Για τον κατασκευαστικό κλάδο

Την αντίδραση των περισσοτέρων ανωτάτων στελεχών των Άκτωρ, Τέρνα, ΑΒΑΞ, Ιντρακάτ και Μυτιληναίος προκάλεσαν τα απαξιωτικά για τον κατασκευαστικό κλάδο σχόλια του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη, κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου Υποδομών & Μεταφορών που συνδιοργανώνουν οι ιστοσελίδες ypodomes.com και metaforespress.gr στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Άκτωρ, Αλέξανδρος Εξάρχου, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΚ Τέρνα, Γιώργος Περδικάρης, ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, ο διευθύνων σύμβουλος της Ιντρακάτ, Πέτρος Σουρέτης, και ο γενικός διευθυντής της Μυτιληναίος, Παναγιώτης Γαρδελίνος, στις τοποθετήσεις τους αναφέρθηκαν στην ανυπαρξία νέων έργων, στις μεγάλες καθυστερήσεις που σημειώνονται στους διαγωνισμούς και στην έλλειψη στήριξης των εταιρειών όταν επιχειρούν στο εξωτερικό, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση που επικρατεί στον κατασκευαστικό κλάδο δύσκολη.

Στο βήμα τους διαδέχθηκε ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης ο οποίος απάντησε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί για έργα 5 δις. ευρώ, επέρριψε την ευθύνη για τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες στους κατασκευαστές που «βγάζουν τα μάτια τους μόνοι τους» ενώ είπε ότι «δεν νιώθει περήφανος για τη δραστηριότητα των ελληνικών εταιρειών στο εξωτερικό όταν του γίνονται παράπονα ότι κάποιες δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους». Προέτρεψε επίσης τους παριστάμενους να πάψουν να είναι εργολάβοι και να γίνουν κατασκευαστές.

Ένταση υπήρχε από τις προηγούμενες ημέρες με αφορμή την απόφαση της Αττικής Οδού να αυξήσει τα διόδια, ενέργεια την οποία ο υπουργός χαρακτήρισε «αρπακτή».

Απάντηση στα όσα είπε για το εξωτερικό ο κ. Σπίρτζης έδωσε ο κ. Εξάρχου, σημειώνοντας ότι «είμαστε πολύ περήφανοι για τα έργα στο εξωτερικό, οι Έλληνες δίνουν την ψυχή τους και δεν μπορεί να μιλά έτσι ένας υπουργός» για να δεχθεί το χειροκρότημα των συνέδρων.

Για τα διόδια της Αττικής Οδού απάντησε ο κ. Μιτζάλης λέγοντας ότι «13 χρόνια δεν έγιναν αυξήσεις για λόγους κοινωνικούς. Βάσει της σύμβασης έχουμε δικαίωμα για απόδοση της επένδυσής μας 11,6% και είμαστε ακόμα στο 8%».

Προηγουμένως ο κ. Εξάρχου επεσήμανε ότι «είναι αποδεδειγμένο ότι η ελληνική πολιτεία δεν αντιλαμβάνεται πόσο άμεσα συνδεδεμένη είναι η ανάπτυξη με την κατασκευαστική δραστηριότητα».

Συνέχισε λέγοντας πως «είναι λανθασμένη η αντίληψη πως τα οικονομικά της χώρας δεν επιτρέπουν την υλοποίηση νέων έργων» αφού «υπάρχουν λύσεις για χρηματοδότηση από ιδιωτικά κεφάλαια και διεθνείς αναπτυξιακούς οργανισμούς. Δεν λείπουν οι δυνατότητες. Η πολιτική βούληση λείπει. Ο κατασκευαστικός κλάδος, έχει να περιμένει 2-3 μεγάλα δημόσια έργα, εκ των οποίων πραγματικά ώριμο είναι μόνο η Γραμμή 4 του Μετρό. Το πότε θα ολοκληρωθεί αυτός ο διαγωνισμός ώστε το έργο να περάσει στην υλοποίηση, ας μας πει το υπουργός…».

Ο επικεφαλής της Άκτωρ πρόσθεσε πως το κόστος των ελληνικών εταιρειών όταν δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, λόγω της κατάστασης των τραπεζών είναι διπλό.

Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε και στις ευθύνες των ίδιων των εταιρειών λέγοντας ότι στο εξωτερικό «εκτελέσαμε τα έργα άρτια αλλά όχι κερδοφόρα. Οι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι βγήκαν στο εξωτερικό νομίζοντας ότι τα στοιχεία που τους είχαν καταστήσει εθνικούς πρωταθλητές θα επαρκούσαν για να τους κάνουν και διεθνείς πρωταθλητές. Μεγάλη και πολύ ακριβή πλάνη…»

Την ανησυχία του για το μέλλον του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου εξέφρασε ο κ. Περδικάρης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε οι επενδύσεις στις υποδομές προ κρίσης αντιπροσώπευαν το 3% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ τη δεκαετία 2009 – 2018 μειώθηκε στο 1,4% (μέσος όρος στην ΕΕ 2,1%) δημιουργώντας χρηματοδοτικό κενό 12,6 δις. ευρώ.

Ως προς τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες κατά τη φάση της προετοιμασίας των έργων (σχεδιασμός μελέτη δημοπρασία) η μέση χρονική διολίσθηση είναι 23 μήνες και στη φάση της κατασκευής 28 μήνες. Η αρνητική επίπτωση από τις καθυστερήσεις αντιστοιχεί στο 0,8% του ΑΕΠ.

Όπως επεσήμανε το στέλεχος της ΓΕΚ Τέρνα, είναι ανάγκη να αυξηθεί η χρηματοδότηση στις υποδομές στο 2,4% του ΑΕΠ και να χρησιμοποιηθούν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως έργα ΣΔΙΤ, Παραχωρήσεις, ομόλογα έργων, ιδιωτικές επενδύσεις και έσοδα από την υπεραξία που δημιουργούν τα έργα υποδομής στις περιοχές που υλοποιούνται.

Ο κ. Περδικάρης ζήτησε λιγότερη γραφειοκρατεία και απλοποίηση των αδειοδοτήσεων καθώς, όπως είπε από τις ΑΠΕ, την αποθήκευση ενέργειας και τις διασυνδέσεις, δύναται να προχωρήσουν την προσεχή 5ετία επενδύσεις 8,5 δισ. ευρώ, που θα προέλθουν κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5%.

Ο κ. Μιτζάλης είπε ότι ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται στη χειρότερη κατάστασή του, η έλλειψη νέων έργων οδηγεί σε κλείσιμο επιχειρήσεων και όσες έχουν στέρεες βάσεις στρέφονται στο εξωτερικό όπου και πάλι αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξαιτίας του κόστους των εγγυητικών επιστολών και της ανυπαρξίας κυβερνητικής υποστήριξης.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ μίλησε για την ανάγκη χάραξης εθνικού στρατηγικού σχεδίου για τις υποδομές και χαρακτήρισε απολύτως αναγκαίο να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την δημοπράτηση ενός έργου και τόνισε: «Οι υποδομές πρέπει να σταματήσουν να είναι αντικείμενο ακραίας πολιτικής αντιπαράθεσης και χρειάζεται να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι απόψεις του ιδιωτικού τομέα και των τραπεζών».

Ο κ. Σουρέτης σημείωσε ότι είναι απογοητευτική η μετάθεση της «άνοιξης» του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου. Όπως είπε, «κάθε χρόνο ο κλάδος ζητά επανειλημμένα την επίλυση των ίδιων προβλημάτων, χωρίς αυτά να επιλύονται. Μόνον κατά τη διάρκεια της κρίσης χάθηκαν συνολικά 190.000 θέσεις εργασίας στην Ελλάδα».

Ο ίδιος ζήτησε συνέπεια λόγων και έργων, καθώς όπως υποστήριξε, «το ελληνικό κράτος υλοποιεί ελάχιστα έχοντας υποσχεθεί πολλά».

Ο κ. Γαρδελίνος, αναφερόμενος στο θέμα των μεγάλων εκπτώσεων, έκανε λόγο για «εκπτώσεις αυτοκτονίας για τους εργολάβους», σημειώνοντας παράλληλα ότι «λείπει ένα κράτος που μπορεί να στηρίξει χρηματοδοτικά τις επιχειρήσεις, ενώ έχει όφελος να το πράξει». Πρότεινε τη δημιουργία ενός αναβαθμισμένου οργανισμού εξαγωγικών πιστώσεων, ο οποίος θα μπορούσε να ασφαλίζει τον κίνδυνο των εταιρειών που δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδας. Επιπλέον, ο εκπρόσωπος της Μυτιληναίος έκανε εκτενή αναφορά στους Έλληνες μηχανικούς, «οι οποίοι φεύγουν κατά κύματα από τη χώρα, ενώ είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στο εσωτερικό», δεδομένου ότι επιδεικνύουν σεβασμό στην ποιότητα, διαθέτουν τεχνογνωσία και διακρίνονται για την παραγωγικότητά τους.

Στο ίδιο συνέδριο ο τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών της ΝΔ, Κώστας Καραμανλής, μίλησε για την αναγκαιότητα υλοποίησης ενός βιώσιμου πλάνου για τα έργα υποδομών, βάσει ενός σχεδιασμού που θα χαρακτηρίζεται από μέτρο, συνέπεια και προγραμματισμό. Επισήμανε την ανάγκη συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη χρηματοδότηση νέων έργων και αναφέρθηκε στην ανάγκη εκπόνησης εθνικής στρατηγικής με ορίζοντα 15ετίας στην οποία θα εντάσσονται έργα για τα οποία θα υπάρχουν μελέτες σκοπιμότητας και βιωσιμότητας από ανεξάρτητους φορείς.

Όπως είπε ο κ. Καραμανλής, δέσμευση της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί ένα Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Φυσικών Πόρων και Ανάπτυξης Υποδομών με σοβαρό και τεκμηριωμένο σχεδιασμό, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα «καταστροφικών καθυστερήσεων», όπως υποστήριξε, φέρνοντας ως παράδειγμα το Πάτρα-Πύργος. Ακόμη, υπογράμμισε ότι βασικές υποδομές της χώρας, όπως η Εγνατία Οδός, παραμένουν ασυντήρητες με σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητα και την ασφάλεια των πολιτών.

Αναφερόμενος στη επίμαχη απόφαση της Αττικής Οδού είπε ότι αντί για τις μειώσεις διοδίων τελών ως αντιστάθμισμα για την επέκταση των συμβάσεων παραχώρησης, τις οποίες είχε προαναγγείλει η κυβέρνηση, «οι σχετικές διαπραγματεύσεις προφανώς κατέρρευσαν, αποδεικνύοντας σε όλους μας τις δεινές διαπραγματευτικές ικανότητες της σημερινής κυβέρνησης».