Η υπόθεση φοροαποφυγής του Ρώσου ολιγάρχη Ρομάν Αμπράμοβιτς, σχετικά με την «αυτοκρατορία» των σούπερ-γιότ του, αποκαλύπτεται μέσα από έγγραφα που διέρρευσαν από την πλατφόρμα Cyprus Confidential. Η διαρροή φέρνει στο φως ένα περίπλοκο offshore σχέδιο, το οποίο φέρεται να χρησιμοποιήθηκε για να παρακαμφθούν δασμοί που ενδέχεται να φτάνουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Η έρευνα των μέσων ενημέρωσης, όπως η Guardian, το BBC, το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, το Der Spiegel και το ZDF, αποκάλυψε ότι οι εταιρείες του Αμπράμοβιτς χρησιμοποιούσαν offshore εταιρείες για να αποφύγουν την πληρωμή φόρων. Ειδικοί εκτιμούν ότι αυτές οι ενέργειες θα μπορούσαν να συνιστούν σκόπιμη φοροδιαφυγή.

photo credit : Τhe Guardian
photo credit : Τhe Guardian

Η πολυτελής ζωή του Ρομάν Αμπράμοβιτς και η σούπερ θαλαμηγός «Eclipse»

Η ζωή του Ρομάν Αμπράμοβιτς ήταν πάντα συνδεδεμένη με τον υπερπολυτελή τρόπο ζωής του, ο οποίος περιλάμβανε τη ναυπήγηση και διαχείριση μιας από τις μεγαλύτερες θαλαμηγούς στον κόσμο, της «Eclipse». Η θαλαμηγός, μήκους 162 μέτρων (533 πόδια), που το 2011 κατείχε τον τίτλο της μεγαλύτερης στον κόσμο, είχε αξία 390 εκατομμυρίων ευρώ και φιλοξενούσε κορυφαία ονόματα του διεθνούς τζετ σετ, όπως οι Ρούπερτ Μέρντοχ και Χάρβεϊ Γουάινστιν. Η «Eclipse» δεν ήταν απλώς χώρος για λαμπερές γιορτές και συναυλίες, όπως αυτές των Red Hot Chili Peppers, αλλά και το επίκεντρο ενός εξαιρετικά πολυτελούς τρόπου ζωής.

1

Ωστόσο, παρά τη γενναιοδωρία με την οποία φιλοξενούσε τους καλεσμένους του και ξόδευε τεράστια ποσά για διασκέδαση και ανέσεις, φαίνεται ότι ο Αμπράμοβιτς δεν ήταν πρόθυμος να καταβάλει φόρους για τα έξοδα που αφορούσαν τα σκάφη του.

Το Offshore σχέδιο και η φοροαποφυγή

Το κύριο εύρημα της έρευνας αποκαλύπτει ότι οι εταιρείες που ανήκαν στον Αμπράμοβιτς φαίνεται να χρησιμοποίησαν μια offshore εταιρεία για να αποφύγουν την πληρωμή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) σε μια σειρά από έξοδα, όπως το κόστος ανεφοδιασμού των σκαφών του. Σύμφωνα με τα έγγραφα που διέρρευσαν, χρησιμοποιήθηκαν εταιρείες που ήταν καταχωρημένες στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (BVI) και ανήκαν σε ένα κυπριακό trust, του οποίου ο Αμπράμοβιτς ήταν ο δικαιούχος. Με αυτή την εταιρεία, ο Αμπράμοβιτς και η εταιρεία του Blue Ocean Yacht Management φαίνεται να απέφυγαν να πληρώσουν ΦΠΑ σε πληθώρα αγαθών και υπηρεσιών που αφορούσαν τα σκάφη του, όπως τα καύσιμα και άλλες λειτουργικές δαπάνες.

Η προσπάθεια για φορολογική αποφυγή αφορούσε τη δήλωση των σκαφών ως «επιβατηγά σκάφη», τα οποία δήθεν μισθώνονταν σε πελάτες, με αποτέλεσμα να θεωρηθούν σκάφη εμπορικής χρήσης και να αποφευχθεί η καταβολή ΦΠΑ. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι «πελάτες» των σκαφών ήταν άλλες εταιρείες που ανήκαν επίσης στον ίδιο τον Αμπράμοβιτς, πράγμα που σημαίνει ότι ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος ουσιαστικά ενοικίαζε τα σκάφη του από τον εαυτό του.

Ο κίνδυνος  και οι συναντήσεις για την απόκρυψη  του σχεδίου

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι οι σύμβουλοι του Αμπράμοβιτς ήταν σε συνεχή επικοινωνία και εξέφραζαν ανησυχία για τους κινδύνους που συνδέονταν με αυτό το σχέδιο. Σε κάποιο σημείο, ένας από τους διευθυντές της εταιρείας Blue Ocean, ο Τζόναθαν Χόλοουεϊ, προειδοποίησε ότι το σύστημα αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ερωτήματα από τις φορολογικές αρχές και ότι η εταιρεία έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο περίπλοκη και διαχωρισμένη, προκειμένου να αποφευχθεί η αναγνώρισή της ως «εσωτερική» διαδικασία.

Ο Χόλοουεϊ αναφερόταν στο γεγονός ότι, σε περίπτωση ελέγχου από τις φορολογικές αρχές, ενδέχεται να προκύψουν νομικές συνέπειες λόγω της πιθανής παραπλάνησης των αρχών. Παρά την προειδοποίηση, το σχέδιο συνεχίστηκε με τη χρήση παράνομων διαδικασιών, όπως η αλλαγή χρονολογιών (backdating), η οποία αποτελεί έναν από τους κύριους δείκτες ότι το σχέδιο ενδέχεται να ξεπερνά την απλή φοροαποφυγή και να εξελίσσεται σε φορολογική απάτη.

Το νομικό  πλαίσιο και οι επιπτώσεις

Η Κύπρος, όπου η Blue Ocean είχε τη βάση της, ήταν το κέντρο της φορολογικής διαμάχης. Το 2012, οι κυπριακές φορολογικές αρχές αποφάσισαν ότι η εταιρεία του Αμπράμοβιτς, Blue Ocean, είχε αποτύχει να αποδείξει ότι τα σκάφη χρησιμοποιούνταν για εμπορικούς σκοπούς, και τους καταλόγισαν ένα υπέρογκο ποσό φόρων ύψους άνω των 14 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο από το 2005 έως το 2010. Παρά τις διαμαρτυρίες της Blue Ocean, η υπόθεση έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου, το οποίο το 2024 απορρίπτει την έφεση της εταιρείας.

Η Ιταλία επίσης είχε εστιάσει στην υπόθεση το 2015, όταν οι αρχές ξεκίνησαν διαδικασίες για τον καταλογισμό φόρων πάνω σε καύσιμα αξίας άνω των 500.000 ευρώ για τρία σκάφη του Αμπράμοβιτς. Παρά την αναστολή των ποινικών διώξεων, η υπόθεση αποκαλύπτει την ανησυχία των αρχών για τις ενέργειες του Ρώσου ολιγάρχη.

Η υπόθεση του Ρομάν Αμπράμοβιτς αποτελεί ένα παράδειγμα της χρήσης σύνθετων offshore εταιρειών και φορολογικών μηχανισμών για να αποφευχθεί η καταβολή φόρων σε μια σειρά από πολυτελή έξοδα. Η χρήση αυτών των στρατηγικών εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τη διαφάνεια και τη φορολογική δικαιοσύνη. Παρόλο που ο Αμπράμοβιτς και οι νομικοί του εκπρόσωποι αρνούνται οποιαδήποτε γνώση ή ευθύνη για τη φορολογική απάτη, οι αποκαλύψεις της υπόθεσης δείχνουν τη σημασία της αυστηρότερης εποπτείας των offshore εταιρειών και της εφαρμογής των φορολογικών κανονισμών.

Διαβάστε επίσης:

Cyprus Confidential: Ποια είναι η κυπριακή εταιρεία του Δ. Ιωαννίδη πίσω από τις business του Αμπράμοβιτς

Cyprus Confidential: Το μυστικό deal των 40 εκατ. δολαρίων του Πούτιν με τον Ρομάν Αμπράμοβιτς

Κυρώσεις σε Kύπριους για βοήθεια σε Ρώσους ολιγάρχες