Ποιος θα γίνει Buffett στη θέση του Buffett;

«Αν πεθάνω απόψε, νομίζω ότι η μετοχή θα ανέβει αύριο».

Τάδε έφη Warren Buffett, απευθυνόμενος σε μια αρένα γεμάτη μετόχους στην ετήσια Γενική Συνέλευση της Berkshire Hathaway. Για περισσότερο από μισό αιώνα τώρα, ο Buffett έχει μετατρέψει την Berkshire Hathaway σε επενδυτικό καμβά του, σχεδιάζοντας έναν απίθανο κολοσσό επιχειρήσεων που περιλαμβάνει την Geico, την BNSF Railway, τη Fruit of the Loom, την Dairy Queen, την Duracell και δεκάδες άλλες εταρείες, καθώς και συμμετοχές ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων σε blue chips, όπως η Apple και η Coca-Cola Co.

Η… κόλλα που ενώνει όλες αυτές τις τόσο διαφορετικές επιχειρήσεις είναι ο ίδιος ο Buffett, ο οποίος επιμένει δεκαετίες τώρα ότι όλο αυτό το συνονθύλευμα έχει λογική. Σε αυτό έχουν βοηθήσει, βέβαια, και οι αποδόσεις των επενδύσεών του, που υπερβαίνουν σημαντικά τον μέσο όρο της αγοράς: Τα 100 δολάρια που επένδυσε στην Berkshire το 1964, όταν άρχισε τις επιθετικές αγορές μετοχών για να πάρει τον έλεγχο, θα άξιζαν πάνω από 2 εκατ. δολάρια σήμερα.

«Οι φήμες περί διάσπασης θα οργίαζαν», πρόσθεσε ο Buffett κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση, εξηγώντας ότι οι μετοχές θα ενισχύονταν επειδή κάποιοι επενδυτές θα υπέθεταν ότι τα επιμέρους κομμάτια αξίζουν περισσότερο από το σύνολο. Επιτέλους, ο ενοχλητικός τύπος θα έχει φύγει από τη μέση, είπε, προσθέτοντας: «Θα ήταν ένα καλό story της Wall Street».

Τίποτε από όλα αυτά, όμως, δεν είναι πιθανό να συμβεί όσο υπάρχει ο Buffett. Είναι ακόμη ο βασικός μέτοχος και η Berkshire είναι το έργο της ζωής του και δεν θέλει να τη δει να γίνεται κομμάτια στα χέρια στελεχών επενδυτικών τραπεζών ή ακτιβιστών επενδυτών. Για να καθυστερήσει τη διαδικασία αυτή, ο Buffett συγκέντρωσε δίπλα του ένα διοικητικό συμβούλιο που στηρίζει την προσέγγισή του και μετά τον θάνατό του θα αφήσει τις μετοχές που του έχουν απομείνει σε φιλανθρωπικές οργανώσεις υπό τη διαχείριση συγγενών και φίλων που γνωρίζουν τις επιθυμίες του. Όμως, οι πιέσεις που ασκούνται με στόχο τη διάλυση του δημιουργήματός του θα αυξηθούν.

Εκείνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει αυτές τις πιέσεις θα είναι ο άνθρωπος που θα διαδεχθεί τον Buffett στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και η ταυτότητα του οποίου αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό. Ο Buffett έχει παραδεχθεί δημοσίως ότι ο αντικαταστάτης αυτός έχει βρεθεί, αλλά δεν αποκάλυψε ποτέ το όνομά του.

Ένας από τους λόγους είναι ότι ο Buffett απολαμβάνει ακόμα, στα 87 του χρόνια, να βρίσκεται κάτω από το φως των προβολέων. Ένας άλλος λόγος είναι ότι, κρατώντας την ταυτότητα του διαδόχου του μυστική, το διοικητικό συμβούλιο έχει μεγαλύτερη ευελιξία. Οι συνθήκες, άλλωστε, μπορεί να αλλάξουν. Παρ’ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα, οι περισσότεροι δείκτες δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση.

Για να βοηθήσει τον επόμενο CEO, ο Buffett προσέλαβε δύο πρώην διαχειριστές hedge fund, που είναι υπεύθυνοι για ένα μέρος ύψους περίπου 20 δισ. δολαρίων, από  το θηριώδες χαρτοφυλάκιο μετοχών της Berkshire, και προετοιμάζονται για να έχουν την εποπτεία όλου μετά τον θάνατό του. Θα βοηθούν επίσης στην αξιολόγηση πιθανών συμφωνιών. Επιπλέον, ο διάδοχος του Buffett δεν είναι πιθανό να διατελέσει πρόεδρος. Η θέση αυτή προορίζεται για τον μεγαλύτερο γιο του Buffett, τον Howard, βασική αποστολή του οποίου θα είναι να περιφρουρήσει την κουλτούρα της εταιρείας – και να εκπαραθυρώσει οποιονδήποτε CEO ανακατευτεί σε αυτήν.

Την ίδια περίοδο που έγιναν γνωστά όλα αυτά, η Berkshire κυκλοφόρησε μία επιστολή, η οποία έκανε σαφή αναφορά σε δύο στελέχη, τους Ajit Jain και Greg Abel, ως πρότυπα μάνατζερ που είναι, κατά κάποιους τρόπους, καλύτεροι από το αφεντικό τους.

Αμφότεροι πληρούν πολλά από τα κριτήρια που έχει θέσει ο Buffett. Υπηρετούν με αφοσίωση την κουλτούρα της Berkshire, η οποία δίνει αξία στην αποδοτικότητα και τον μακρόπνοο τρόπο σκέψης. Κανείς τους δεν έχει ελαττώματα που θα τους καθιστούσαν ακατάλληλους για τη θέση, ενώ και οι δύο έχουν χτίσει μεγάλες επιχειρήσεις για λογαριασμό του Buffett.

Μια βασική διαφορά τους είναι η ηλικία: ο Jain είναι 66, ο Abel 55. Επιπλέον, ο Jain αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα υγείας που θα μπορούσαν να τον δυσκολέψουν στη δουλειά του, ενώ κάποιοι δεν θεωρούν ότι θέλει τη συγκεκριμένη θέση. Τέλος, πέρασε την καριέρα του στον ασφαλιστικό κλάδο, έναν κλάδο που δεν είναι πλέον τόσο σημαντικός για την Berkshire όσο ήταν κάποτε.

Μένει, λοιπόν, ο Abel. Όταν η Sarah DeWitt, αναλύτρια στην JPMorgan Chase & Co., άρχισε να καλύπτει την Berkshire τον Σεπτέμβριο, έγραψε ότι ο Abel ήταν ο «πιο πιθανός» διάδοχος.

Η επιτυχία της Berkshire έχει δημιουργήσει μία τεράστια πρόκληση: το μέγεθός της. Και ένας κολοσσός αυτού του μεγέθους απλά δεν μπορεί να αναπτυχθεί τόσο γρήγορα όσο μια μικρότερη επιχείρηση.

Δεν είναι μόνο ότι οι αποδόσεις θα είναι, πιθανότατα, χαμηλότερες υπό τον νέο CEO, αλλά και η ίδια η δουλειά θα είναι πιο δύσκολη, αφού ο διάδοχος του Buffett θα κληθεί να διαχειριστεί τεράστια ποσά. Και αυτό είναι κάτι που ο Abel κάνει καλά εδώ και χρόνια. Λογιστής στο επάγγελμα, μπήκε στην επιχείρηση που διοικεί σήμερα το 1992, όταν ήταν ακόμη μια μικρή επιχείρηση γεωθερμίας στην Καλιφόρνια. Και με τα χρόνια, η εν λόγω επιχείρηση κατάφερε όχι μόνο να παραμείνει κερδοφόρα, αλλά και να προχωρήσει σε επικερδείς επενδύσεις και να επεκταθεί δυναμικά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Υπό μίαν έννοια, ο Abel έχει διαρθρώσει τη δική του αυτοκρατορία σαν να αποτελεί αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο διοικεί ο Buffett τον κολοσσό της Berkshire. Επί παραδείγματι, η Berkshire Hathaway Energy απασχολεί περισσότερα από 20.000 άτομα συνολικά, αλλά στα κεντρικά γραφεία της εργάζονται γύρω στα είκοσι άτομα, με αποτέλεσμα οι περισσότερες αποφάσεις να λαμβάνονται από τους προέδρους των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας της εταιρείας.

Ο Abel έχει επίσης ανοιχθεί και σε άλλους κλάδους. Είναι μέλος του ΔΣ της Kraft Heinz Co., η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Berkshire, ενώ έχει υπηρετήσει στα ΔΣ μιας αλυσίδας καταστημάτων και δύο ασφαλιστικών εταιρειών. Επιπλέον, έχει την εποπτεία της μεγάλης κτηματομεσιτικής επιχείρησης της Berkshire και μια επένδυση στην κινεζική βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων BYD Co.

Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι ο Buffett είναι μοναδικός. Τα βιβλία που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν γεμίζουν ράφια ολόκληρα. Ο τρόπος σκέψης του έχει εμπνεύσει γενιές και γενιές επενδυτών. Το θέμα είναι αν το έργο του θα επιβιώσει και μετά τον θάνατό του ή αν θα χαθεί μαζί με αυτόν…