Πασχάλης Αποστολίδης: Τα 37 χρόνια στη φαρμακοβιομηχανία, ο εθελοντισμός, το επόμενο βήμα και η Πάρος

Ο κ. Πασχάλης Αποστολίδης έχει ισχυρό αποτύπωμα στη φαρμακοβιομηχανία. Όχι μόνο γιατί συμπλήρωσε αισίως 37 έτη, από τα οποία τα 22 διετέλεσε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Abbott/AbbVie. Αλλά και γιατί ο τρόπος που διοικεί, με ήθος, δικαιοσύνη, σεβασμό και ενσυναίσθηση, τον κατατάσσουν στους πλέον αγαπητούς στον χώρο του φαρμάκου. Καθόλου τυχαία οι δημοσιογράφοι υγείας τον αποκαλούν χαριτολογώντας «sir».

Έχει διακριθεί κατ’ επανάληψη ως κορυφαίος leader. Άνθρωπος ενεργός εντός και εκτός φαρμακευτικής αγοράς, με πρωτοποριακές ιδέες και όραμα, ένας από τους πιο επιτυχημένους προέδρους του ΣΦΕΕ. Μιλά με θερμά λόγια για τους συνεργάτες του, αναδεικνύοντας τα ταλέντα τους και δίνοντάς τους ευκαιρίες να ανελιχθούν.

Με ενεργή εθελοντική δράση, αγάπη για τον αθλητισμό, αλλά και τη θάλασσα. Το ησυχαστήριό του είναι στην Πάρο, που λατρεύει.

Πλέον ο κ. Αποστολίδης βάζει πλώρη για άλλα, καινούρια projects. Πριν από έναν μήνα αποχώρησε από την Abbvie, δίνοντας τη σκυτάλη στη Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη. Του ζητήσαμε να μας κάνει έναν απολογισμό αυτής της μακράς πορείας και να μοιραστεί μαζί μας, μεταξύ άλλων, τις απόψεις του για το φάρμακο, σε αυτή την ιδιαίτερη χρονική συγκυρία.

Κύριε Αποστολίδη πόσο δύσκολος είναι ο απολογισμός αυτής της μακράς πορείας; 

Είναι αρκετά δύσκολη η ανασκόπηση μιας μακράς επαγγελματικής πορείας 37 ετών.

Αναλαμβάνοντας το τιμόνι πρώτα της Abbott και από το 2013 της AbbVie, το πρώτο συναίσθημα που κυριαρχεί είναι η μεγάλη αίσθηση ευθύνης και καθήκοντος, που έχεις μπροστά σου. Είναι πολύ σημαντικό οι αποφάσεις, που λαμβάνονται, να σταθμίζουν όλες τις παραμέτρους και να ζητούνται οι απόψεις της ηγετικής ομάδας. Την ευθύνη της τελικής απόφασης, όμως, έχει πάντα ο διευθύνων σύμβουλος.

Και, βέβαια, η διαδικασία λήψης της τελικής απόφασης θα πρέπει να γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου, έχοντας όλα τα δεδομένα διαθέσιμα, οπότε η ανάληψη λογικού ρίσκου είναι επιβεβλημένη.

Η ενασχόλησή σας με τα κοινά πώς προέκυψε;

Η διαχρονική εμπειρία και οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις σε μια μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία, όπως η Abbott/AbbVie, με βοήθησαν – και λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος – να ασχοληθώ με τα κοινά και με την θεσμική εκπροσώπηση του κλάδου στα συλλογικά όργανα, όπως ο ΣΦΕΕ, το PIF (Pharma Innovation Forum), το ΕλληνοΑμερικανικό Επιμελητήριο (AmCHAM), ή σε fora όπως το Delphi Economic Forum, το Invest in Greece and το The Greeks are Back. Επίσης μου επέτρεψαν να ασχοληθώ και με άλλους μη κερδοσκοπικούς φορείς, ως αφιλοκερδή προσφορά στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Εξ’ ού και η συμμετοχή μου στο διοικητικό συμβούλιο στα Σχολεία Αμερικανικής Παροικίας (ACS).

Ποια είναι για σας η σημασία της ηγεσίας;

Να βάζεις φιλόδοξους στόχους, σε συνδυασμό με ένα στρατηγικό πλάνο υλοποίησης και τακτικής εκτέλεσης, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Να αποτελείς ζωντανό παράδειγμα για όλους/όλες τους/τις συναδέλφους σε αυτό που επιζητάς να πετύχεις. Να τολμάς, να παίρνεις πρωτοβουλίες, να δίνεις ευκαιρίες ανέλιξης και επαγγελματικής εξέλιξης σε όλους και όλες, είτε εντός της Ελλάδας είτε στο εξωτερικό (δυνατότητες που έχει ιδιαίτερα μια πολυεθνική εταιρεία).

Επιπλέον να δίνεις τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων και αυτενέργειας σε κάθε επίπεδο του Οργανισμού (responsibility and accountability), να εμπνέεις και να ενθαρρύνεις τους εργαζόμενους – ειδικά όταν γίνονται λάθη –  να προχωρήσουν και να διορθώσουν κακώς κείμενα και γραφειοκρατικές πρακτικές του παρελθόντος. Και, βέβαια, οι ευκαιρίες για ανάπτυξη να δίνονται σε όλες και σε όλους, χωρίς έμφυλη ή οποιαδήποτε άλλη διάκριση, πέραν των επαγγελματικών προσόντων, των ικανοτήτων και των εμπειριών. Τέλος να επιβραβεύεις το πάθος επιτέλεσης και υλοποίησης, όπως επίσης τις καινοτόμες προτάσεις και λύσεις, καθώς και τη διάθεση συνεργασίας και ομαδικής εργασίας.

Τι περιμένετε από τις εξελίξεις στον χώρο του φαρμάκου το επόμενο διάστημα;

Το 2023 και το 2024 είναι δύο κρίσιμα χρόνια αναφορικά με τις εξελίξεις στον χώρο της υγείας και ειδικότερα του φαρμάκου. Οι Έλληνες πολίτες απαιτούν καλύτερη και πιο ποιοτική φροντίδα υγείας, τόσο στην πρωτοβάθμια περίθαλψη όσο και κατά την νοσοκομειακή περίθαλψη. Επίσης απαιτούν άμεση πρόσβαση στην αναγκαία φαρμακευτική αγωγή, ειδικά όταν πρόκειται για καινοτόμα φάρμακα, ως λύσεις για απειλητικές για την ανθρώπινη ζωή ασθένειες ή προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής.

Σημειωτέον ότι αποτελεί μοναδική ευκαιρία να δράσει η Πολιτεία ΤΩΡΑ, καθώς υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) με εγκεκριμένα κονδύλια εκταμίευσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον του 1,1 δισ. ευρώ. Αυτά το κονδύλια προβλέπονται τόσο για την αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής φροντίδας, όσο και για τη βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών υγείας.

Επίσης αποτελεί προτεραιότητα η ενίσχυση των φαρμακευτικών εταιρειών, όσον αφορά στις επενδύσεις και στις εξαγωγές, καθώς και η στήριξη των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιρειών, ώστε οι πολίτες να απολαμβάνουν υπηρεσίες και πρόσβαση στην καινοτομία αντίστοιχη με αυτήν των προηγμένων χωρών της Ευρώπης. Προς αυτήν την κατεύθυνση η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία αναμένει ελάφρυνση των επώδυνων μέτρων υποχρεωτικών επιστροφών και εκπτώσεων (rebates and clawback) προς το κράτος, που υπερβαίνουν το 60% της αρχικής τιμής εισαγωγής.

 

Πώς προέκυψε η αγάπη σας για την Πάρο;

Στα μέσα της δεκαετίας του ῾80, στο πλαίσιο μιας μικρής άδειας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας, οργανώθηκε μία μικρή, ζεστή παρέα, με προορισμό την Πάρο. Ουσιαστικά η γνωριμία με τη σύζυγό μου προέκυψε απ’ αυτή τη ζεστή παρέα. Αγαπήσαμε και οι δύο το νησί με τις ιδιαίτερες ομορφιές του, τα γραφικά χωριουδάκια, τις ελκυστικές ακρογιαλιές και τα ταβερνάκια πάνω στο κύμα με τις ξεχωριστές τοπικές γεύσεις.

Έκτοτε μεσολάβησαν τα χρόνια της επαγγελματικής αποκατάστασης, πρώτα στον διαγνωστικό κλάδο της Abbott ξεκινώντας από την Θεσσαλονίκη, μετά στην Αθήνα και κατόπιν στα κεντρικά γραφεία των διαγνωστικών της Ευρώπης στο Wiesbaden της Γερμανίας, κάθε φορά σε θέσεις μεγαλύτερης ευθύνης.

Μετά από 11 χρόνια στα διαγνωστικά η οικογένεια μεγάλωσε, καθώς αποκτήσαμε τον Αλέξανδρο και την Δάφνη, το διάστημα που ζούσαμε στην Γερμανία. Αποφάσισα ότι μία νέα πρόκληση για μένα θα ήταν ο φαρμακευτικός κλάδος, καθώς είχε μεγαλύτερο εύρος επαγγελματικών επιλογών, με άμεσο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα κάθε στρατηγικής απόφασης για κάθε νέο ή καταξιωμένο φάρμακο, που είχε, ήδη, κυκλοφορήσει.

Έτσι προέκυψε η νέα επαγγελματική ευκαιρία στο χώρο του φαρμάκου ως εμπορικός διευθυντής Ευρώπης (commercial director) με έδρα το Σικάγο των ΗΠΑ. Αυτή ήταν μια εξαιρετική εμπειρία για μένα, καθώς για 4 χρόνια είχα να αντιμετωπίσω τα διαφορετικά συστήματα υγείας σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα και παρόλα αυτά έπρεπε να εκπονηθούν στρατηγικές, που να καλύπτουν όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα της εταιρείας. Ο κύκλος αυτός ολοκληρώθηκε με την νέα πρόκληση της ανάληψης της θέσης του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Abbott στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Φυσικά, μετά τις δυσκολίες των νέων καθηκόντων, οι πρώτες διακοπές – με όλη την οικογένεια πια – ήταν στην Πάρο και από τότε πηγαίνουμε ανελλιπώς τα τελευταία 22 χρόνια.

 

Πώς σας βρίσκει η επόμενη μέρα;

Κλείνοντας αυτόν τον επαγγελματικό κύκλο ανοίγεται ένας νέος για μένα, έχοντας ως στόχο την καλύτερη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου μου, με πνευματική και φυσική ενασχόληση με τα πολλά ενδιαφέροντα και hobbies μου, κάτι που δεν επέτρεπε το μέχρι πρόσφατα βαρύ επαγγελματικό μου πρόγραμμα. Μαζί με αυτό εξετάζω τις προοπτικές αξιοποίησης της συσσωρευμένης εμπειρίας μου, θητεύοντας ως σύμβουλος επιχειρήσεων σε τομείς ενδιαφέροντος.

Ως προσωπικό μου επιμύθιο, θα ήθελα να κλείσω με το motto που με συνόδευσε σε όλη μου την πορεία – και θα συνεχίσει να με συνοδεύει – και αυτό δεν είναι άλλο από το «think and act as if there is no box». Πάντα, βέβαια, στο πλαίσιο δεοντολογίας, ηθικής και νομικού πλαισίου, για οποιαδήποτε πρόκληση ή ευκαιρία υπάρχει μπροστά.