Την πολιτική έγκριση μιας μακροχρόνιας συμφωνίας για το περαιτέρω άνοιγμα της κινεζικής αγοράς στους επενδυτές από την ΕΕ ανακοίνωσαν Ευρωπαϊκή Ένωση και Κίνα.

Η επενδυτική συμφωνία σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα της Ένωσης να επικεντρωθεί στις οικονομικές ευκαιρίες στην Ασία,  αναφέρει το Bloomberg, ακόμη και εν μέσω κριτικής για το ιστορικό του Πεκίνου  επί των ζητημάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η συμφωνία θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2022, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.

Οι διαπραγματεύσεις, που βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2013, είναι επίσης μια απάντησαη στην πολιτική του «America First», την οποία είχε επιλέξει ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Η ΕΕ κατήγγειλε την τακτική αντιπαράθεσης του Τραμπ προς την Κίνα, προτρέποντας τη συνεργασία με το Πεκίνο σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των παγκόσμιων κανόνων.

Η πολιτική έγκριση έκλεισε την Τετάρτη μετά την τηλεδιάσκεψη της πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενη από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, με τον Πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως στην πρόοδο που επιτεύχθηκε στις διαπραγματεύσεις για τις επενδύσεις.

«Χαιρετίζουμε την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις για επενδύσεις» σημείωσε ο Σαρλ Μισέλ, ενώ η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε ότι «η ΕΕ και η Κίνα ολοκλήρωσαν κατ ‘αρχήν διαπραγματεύσεις για επενδυτική συμφωνία. Για πιο ισορροπημένες εμπορικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες».

Με τη συμφωνία η ΕΕ επεκτείνει τη δυνατότητα πρόσβασης των ευρωπαίων επενδυτών, από βιομηχανίες αυτοκίνητων έως τηλεπικοινωνίες, στην κινεζική αγορά. Επιπλέον, με τη συμφωνία αντιμετωπίζονται μια σειρά από υποκείμενες κινεζικές πολιτικές που θεωρείται στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ότι στρεβλώνουν την αγορά. Αυτές αφορούν τις βιομηχανικές επιδοτήσεις, τον κρατικό έλεγχο επιχειρήσεων και τις αναγκαστικές μεταφορές τεχνολογίας.

Για την Κίνα, η συμφωνία ενισχύει τον ισχυρισμό της χώρας ότι είναι μια κυρίαρχη γεωπολιτική δύναμη και μπορεί να περιορίσει τους κινδύνους που απορρέουν από μια αυστηρότερη στάση της ΕΕ για τις κινεζικές επενδύσεις στην Ευρώπη. Ενισχύει επίσης τη μακροχρόνια έκκληση του Πεκίνου για έναρξη των διαπραγματεύσεων για ένα σύμφωνο ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ, η οποία επέμεινε πρώτα σε μια επενδυτική συμφωνία, αναφέρει το Bloomberg.

Η Κίνα κατατάχθηκε ως ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ το 2019 (πίσω από τις ΗΠΑ), με αμφίδρομο εμπόριο αγαθών αξίας άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ (1,2 δισεκατομμύρια δολάρια) την ημέρα.

Μεταξύ των παραχωρήσεων που φαίνεται πως προχωρά η πλευρά της Κίνας, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ που μίλησε στο Bloomberg υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, αναφέρονται η  βελτιωμένη πρόσβαση σε όλους τους κλάδους της κινεζικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών  και νέες ευκαιρίες σε τομείς όπως τα «πράσινα» οχήματα, οι υπηρεσίες cloud, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η υγεία. Επιτυγχάνεται μια δέσμευση της Κίνας για μη διάκριση όταν οι κρατικές επιχειρήσεις είναι αγοραστές υπηρεσιών, αλλά και για ενισχυμένη διαφάνεια στο ζήτημα των κρατικών επιχορηγήσεων ιδίως για τις υπηρεσίες, όπως επίσης και για την απαγόρευση της αναγκαστικής μεταφοράς τεχνολογίας,

Από την άλλη πλευρά η συμφωνία δεσμεύει σε μεγάλο βαθμό την ΕΕ να διατηρήσει το σχετικό της άνοιγμα στους Κινέζους επενδυτές, καθώς σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, η συμφωνία προσφέρει μεγαλύτερη πρόσβαση σε αυτούς σε τομείς όπως η εμπορία ενέργειας (εκτός από τις πλατφόρμες συναλλαγών) και τις αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (με ανώτατο όριο 5% στο επίπεδο των χωρών της ΕΕ και μηχανισμό αμοιβαιότητας).

Η επενδυτική συμφωνία θα καλύπτει επίσης το ζήτημα της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Συμπεριλαμβάνει επίσης την αποτελεσματική εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού.

Πάντως  η συμφωνία θα χρειαστεί την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου αναμένεται να υπάρχουν αντιρρήσεις σχετικά με το ζήτημα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα.  Η συμφωνία, ωστόσο, περιλαμβάνει κινεζικές δεσμεύσεις σχετικά με τα εργασιακά πρότυπα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση τέτοιων ανησυχιών, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης σχετικών συμβάσεων που υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, οι οποίοι ζήτησαν να μην προσδιοριστούν λόγω των συνεχιζόμενων προετοιμασιών. Η Κίνα έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει αποτελεσματικά τις Συμβάσεις της ΔΟΕ που έχει επικυρώσει και να εργαστεί για την επικύρωση των θεμελιωδών Συμβάσεων της ΔΟΕ, συμπεριλαμβανομένης της καταναγκαστικής εργασίας.

Η επερχόμενη αμερικανική κυβέρνηση έχει επίσης σηματοδοτήσει επιφυλάξεις, τουλάχιστον σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας. Ο Τζέικ Σούλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας για τον εκλεγμένο Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, στις 22 Δεκεμβρίου προέτρεψε «έγκαιρες διαβουλεύσεις με τους ευρωπαίους εταίρους μας για τις κοινές μας ανησυχίες σχετικά με τις οικονομικές πρακτικές της Κίνας».