Πρωτοφανής επιχειρηματική κίνηση: O sir Stelios, οι μίζες, η Easyjet και το δώρο των 5 εκατ. λιρών

Αμοιβή έως 5 εκατ. λίρες σε μετρητά  από την προσωπική του περιουσία προτίθεται να προσφέρει ο Sir Στέλιος Χατζηιωάννου σε όποιον παράσχει χρήσιμες πληροφορίες «που θα επιτρέψουν την ακύρωση της παραγγελίας 107 επιπλέον αεροσκαφών της Airbus από την εταιρεία easyJet με συνολικό κόστος £4.500.000.000 (4,5 δισεκατομμύρια λίρες), που η easyJet αδυνατεί να πληρώσει».

Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του, «όποιος διαθέτει σχετικές πληροφορίες μπορεί να στείλει e-mail με πλήρη εμπιστευτικότητα στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] και ο Sir Στέλιος θα αξιολογήσει τις πληροφορίες.

Δείτε την πλήρη δήλωση του Στέλιου Χατζηιωάννου (στα αγγλικά) 

Οι “αρχοντες της δωροδοκίας”… και οι “αχρείοι” της διοίκησης

Ο Sir Στέλιος Χατζηιωάννου είχε ζητήσει ήδη από τα τέλη Μαρτίου από τη διοίκηση της easyJet να καταγγείλει τη σύμβαση με την Airbus, επισημαίνοντας ότι ο αερομεταφορέας δεν “αντέχει” να προχωρήσει στην υλοποίηση της παραγγελίας.

Ο μεγαλομέτοχος του βρετανικού αερομεταφορέα αφήνει μάλιστα σαφείς αιχμές κατά μελών της διοίκηση της easyJet για “ύποπτες δοσοληψίες” μεταξύ αυτών και της Airbus όσον αφορά την προμήθεια αεροσκαφών από την αεροπορική βιομηχανία.

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά:

“η Airbus είναι η μία από τις δύο εταιρείες που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά μεγάλων εμπορικών αεροσκαφών, ο στόλος της easyJet σήμερα περιλαμβάνει 337 σκάφη της Airbus, τα περισσότερα εκ των οποίων αγοράστηκαν από την υφιστάμενη διοίκηση του αερομεταφορέα χωρίς προηγουμένως να ζητηθεί ανταγωνιστική προσφορά από την Boeing, την έτερη αεροναυπηγική βιομηχανία του κυρίαρχου διπόλου.

Στις 31 Ιανουαρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου καταδίκασε την Airbus για δωροδοκία στελεχών αεροπορικών εταιρειών σε όλο τον κόσμο. 

Κυβερνητικές έρευνες στη Βρετανία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ αποκάλυψαν ότι η Airbus εμπλέκεται σε υποθέσεις δωροδοκίας και διαφθοράς, που είχαν σαν αποτέλεσμα να επιβληθούν στην αεροναυπηγική εταιρεία πρόστιμα ύψους 3 δισ. ευρώ, με τις αεροπορικές εταιρείες που ζημιώθηκαν να διατηρούν ακόμη το δικαίωμα να κινηθούν νομικά κατά της Airbus.

Οι έρευνες κάλυψαν πολλές χώρες και δεν επικεντρώθηκαν στις βρετανικές αεροπορικές εταιρείες. 

Η σύμβαση του 2013 της easyJet με την Airbus και οι επακόλουθες μυστικές “παραγγελίες ανανέωσης” από τη διοίκηση της easyJet έγιναν κατά τη διάρκεια που η διαφθορά στους κόλπους της Airbus βρισκόταν στο αποκορύφωμά της.”

Εξηγεί επίσης, ότι ενώ ο ίδιος υπέβαλε αίτημα στη διοίκηση της easyJet για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για τη διερεύνηση του ενδεχόμενου δωροδοκίας από την Airbus στην περίπτωση των παραγγελιών του βρετανικού αερομεταφορέα, μετά τις αποκαλύψεις της 31ης Ιανουαρίου 2020, ο Τζον Μπάρτον, πρόεδρος των “αχρείων” -όπως χαρακτηρίζει τη διοίκηση της εταιρείας- απέρριψε το αίτημά του.

Προσθέτει, δε, πώς σήμερα ο Μπάρτον, απαντώντας στο αίτημα για ακύρωση της σύμβασης με την Airbus, σημειώνει ότι η σύμβαση (την οποία ο ίδιος υπέγραψε το 2013) είναι τόσο μονόπλευρα υπέρ της αεροναυπηγικής εταιρείας που η ακύρωσή της θα “στοιχίσει ακριβά” στην easyJet.

Ο Μπάρτον εξακολουθεί να μην απαντά σε μια σειρά εύλογων ερωτημάτων και συγκεκριμένα:

– Γιατί ο ίδιος ο Τζον Μπάρτον υπέγραψε ένα τόσο “μονόπλευρο” συμβόλαιο και μάλιστα σε βάρος της εταιρείας του το 2013;

– Εάν η υφιστάμενη υποχρέωση αγοράς 107 αεροσκαφών της Airbus, σε διογκωμένες τιμές σε σχέση με την τρέχουσα αγοραία αξία, είναι προς όφελος της easyJet και εάν η easyJet μπορεί να αντέξει την αγορά των εν λόγω αεροσκαφών;

– Εάν, δεδομένου ότι η αγοραία αξία των μεταχειρισμένων αεροσκαφών παγκοσμίως βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, η easyJet αντί να πληρώνει, π.χ., 70 εκατ. δολάρια για κάθε αεροσκάφως από την Airbus, μπορεί να αγοράσει ένα αντίστοιχο από τη μεταχειρισμένη αγορά στο ήμισυ της τιμής ή και λιγότερο;

– Εάν το κόστος ακύρωσης της συμφωνίας είναι υψηλότερο από το κόστος τήρησης της συμφωνίας και της απώλειας χρημάτων που θα έχει η easyJet για τη διατήρηση κάθε τέτοιου νέου αεροσκάφους;

Η αεροναυπηγική βιομηχανία δεν ενδιαφέρεται για το αν οι πελάτες της έχουν όφελος από τις αγορές των αεροσκαφών της. 

Η Airbus τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχει τριπλασιάσει την παραγωγή της (από 20 αεροσκάφη A320 στα 60 τον μήνα), δωροδοκώντας στελέχη των αεροπορικών εταιρειών σε όλο τον κόσμο να αγοράζουν τα αεροπλάνα της, και μάλιστα σε, αδικαιολόγητα, ολοένα υψηλότερες τιμές.

Με αποτέλεσμα σήμερα, εν μέσω κρίσης, οι αερομεταφορείς που έχουν “φορτωθεί” μεγάλο αριθμό αεροσκαφών (όπως φόρτωσαν οι “αχρείοι” την easyJet) να κινδυνεύουν και ίσως χρειαστεί να αναζητήσουν κρατικές επιχορηγήσεις ή να αναγκαστούν να κρατικοποιηθούν (όπως η Air France και η Alitalia).

Η Airbus “ελέγχει” και ορισμένους φαινομενικά ανεξάρτητους διαχειριστές κεφαλαίων, τους οποίους παροτρύνει να επενδύσουν σε μετοχές της easyJet και να επηρεάσουν τη στρατηγική της ώστε να αγοράζει ολοένα και περισσότερα αεροπλάνα από την Airbus. 

Υπάρχουν τρεις συγκεκριμένες εταιρείες, οι INVESCO, NINETY ONE και PHOENIX, οι οποιες χαρακτηρίζονται “αχυράνθρωποι της Airbus”.

Η Airbus όσο και οι τρεις προαναφερόμενες εταιρείες αρνήθηκαν να επιβεβαιώνουν εάν έχουν λάβει χρήματα από την αεροναυπηγική βιομηχανία (ή το συνταξιοδοτικό της ταμείο).

Με βάση τα παραπάνω, ο Sir Στέλιος Χατζηιωάννου, επισημαίνει ότι η συμπεριφορά των “αχρείων” που διοικούν την easyJet -ακόμη και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού- οι οποίοι συνεχίζουν παράλογα να “υπερασπίζονται” τη θέση της Airbus σε βάρος των συμφερόντων της easyJet, εξηγείται μόνο εάν αυτοί είχαν ίδιον όφελος από την παράδοση κάθε νέου αεροσκάφους από την αεροναυπηγική βιομηχανία.

Την ίδια στιγμή, και ενώ όλος ο κλάδος της αεροπορικής βιομηχανίας επισημαίνει ότι θα χρειαστούν χρόνια για να επιστρέψουν τα έσοδα των αερομεταφορέων στα επίπεδα του 2019, οι παραπάνω -προσθέτει ο κ. Χατζηιωάννου- τηρούν “σιγή ιχθύος” καθώς εάν συμφωνήσουν στην παραπάνω κοινή άποψη, σημαίνει ότι θα πρέπει να ακυρώσουν τη σύμβαση με την Airbus.

Αντίστοιχη στάση κρατά και ο αναλυτής Νιλ Γκλιν της Credit Suisse, που διατελεί και χρηματιστής των μελών της διοίκησης. 

Όπως τονίζει ο κ. Χατζηιωάννου, η CS πρόσφατα προέβλεψε ότι το 40% του στόλου της easyJet θα παραμείνει καθηλωμένο το 2021, ποσοστό που θα μειωθεί μεν αλλά θα παραμείνει υψηλό και το 2022, στο 20%. 

Στο πλαίσιο, αυτό ο μεγαλομέτοχος της easyJet, διερωτάται πώς ο Ν. Γκλιν, που συνήθως ήταν υπέρ της αγοράς αεροσκαφών, δικαιολογεί πλέον την αύξηση του στόλου της εταιρείας κατά 30%, όταν το 40% αυτού αναμένεται να παραμείνει “προσγειωμένο” και το επόμενο έτος;

Οι “χαμένοι” του σκανδάλου easyJet – Airbus

Ο κ. Χατζηιωάννου επισημαίνει, παράλληλα, ότι η ακύρωση της απεχθούς σύμβαση με την Airbus εξυπηρετεί και το δημόσιο συμφέρον. 

Κι αυτό γιατί, όπως εξηγεί, η εν λόγω συμφωνία θα ζημιώσει:

– Τους μετόχους της easyJet, που έως τον Δεκέμβριο του 2020 θα δουν τα χρήματα που έχουν επενδύσει στον αερομεταφορέα να εξανεμίζονται λόγω της τεράστιας παραγγελίας αεροσκαφών από την Airbus στην οποία προέβη η διοίκηση.

– Τους Βρετανούς φορολογούμενους, καθώς η εταιρεία έχει λάβει δανειοδότηση ύψους 600 εκατ. λιρών Αγγλίας στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, τα οποία πιθανότατα δεν θα πάρουν ποτέ πίσω.

– Τους πελάτες της easyJet, καθώς οι “αχρείοι” της διοίκησης διακρατούν πληρωμές πελατών για τις οποίες τους έχουν δώσει “κουπόνια” για μελλοντικές πτήσεις, στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, τα οποία δεν θα “εξαργυρωθούν” ποτέ εάν η εταιρεία σταματήσει εντελώς τη λειτουργία της.

– Το προσωπικό της easyJet, και όχι μόνο, καθώς εάν η διοίκηση συνεχίσει να πληρώνει την Airbus, θα οδηγήσει σε χρεοκοπία την εταιρεία και ως εκ τούτου θα χαθούν 15.000 άμεσες θέσεις εργασίας αλλά και πολλές άλλες που σχετίζονται με τη δραστηριότητα του αερομεταφορέα.

Θα απαξιωθούν οι μετοχές

Υπενθυμίζεται ότι ο Sir Στέλιος Χατζηιωάννου είχε υποβάλει αίτημα ψηφοφορίας ήδη από τις 22 Μαΐου 2020 για την απομάκρυνση τεσσάρων μελών του ΔΣ της easyJet PLC.

Τότε, είχε σημειώσει ότι ο στόλος των 337 αεροσκαφών της easyJet παραμένει καθηλωμένος λόγω της πανδημίας και η εταιρεία έχει μηδενικά έσοδα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, όπως εξήγησε, η υλοποίηση της σύμβασης με την Airbus σημαίνει ότι το ήμισυ της διαθέσιμης ρευστότητας του αερομεταφορέα θα πρέπει να καταβληθεί ως πληρωμή στην αεροναυπηγική βιομηχανία εντός των επόμενων μηνών, γεγονός που θα οδηγήσει την εταιρεία σε καθεστώς αφερεγγυότητας και θα απαξιώσει τις μετοχές της εταιρείας.