Μάνος Μανουσάκης, Πρόεδρος ΑΔΜΗΕ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Έξοδο από το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί προκειμένου να συνεχιστεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ ανεμπόδιστα, χωρίς αναγκαστικές περικοπές και προβλήματα βιωσιμότητας στα επιχειρηματικά σχέδια των εταιρειών αναζητά το υπουργείο Ενέργειας.
Ωστόσο, η λύση που ετοιμάζεται να υιοθετήσει η κυβέρνηση κάνοντας υποχρεωτική ή ενισχύοντας τις μπαταρίες στα νέα έργα ΑΠΕ, δημιουργεί νέα κόστη, ανατρέπει ισορροπίες και δημιουργεί αντιδράσεις.
Όμως δε γίνεται κι αλλιώς. Γιατί αν η κατάσταση συνεχιστεί ως έχει, εκτός από τα όρια του ηλεκτρικού χώρου οι επενδυτές των ΑΠΕ θα έχουν σύντομα να αντιμετωπίσουν και πρόβλημα βιωσιμότητας στις επενδύσεις τους, λόγω των αναγκαστικών περικοπών που θα φέρνει η υπερπορφορά πράσινης ενέργειας.
Για τη σημερινή κατάσταση, την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των ΑΠΕ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι δυνατότητες του ηλεκτρικού χώρου και η ζήτηση ενέργειας και χωρίς εγκαίρως να έχουν ληφθεί μέτρα για την προώθηση της αποθήκευσης, η ευθύνη, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, πέφτει στο Διαχειριστή Ενέργειας που τον τελευταίο χρόνο δίνει ασταμάτητα όρους σύνδεσης, όπως στα έργα 7 GW (της ομάδας Α) και θα δώσει όρους σύνδεσης και στα 4 GW της ομάδας Β.
Οι δύο ομάδες προτεραιότητας στους όρους σύνδεσης είχαν καθοριστεί με την υπουργική απόφαση Κώστα Σκρέκα του Αυγούστου 2022, που όριζε αν υπάρχει ηλεκτρικός χώρος να έχουν προτεραιότητα οι ομάδες Α με έργα ισχύος 7 GW και Β με έργα επιπλέον 4 GW.
Ο ΑΔΜΗΕ, όμως, μετέτρεψε την πιθανότητα – το αν υπάρχει- σε βεβαιότητα, ότι ήδη υπάρχει, και έσπευσε να μοιράσει όρους σύνδεσης, με στόχο περισσότερο τα έσοδά του και ότι την ισορροπία του συστήματος.
Επενδύει συνεχώς για τη διεύρυνση του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου από 18 GW σήμερα σε πάνω από 28 GW μέχρι το 2030.
Έχει ήδη δώσει όρους Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για το 90% του στόχου που θα προβλέπει το ΕΣΕΚ για το 2030 και σχεδόν το 80% του ηλεκτρικού χώρου που θα δημιουργήσει ο ΑΔΜΗΕ μέσα από τα νέα έργα Μεταφοράς τα επόμενα χρόνια!
Ενδεικτικό του γρήγορου ρυθμού που έχουμε αναπτύξει, είναι ότι μόνο μέσα στο 2022, εν μέσω πληθώρας εισερχόμενων αιτημάτων, προσφορές σύνδεσης για νέους σταθμούς ΑΠΕ, ισχύος 5 GW, ενώ η συνολική ισχύς των έργων με ενεργές Προσφορές Σύνδεσης ανέρχεται σε 12 GW.
Χωρίς μπαταρίες όμως ο ηλεκτρικός χώρος είναι στα όριά του, ενώ οι νέες επενδύσεις είναι καταδικασμένες σε περικοπές, χωρίς να μπορούν να αποθηκεύσουν την παραπάνω ενέργεια.
Ο τρόπος που εφάρμοσε την υπουργική απόφαση περί προτεραιοτήτων, για να επιταχύνει τη διείσδυση των ΑΠΕ, φαίνεται τελικά να έχει δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, καθώς και καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ, όπως επίσης και στρεβλώσεις σχετικά με την αδειοδοτική διαδικασία που ακολουθείται στην ανάπτυξη νέων έργων.
Και το κυριότερο, όλα αυτά τα έργα δεν μπορούν να γίνουν και να λειτουργήσουν χωρίς ζημιές και σήμερα το υπουργείο είναι έτοιμο να επανασχεδιάσει τους όρους του παιχνιδιού.
Λύση η αποθήκευση ενέργειας, αλλά ανεβάζει το κόστος των έργων
Το υπουργείο Ενέργειας προκειμένου να ξεκολλήσει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, που αντιμετωπίζουν τα όρια του ηλεκτρικού χώρου, είναι αποφασισμένο να προωθήσει έργα αποθήκευσης ενέργειας προκειμένου να αυξηθεί ο ηλεκτρικός χώρος.
Προετοιμάζει νέα νομοθετική παρέμβαση, που είτε θα κάνει υποχρεωτική είτε θα δίνει κίνητρα για ενσωμάτωση μπαταριών σε έργα ΑΠΕ που λειτουργούν ή στα νέα έργα ΑΠΕ με οριστικές προσφορές σύνδεσης, τα οποία δεσμεύουν ηλεκτρικό χώρο.
Όπως αναφέρουν σχετικές μελέτες με την προσθήκη συστημάτων αποθήκευσης με χωρητικότητα μιας ώρας σε έργα ΑΠΕ με προσφορά σύνδεσης (κυρίως φωτοβολταϊκά), της τάξης των 5 GW (γιγαβάτ), μπορεί να αυξηθεί ο ηλεκτρικός χώρος για επιπλέον ΑΠΕ έως 3 GW.
Το κίνητρο για την προσθήκη συστήματος αποθήκευσης στα έργα ΑΠΕ μπορεί να είναι η αύξηση της λειτουργικής ενίσχυσης που λαμβάνουν κατά 15 έως 25 ευρώ/MWh (μεγαβατώρα) αλλά και χωριστοί διαγωνισμοί για κατοχύρωση λειτουργικής ενίσχυσης για τα έργα ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση.
Ωστόσο, στην πράξη, η υιοθέτηση αυτής της πολιτικής, όσο απαραίτητη και αν είναι, δημιουργεί μεγάλες αντιδράσεις… ανάλογες με τα μεγάλα έξτρα κόστη, που δημιουργεί για έργα που ήδη έχουν δρομολογηθεί.
Κάποιες από τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα δε θέλουν να υπάρξει καμία αλλαγή στη σειρά προτεραιότητας λήψης Όρων Σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ, σε σχέση με όσα προέβλεπε η Υπουργική Απόφαση του ΥΠΕΝ πέρυσι το καλοκαίρι, άλλοι επενδυτές των ΑΠΕ, από μεγάλες, μάλιστα εταιρείες, θεωρούν ότι η Υπουργική Απόφαση δεν αποτελεί «θέσφατο», αλλά αντίθετα πρέπει να γίνουν αλλαγές με βάση τις σημερινές ανάγκες.
Ζητούν όμως, να δοθεί προτεραιότητα σε ώριμα έργα ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση που είναι σε αναμονή λήψης όρων σύνδεσης και δε βρίσκονται στις πρώτες κατηγορίες Α και Β.
Υπενθυμίζεται ότι η προοπτική αυτή δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες, δηλαδή νέα μεγάλα κόστη, στα έργα της Ομάδας Β, τα οποία προορίζονται για διμερή συμβόλαια και αποτελούν το επόμενο «κύμα» έργων που έχει έρθει η σειρά τους για όρους σύνδεσης, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση για τις σειρές προτεραιότητας.
Η προσθήκη των μπαταριών θα αυξήσει το κόστος των μονάδων και επομένως θα ανατρέψει τα δεδομένα, βάσει των οποίων έχουν υπογραφεί τα διμερή συμβόλαια (PPAs) για τη διάθεση της ηλεκτροπαραγωγής τους στη βιομηχανία.
Διαβάστε επίσης:
ΑΠΕ: Διπλάσιο μερίδιο στην κατανάλωση έως το 2030
Χάρης Δούκας, Δημήτρης Κουρέτας: Πώς η κλιματική κρίση καθόρισε την ψήφο
