Τα νέα καινοτόμα φάρμακα για τη ρύθμιση του διαβήτη και για το αδυνάτισμα Ozempic (σεμαγλουτίδη) και Mounjaro (τιρζεπατίδη) «σπάνε ταμεία», καθώς αποδεικνύονται «πολυεργαλεία». Τα πλεονεκτήματά τους είναι πολλά και άμεσα ορατά. Λίγα, όμως, λέγονται για τη… «σκοτεινή πλευρά» τους.

Για τις ανεπιθύμητες ενέργειες – κάποιες από τις οποίες σοβαρές – που αναγκάζουν πολλούς ασθενείς να εγκαταλείψουν τη θεραπεία, όσο κι αν από τη λαχτάρα τους να αδυνατίσουν και να είναι πιο υγιείς, αρχικά επιμένουν να τις αγνοούν.

Ozempic και Mounjaro: Η «σκοτεινή πλευρά»

Τα φάρμακα αυτά, γνωστά και ως αγωνιστές GLP-1, ο πλανήτης τα υποδέχτηκε μετά βαΐων και κλάδων. Αποδεικνύονται σούπερ αποτελεσματικά, επιφέροντας άριστη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και μικρότερο αριθμό στη ζυγαριά – αν και το Ozempic δεν έχει ένδειξη για την παχυσαρκία. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα, μάλιστα, εκτιμά πως σε κάποια χρόνια δεν θα μιλάμε πλέον για πανδημία παραπανίσιων κιλών…

Ειδικά για τη σεμαγλουτίδη, που κυκλοφορεί περισσότερο καιρό από ό,τι η τιρζεπατίδη, ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας – Σακχαρώδη Διαβήτη στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, εκ των επιστημόνων που ασχολείται εκ βαθέων με το θέμα, μας εξηγεί:

«Υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού με προβλήματα, που σχετίζονται με τη χορήγηση του φαρμάκου αυτού. Σύμφωνα με τις βρετανικές υγειονομικές υπηρεσίες, το φάρμακο αυτό προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές, όπως ναυτία, έμετο, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, που ταλαιπωρούν πάνω από 1 στους 10 ασθενείς. Οι διαταραχές αυτές οδηγούν εύκολα σε αφυδάτωση, που σε μερικούς επιβαρυμένους ασθενείς μπορεί να οδηγήσει σε νοσηλείες λόγω νεφρικής βλάβης.

Άλλες σοβαρές επιπλοκές, που έχουν αναφερθεί, είναι η οξεία χολοκυστίτιδα και η παγκρεατίτιδα, που συνήθως αφορούν σε 1 στους 100 και σε 1 στις 10.000 ασθενείς.

Αντίστοιχα στις ΗΠΑ οι υγειονομικές αρχές έχουν δηλώσει επίσημα ότι η χορήγηση σεμαγλουτίδης μπορεί να οδηγήσει σε χολοκυστίτιδα, ειλεό (παράλυση του πεπτικού συστήματος) και πρόσφατα σε πνευμονία από εισρόφηση μετά από χειρουργική νάρκωση. Παράλληλα υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις – χωρίς, όμως, επίσημη προειδοποίηση – για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, που μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονική εμβολή, γαστροπάρεση (παράλυση στομάχου), καρκίνο του παγκρέατος και υποθρεψία με αβιταμινώσεις (Β12)».

Αγωγές σε βάρος της εταιρείας στις ΗΠΑ

Σύμφωνα με τον κ. Χαλβατσιώτη, τα προβλήματα αυτά έχουν ευαισθητοποιήσει τη νομική κοινότητα των ΗΠΑ και έχουν κατατεθεί πάνω από 1.500 αγωγές εις βάρος της φαρμακευτικής εταιρείας που κυκλοφορεί τη σεμαγλουτίδη, με αιτιάσεις προβλήματα και παρενέργειες που σχετίζονται με το γαστρεντερικό και με την απώλεια όρασης.

Πηγές αναφέρουν ότι υπήρχαν διαπιστωμένες 352 περιπτώσεις ανεπιθύμητων παρενεργειών από τη σεμαγλουτίδη, εκ των οποίων 268 καταχωρημένες ως σοβαρές, 84 που χρειάστηκαν νοσηλεία και 5 θάνατοι. Βέβαια, επειδή στις ΗΠΑ κυκλοφορούν και σκευάσματα που αντιγράφουν παρανόμως το εν λόγω φάρμακο, σύμφωνα με την παρασκευάστρια εταιρεία Novo Nordisk και το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, πολλά από τα προβλήματα μπορεί να οφείλονται στα «μαϊμού» σκευάσματα.

Από υπογλυκαιμία μέχρι καρκίνο και τύφλωση;

Επιπλέον υπάρχουν μελέτες στη διεθνή βιβλιογραφία, που συνδέουν τη χρήση της σεμαγλουτίδης με την εμφάνιση υπογλυκαιμίας, καρκίνου του θυρεοειδή, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, σαρκοπενία, αυτοκτονικό ιδεασμό και αρνητικές επιδράσεις στην αισθητική και στην ομορφιά του προσώπου και των γλουτών.

«Επίσης φαίνεται ότι ξεπερνά τη δράση των αντισυλληπτικών χαπιών και οδηγεί σε κυήσεις, που μερικές φορές είναι ανεπιθύμητες. Τέλος, η Αμερικανική Οφθαλμολογική Ακαδημία και η Αμερικανική Νευρο-Οφθαλμολογική Ιατρική Εταιρεία ανακοίνωσαν ότι αυτοί, που χρησιμοποιούν θεραπευτικά τη σεμαγλουτίδη, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο τύφλωσης από το σύνδρομο ΝΑΙΟΝ, που οδηγεί σε καταστροφή του οπτικού νεύρου», επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Ένα ερώτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα και τους ίδιους τους ασθενείς είναι για ποιους λόγους το φάρμακο δεν είναι δραστικό όσον αφορά στην απώλεια σωματικού βάρους σε όλους – το 13,6% που το λαμβάνει χάνει λιγότερο από το 5% του βάρους του.

Τι ισχύει για την τιρζεπατίδη

Εδώ και λίγες μέρες κυκλοφορεί στη χώρα μας το «αντίπαλο δέος» της σεμαγλουτίδης, η τιρζεπατίδη, που, μάλιστα, έχει διπλή ένδειξη και για διαβήτη και για παχυσαρκία, και θεωρείται ακόμη πιο δραστικό.

«Η τιρζεπατίδη κυκλοφόρησε διεθνώς του τελευταίους μήνες και δεν έχουμε ακόμη πολλές παρατηρήσεις από τη χρήση της. Διεθνώς το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς κατέχει η σεμαγλουτίδη και επομένως υπάρχει για το φάρμακο αυτό πληθώρα πληροφοριών διεθνώς.

Επειδή, όμως, οι παρατηρήσεις αναφέρονται στην πλειονότητά τους στη σεμαγλουτίδη και όχι στα άλλα αντίστοιχα φάρμακα της ίδιας κατηγορίας των GLP-1 αγωνιστών, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι θετικές και οι αρνητικές επιδράσεις αφορούν μόνο σε αυτό το φάρμακο (drug effect) ή μπορεί να είναι υπόλογα και άλλα φάρμακα της ίδια κατηγορίας των GLP-1 αγωνιστών (class effect)», καταλήγει ο κ. Χαλβατσιώτης.

Διαβάστε επίσης

Ozempic –μαϊμού: Εγκληματικές ομάδες πίσω από επικίνδυνα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας