Η τάση για μαζικές αγορές τροφίμων με άμεση εξάρτηση από Ρωσία και Ουκρανία που παρατηρήθηκε από πλευράς επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων ήταν κύριος ο λόγος για τον οποίο τα σούπερ μάρκετ προχώρησαν στην επιβολή πλαφόν στις πωλήσεις. Αρχικά σε ηλιέλαιο και άλευρα και στη συνέχεια και στη ζάχαρη.

Την ίδια στιγμή, πηγές των μεγάλων αλυσίδων διαβεβαιώνουν πως πρόκειται για κινήσεις που γίνονται προληπτικά, καθησυχάζοντας τους καταναλωτές  ότι  υπάρχει επάρκεια αποθεμάτων, τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα.

Γιατί τότε προχώρησαν στην επιβολή πλαφόν; Όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς στο mononews, πρόκειται για μία διαφορετική κατάσταση από εκείνη της πρώτης περιόδου της πανδημίας όταν οι  καταναλωτές προχωρούσαν σε αγορές «πανικού» από τα σούπερ μάρκετ αγοράζοντας μεγάλες ποσότητες, από χαρτί υγείας μέχρι αλεύρι και είδη καθαρισμού.

Στην προκειμένη περίπτωση, η αναστάτωση που προκλήθηκε στην αγορά -τουλάχιστον τόσο άμεσα- ήταν λόγω της ανάγκης των επαγγελματιών, κυρίως σε επιχειρήσεις εστίασης , αφενός να διασφαλίσουν τα αποθέματά τους για τους επόμενους μήνες και αφετέρου να προλάβουν τις νέες ανατιμήσεις που έρχονταν.

Ο πανικός με το ηλιέλαιο

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ηλιέλαιο που χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες στις επιχειρήσεις εστίασης και σε πολύ μικρότερο βαθμό σε καθημερινή χρήση στα νοικοκυριά. Με την Ουκρανία να αποτελεί τον αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή της Ευρώπης, μετά το ξέσπασμα του πολέμου επικράτησε αμέσως μεγάλη αναταραχή στην αγορά.

Στέλεχος της αγοράς που γνωρίζει όσα γίνονται σε επίπεδο προμηθευτών σημείωνε στο mononews πως τα αποθέματα στη χονδρική που υπήρχαν στην αρχή του έτους, άρχισαν να μειώνονται δραματικά ήδη από τα τέλη Φεβρουαρίου. Λίγες μέρες δηλαδή μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Κι αυτό, λόγω της ανησυχίας που υπήρξε σχετικά με το τι θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες.

Στη συνέχεια αρκετές μικρές επιχειρήσεις της εστίασης στράφηκαν προς τα σούπερ μάρκετ ώστε να προμηθευτούν το συγκεκριμένο προϊόν αναζητώντας να αγοράσουν σε «παλιές τιμές» και όχι χονδρικής. Και τα σούπερ μάρκετ με τη σειρά τους, βλέποντας την τάση για ανεξέλεγκτες αγορές προχώρησαν στην επιβολή πλαφόν 4 ή 5 τεμαχίων στις πωλήσεις.

Οι μεγάλες ανατιμήσεις σε άλευρα

Όσον αφορά στο αλεύρι, οι μεγάλες ανατιμήσεις στο σιτάρι έχουν αυξήσει την τιμή των αλεύρων που προμηθεύονται οι επαγγελματίες στη χονδρική κατά 60%. Αν και η εξάρτηση της χώρας μας από τη ρωσική και την ουκρανική αγορά δεν είναι μεγάλη -μόλις το 20%- η αναταραχή που υπήρξε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο επηρέασε και τη χώρα μας.

Ήδη πάντως οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου έχουν ήδη αναζητήσει εναλλακτικές αγορές, εκτός Ρωσίας και Ουκρανίας, για την προμήθεια σιτηρών, όπως σε Καναδά, Πολωνία, Γερμανία και Λετονία. Από τις οποίες ωστόσο αγοράζουν αρκετά ακριβότερα.

Και σε αυτή την περίπτωση πάντως, η πρώτη αλυσίδα σούπερ μάρκετ που επέβαλε πλαφόν στο αλεύρι στις αρχές Μαρτίου, η οποία δραστηριοποιείται στην Βόρεια Ελλάδα, το έκανε σε μία προσπάθεια να βάλει φρένο στις ανεξέλεγκτες αγορές, όχι από τους καταναλωτές αλλά από την πλευρά των επαγγελματιών.

Συγκεκριμένα, όπως είχε επισημάνει στέλεχός της στο mononews, αμέσως μετά τον πόλεμο παρατηρήθηκε ότι πολλές επιχειρήσεις κατέφευγαν στα σούπερ μάρκετ για να αγοράσουν μεγάλες ποσότητες αλεύρων τα οποία την ίδια στιγμή έβρισκαν ακριβότερα στους χονδρεμπόρους. Έτσι, ελήφθη η απόφαση της συγκεκριμένης αλυσίδας – που ήταν και η πρώτη- να μπει τότε πλαφόν 10 κιλών σε αλεύρι ιδιωτικής ετικέτας που πωλούνταν μάλιστα σε προσφορά. Ώστε να ανακοπεί η τάση και να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχουν αποθέματα για τους απλούς καταναλωτές σε χαμηλές τιμές.

Ο φαύλος κύκλος της ανησυχίας για ελλείψεις

Σε κάθε περίπτωση πάντως η ανησυχία για ενδεχόμενες ελλείψεις από πλευράς επιχειρήσεων, ήταν εκείνη που προκάλεσε την  αναστάτωση στην αγορά. Το πλαφόν στις πωλήσεις που ήρθε ως συνέπεια αυτού, δημιούργησε με τη σειρά του νέες ανησυχίες που επεκτάθηκαν πλέον και στους καταναλωτές.

Στελέχη της αγοράς εκτιμούν μιλώντας στο mononews πως η κατάσταση αυτή, έφερε στο προσκήνιο νωρίτερα από ότι αναμενόταν,  το ζήτημα των αποθεμάτων. Συμπληρώνοντας πως πραγματικό πρόβλημα  αναμένεται προς το παρόν τους επόμενους μήνες, μόνο στο ηλιέλαιο και σε κανένα άλλο προϊόν. Εκφράζουν πάντως την ανησυχία ότι το κλίμα που έχει δημιουργηθεί θα πυροδοτήσει ένα «ντόμινο», με τους περιορισμούς στις αγορές να επεκτείνονται πλέον και σε περισσότερα προϊόντα. Όχι λόγω ελλείψεων – στην παρούσα τουλάχιστον φάση- αλλά λόγω του φόβου ελλείψεων.

Διαβάστε επίσης:

Σούπερ μάρκετ: Τι συμβαίνει με τη ζάχαρη

Σούπερ μάρκετ: Γιατί βάζουν πλαφόν στις πωλήσεις σε ηλιέλαιο και άλευρα