Με προτάσεις επί προτάσεων, διαπραγματεύσεις και συνεχείς συναντήσεις επιχειρείται να ξεπεραστεί το εμπόδιο που έβαλε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην ανάπτυξη πλωτών αιολικών σε 3 περιοχές της Κρήτης.
Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει, από τον Οκτώβριο του 2023 όταν  ανακοινώθηκε  το φιλόδοξο εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης των πλωτών αιολικών.
Τότε μιλούσαν για ταχύτατες διαδικασίες ώστε η χώρα να  εκμεταλλευτεί το υψηλό της θαλάσσιο δυναμικό, να προσελκύσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων,  και να αναπτύξει γρήγορα μια εγχώριας παραγωγής, εφοδιαστική αλυσίδα.
Όμως σήμερα 10 μήνες μετά ,  δεν έχει υπογραφεί ούτε η Κοινή Υπουργική Απόφαση, στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οριστικοποιώντας  το σχέδιο αφετηρίας.

Και το ελληνικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών, το οποίο η Wind Europe είχε χαρακτηρίσει ως το «καλύτερο» στην Ευρώπη, για να κάνει το πρώτο βήμα,  πρέπει  να ανακοινωθεί η τελική έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με όλες τις περιοχές, και εν συνεχεία εκδοθεί η σχετική κοινή υπουργική απόφαση.

Σε αυτό το πρώτο βήμα όμως έχουμε κολλήσει και η καθυστέρηση αυτή έχει ήδη πεταξει έξω τα ορόσημα που είχαν τεθεί για τα πολλά παραδοτέα, που απαιτούνται μέχρι τον 1ο διαγωνισμό. Ήδη ο εθνικός στόχος για 1,9 GW από θαλάσσια αιολικά ως το 2030 δείχνει ανέφικτος.

1

Δύσκολο ξεκινημα

Τα εμπόδια δεν έχουν τέλος για να φτάσουμε… στην αφετηρία.
Η δημόσια διαβούλευση  που ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου του 2023,  πέρασε ήδη από σαράντα κύματα: υπήρξαν αντιδράσεις και άλλα οικόπεδα μετατοπίσθηκαν, όπως έγινε στην Κρήτη, άλλα συρρικνώθηκαν και κάποια εγκαταλείφθηκαν. Και ενώ γίνεται ένα συνεχές “μασάζ” από το υπουργείο στους αντιδρώντες  το τελικό χτύπημα δόθηκε από το ΚΑΣ και το υπουργείο Πολιτισμού.
Η καλοκαιρινή απόφαση του ΚΑΣ να μπλοκάρει τις τρεις θαλάσσιες ζώνες στην Κρήτη, δημιουργεί το πιο σοβαρό πρόβλημα καθυστερήσεων.
Ομως το ΥΠΕΝ φαίνεται αποφασισμένο να δώσει τη μάχη και να βρει λύση ώστε να μην εξαιρεθούν οι τρεις περιοχές από τον τελικό σχεδιασμό.
Στο πλαίσιο αυτό, χθες πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού συνάντηση με την ΕΔΕΥΕΠ, τον υπεύθυνο φορέα  για την ανάπτυξη των πλωτών πάρκων,  για να παρουσιαστούν οι “λύσεις” που προτείνονται ώστε να επανασυνεδριάσει το ΚΑΣ, εγκρίνοντας αυτή τη φορά και τις τρεις θαλάσσιες περιοχές που απέρριψε στην προηγούμενη συνεδρίασή του.

Γιατί έκοψε το ΚΑΣ τις τρεις θαλάσσιες περιοχές

Σύμφωνα με το ΚΑΣ και το Υπουργείο Πολιτισμού οι τρεις περιοχές, στις οποίες μπλόκαρε την ανάπτυξη πλωτών αιολικών, βρίσκονται κοντά σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία αλλά και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, το οποίο θα αλλοιωθεί από την “οπτική όχληση” των σχεδιαζόμενων πάρκων.

Η απόφαση του ΥΠΠΟ  εξαιρεί από την έγκρισή του τα «Κρήτη 1», το «Κρήτη 2α και 2β» και την περιοχή ανοικτά της Γυάρου, εγκρίνοντας τις υπόλοιπες 16 από τις 19 θαλάσσιες ζώνες που περιλαμβάνονται στη στρατηγική μελέτη.

Ειδικότερα, το ΚΑΣ αποφάσισε να απορρίψει τις εξής περιοχές:

Τη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 1, επειδή η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ χωροθετείται απέναντι από την Κάτω Ζάκρο και υπάρχει άμεση οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο και το Μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, το οποίο είναι υποψήφιο προς ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Τη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β, το τμήμα των ΠΟΑΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος, καθώς οι προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ περιβάλλουν το ακρωτήριο και βρίσκονται σε εγγύτητα με την οχυρή νησίδα Σπιναλόγκα και τη χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα, οι οποίες είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, προκαλώντας οπτική όχληση και έμμεση βλάβη στα μνημεία.

Τη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου, επειδή η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ βόρεια, δυτικά και νότια της νήσου βρίσκεται σε άμεση οπτική επαφή με τον κηρυγμένο Ιστορικό Τόπο της Γυάρου και δε συνάδει με τον ιστορικό της χαρακτήρα.

Ωστόσο, 2 από αυτές είναι στην η ομάδα με τις πρώτες έξι περιοχές όπου σχεδιάζεται να εγκατασταθούν, μετά από διαγωνισμό, πλωτά offshore  αιολικά. Οι 6 πρώτες περιοχές είναι:

-«Κρήτη 1» (μεταξύ Ζάκρου και Ξερόκαμπου Σητείας)
– περιοχή ανοικτά των Αγ. Αποστόλων στην Εύβοια (Δ. Κύμης -Αλιβερίου)
-Β. Πατραϊκό (ανάμεσα στο Αντίρριο και τη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού)
-Ρόδος (νότια από το Πρασονήσι)
-Γυάρος (μεταξύ Γυάρου και Κύθνου) και
-Δονούσα.

Σημειώνεται ότι το αρχικό σχέδιο που παρουσίασε στις 31/10/2023 η ΕΔΕΥΕΠ και το Υπουργείο Ενέργειας περιλάμβανε 25 περιοχές, από τις οποίες για το πρώτο «κύμα» ανάπτυξης (έως το 2030-2032) θα προχωρούσαν οι 10 περιοχές, για να αναπτυχθούν πάρκα συνολικής ισχύος περίπου 4,9 GW.  Πλέον ο πήχης έχει πέσει πολύ χαμηλότερα ενώ είναι δύσκολο να πιαστεί ο στόχος για το 2030.

 Τα επόμενα βήματα: Περισσότερες συζητήσεις και αναβολή του διαγωνισμού

Η χθεσινή συνάντηση ΥΠΠΟ- ΕΔΕΥΕΠ έγινε με πολλές παρεμβάσεις και του υπουργείου Ενέργειας, αλλά δεν κατέληξε σε οριστική λύση. Έγιναν προτάσεις και από τις δύο πλευρές και θα πραγματοποιηθούν και επόμενες συναντήσεις, ώστε να βρεθεί μια μέση λύση και να προχωρήσει εν τέλει το όλο πρόγραμμα ομαλά  χωρίς περαιτέρω προβλήματα και καθυστερήσεις.

Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία και εφόσον το ΥΠΕΝ πετύχει το στόχο του, θα ακολουθήσει υπογραφή της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από τον υπουργό Ενέργειας και ακολούθως οι υπογραφές από τους υπόλοιπους συναρμόδιους υπουργούς ώστε να εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ και να  η προκήρυξη των ερευνών για τα πρώτα έργα.

Θα πρέπει να ακολουθήσει η σύνταξη  Προεδρικών Διαταγμάτων για την οριοθέτηση των έξι πρώτων περιοχών,  αλλά και  έξι ξεχωριστές ΣΜΠΕ για κάθε μια από τις παραπάνω περιοχές.

Ο πρώτος διαγωνισμός μετατίθεται αναγκαστικά για το 2027, έναντι του 2026 του αρχικού σχεδιασμού αφού κανένα από τα κρίσιμα παραδοτέα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Διαβάστε επίσης

Moreld Ocean Wind-Λυκομήτρος Χάλυβα: MOU για την κατασκευή υπεράκτιων πάρκων στην Ευρώπη

ΔΕΗ Ανανεώσιμες: Στρατηγική ανάπτυξης και σε υπεράκτια-Κυριαρχία στις ΑΠΕ

Πλωτά αιολικά: Γιατί κατεβαίνει ο πήχης στα 1,9 GW ως το 2030 – Τι αλλάζει το νέο Εθνικό Σχέδιο