Ο Dr. Πάνος Δάντης, Senior Economist – Strategist, Certified Analyst, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πιστοποιημένων Αναλυτών, με μεγάλη εμπειρία στις κρίσεις στις διεθνείς αγορές, είχε προβλέψει από τον Μάρτιο σε συνέντευξή του στο mononews.gr,  ότι φέτος η ύφεση θα φτάσει το 10%. Σήμερα, μιλά πάλι στο mononews.gr, κάνοντας αποτίμηση της κατάστασης στην οικονομία εν μέσω lockdown, σχολιάζει τι έχουμε να περιμένουμε το 2021, τι σημαίνει η αναβάθμιση από τη Moody’s και τι θα φέρει η εκλογή Μπάιντεν, στις αγορές, στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Πιστεύει ότι τον Μάρτιο-Απρίλιο θα δούμε κάποια ανάπτυξη και ακόμη μεγαλύτερα νούμερα στο β’ εξάμηνο, ενώ για το Χρηματιστήριο τονίζει ότι είναι απαραίτητο η κυβέρνηση να δώσει κίνητρα σε εταιρείες και επενδυτές, γιατί δεν γίνεται να έρθει ανάπτυξη με το Χρηματιστήριο στάσιμο και εγκλωβισμένο.

Αισιοδοξεί για όσα σηματοδοτεί η εκλογή  Μπάιντεν, γιατί είναι φιλοευρωπαϊστής και ως αντιπρόεδρος είχε καθαρά φιλελληνικές θέσεις σε θέματα αντιπαράθεσης με την Τουρκία, και εκτιμά ότι η αναβάθμιση από τη Moody’s ήταν ένα πρώτο θετικό δείγμα μιας θερμότερης περιόδου για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Έχουμε νέο Πρόεδρο στις ΗΠΑ. Οι αγορές θα καλωσορίσουν τον Μπάιντεν;

Πιστεύω πως ναι. Αν και εγώ νόμιζα ότι οι αγορές δεν θα καλωσόριζαν τον Μπάιντεν, πρέπει να πούμε ότι το μετεκλογικό ράλι -από την Τετάρτη- στην Αμερική ήταν το μεγαλύτερο των τελευταίων 100 ετών. Οι αγορές θα πανηγυρίσουν γιατί το μετεκλογικό δημοσιονομικό πακέτο μιας κυβέρνησης Μπάιντεν θα είναι τεράστιο, τουλάχιστον διπλάσιο από το πακέτο Τραμπ, που ήταν 1,5 τρισ. δολάρια.

Θα δούμε Κεϋνσιανές πολιτικές από τους δημοκρατικούς που θα βοηθήσουν την κατανάλωση αλλά θα αυξήσουν το χρέος. Το πρόβλημα, δηλαδή αυτό που δεν θα αρέσει στις αγορές, είναι ότι  θα φέρουν και αύξηση της φορολογίας.

Τι αλλάζει η εκλογή Μπάιντεν; Τι σημαίνει για την Ελλάδα και την Ευρώπη;

Η εκλογή Μπάιντεν θα επαναφέρει την Αμερική κοντά στην Ευρώπη. Να θυμηθούμε ότι ο Τραμπ ήθελε να φύγει από το ΝΑΤΟ και είχε ανοίξει μέτωπα παντού. Είμαι πολύ αισιόδοξος για όσα θα φέρει η εκλογή Μπάιντεν.

Η Αμερική θα μπει στη συμφωνία για το κλίμα και οι σχέσεις με την Ευρώπη θα γίνουν καλύτερες με εξαίρεση τη Βρετανία. Ο Μπάιντεν είναι Ιρλανδός στην καταγωγή και θα στηρίξει την επιλογή να παραμείνει η Ιρλανδία στη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει τώρα. Δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτεί την ειδική σχέση των ΗΠΑ  με τη Βρετανία αν δεν κρατήσει η Ιρλανδία το σημερινό καθεστώς, κάτι που οι Βρετανοί δεν δέχονται. Οι Βρετανοί θα πετύχαιναν την ειδική σχέση με τις ΗΠΑ αν έβγαινε ο Τραμπ, ενώ τώρα για να το πετύχουν με τον Μπάιντεν, πρέπει να δεχτούν όρους που  δεν θα αρέσουν καθόλου στη Βρετανία.

Ο Μπάιντεν γενικά είναι φιλοευρωπαϊστής, ως αντιπρόεδρος είχε καθαρά φιλελληνικές θέσεις σε θέματα αντιπαράθεσης με την Τουρκία, και ως Πρόεδρος θα ευνοήσει και την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η Τουρκία, όμως, αντίθετα, εκτιμώ ότι θα έχει πρόβλημα. Και να θυμόμαστε ότι στην Τουρκία έχουν πολύ μεγάλη έκθεση τράπεζες ευρωπαϊκών χωρώ όπως η Ισπανία που έχει έκθεση 60 δισ.

Η τουρκική οικονομία είναι πολύ εύκολο να σκάσει, και εκεί την μεγαλύτερη έκθεση έχουν Ιταλία και Ισπανία. Νομίζω ότι μέσα στο 2021 η τουρκική οικονομία δεν θα αντέξει. Υπάρχει απόσυρση κεφαλαίων σταθερά, και το κλίμα θα επιδεινωθεί από την εκλογή Μπάιντεν. Τον Δεκέμβριο περιμένουμε και κυρώσεις από την Ευρώπη. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τη λάθος νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Τουρκίας που δεν ανεβάζει τα επιτόκια -θεωρώντας ότι φέρνουν πληθωρισμό-,  και τις μεγάλες δαπάνες από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις δημιουργείται ένας εκρηκτικός συνδυασμός για την οικονομία.

Εκτιμώ ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ήθελε να δει αλλαγή κορυφής στην Τουρκία, την απομάκρυνση Ερντογάν…

Πώς σχολιάζετε την αναβάθμιση από την Moody’s;

Νομίζω ότι έχει σχέση με το άμεσο και γρήγορο lockdown, θεωρήθηκε ότι έχουμε καλά αντανακλαστικά και έχει σχέση με την εκλογή Μπάιντεν.  Ήταν ένα πρώτο σημάδι, ότι η νέα κυβέρνηση θα είναι φιλική με την Ελλάδα, και μπορεί να υπάρχουν συμφωνίες για εκτεταμένες επενδύσεις στην Ελλάδα. Αν αναλάβει υπουργός εξωτερικών ο πρώην πρέσβης στην Ελλάδα, όπως λέγεται, θα σηματοδοτήσει και αυτό μια νέα περίοδο, θερμών σχέσεων.

Είχατε προβλέψει από τις 30 Μαρτίου μιλώντας στο mononews.gr την ύφεση της Ελλάδας στο 10% και τώρα βλέπουμε ότι έρχεται. Τώρα τι εκτιμάτε για το 2020 και το 2021;

Η ύφεση στο 10% θα έχουμε σίγουρα, μην είναι και παραπάνω. Έβλεπα την ύφεση από το Μάρτιο στο 10%, γιατί θεωρούσα βέβαιο το δεύτερο κύμα πανδημίας. Οι πανδημίες έχουν δεύτερο κύμα και το δεύτερο κύμα έχει πολλαπλάσια θύματα. Το πόσο θα κρατήσει το κλείσιμο εξαρτάται από τα στατιστικά δεδομένα και το πώς θα διαμορφώνονται τα μοντέλα, οπότε κανείς δεν ξέρει από σήμερα. Και πάντα υπάρχουν και οι μερίδες του πληθυσμού που δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης, αμφισβητούν την πειθαρχία και είναι κινητές βόμβες. Σε όλη την Ευρώπη, και τις ΗΠΑ, μια μειοψηφία του κόσμου συμπεριφέρεται κακομαθημένα και χάνει τα όρια και αμφισβητώντας την πεοθαρχία σε ένα lockdown.

Πολλά εξαρτώνται από το εμβόλιο, πότε και πόσα εμβόλια θα βγουν. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα προλάβουμε αυτό το χειμώνα.

Το 2020 θα είναι πολύ δύσκολο, ο κόσμος θα φτωχύνει αλλά οι αγορές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Η κανονικότητα θα επανέλθει κοινωνικά από το φθινόπωρο του 2021. Δηλαδή, τότε θα μπορούμε να κινούμαστε χωρίς περιορισμούς.

Το πρώτο εξάμηνο, κάποιες χώρες θα έχουν και πάλι ύφεση και κάποιες ελάχιστη ανάπτυξη όπως η Ελλάδα, μια ανάπτυξη της τάξης του 3,5%. Εκτιμώ ότι ακόμη και αν γίνει lockdown το 2021 δεν θα κρατήσει πάνω από 1 μήνα και το Μάρτιο ή Απρίλιο θα δούμε κάποια πρώτη ανάπτυξη, με καλύτερα νούμερα στο β’ εξάμηνο. Ωστόσο δεν πιστεύω ότι ο τουρισμός το 2021 θα επανέλθει στα επίπεδα του 2019, ακόμη θα έχουμε το φόβο και την κοινωνική αποστασιοποίηση. Μετά το 2022 ο τουρισμός θα επανέλθει εκεί που τον θυμόμαστε. Το 2021 θα είναι μια χρονιά που θα έχουμε ανάπτυξη γιατί θα ξεκινήσουμε από -12% το 2020.

Πόσο επηρεάζονται οι ελληνικές εισηγμένες μέχρι σήμερα και πόσο εκτιμάτε ότι θα επηρεαστούν και από το δεύτερο lockdown;

Εκτιμώ ότι η βιομηχανία δεν θα επηρεαστεί ιδιαίτερα. Οι διοικήσεις στη βιομηχανία, εμφανίζονται έμπειρες με καλά αντανακλαστικά, για να βρίσκουν νέες αγορές αν σε κάποια υπάρχει πρόβλημα, να κάνει τις περικοπές που πρέπει αναπροσαρμόζοντας δαπάνες και δάνεια ώστε να ανταπεξέρχονται σε κάθε συνθήκη. Εκτιμώ ότι, σε αυτό το δεύτερο κύμα, οι εταιρείες είναι καλύτερα προετοιμασμένες για το τί πρέπει να κάνουν.

Οι τράπεζες θα έχουν πολύ μεγάλο βάρος από τη συγκυρία, αλλά σίγουρα μια αύξηση κόκκινων δανείων θα γίνει. Σίγουρα θα βρεθούν σε άσχημη θέση και αυτό σημαίνει αυξήσεις κεφαλαίου από την άνοιξη, με κρατική συμμετοχή. Μια τέτοια ανακεφαλαιοποίηση θα φέρει αραίωση και μείωση της αξίας των μετοχών των παλιών μετόχων, αλλά λόγω ΕΚΤ δεν θα κινδυνέψουν οι καταθέσεις. Το τί θα κάνουν οι μεγάλοι μέτοχοι των τραπεζών, θα καθοριστεί από πολλούς παράγοντες. Ως τάση πάντως, η αύξηση της κρατικής συμμετοχής, είναι πιθανό να συμβεί και σε άλλες τράπεζες της Ευρώπη.

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο πώς εκτιμάται ότι θα πάει; Τι χρειάζεται για να ενισχυθεί;

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο είναι δεμένο στο άρμα των τραπεζών και έτσι δεν μπορεί ποτέ να περάσει  τις 700 μονάδες. Επίσης, είναι ρηχό, με χαμηλούς τζίρους και εύκολα χειραγωγήσιμο.

Πρέπει να πάρει άμεσα μέτρα η κυβέρνηση για να ενισχυθεί η ρευστότητα στο Χρηματιστήριο, γιατί ανάπτυξη δεν έρχεται χωρίς τον χρηματοοικονομικό τομέα. Πρέπει να δώσει κίνητρα, σε υγιείς εταιρείες να μπουν στο Χρηματιστήριο, κίνητρα στα νοικοκυριά να επενδύσουν σε  μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια και κίνητρα μακροχρόνιας διακράτησης μετοχών.

Οι έλληνες επενδυτές είναι προσκολλημένοι στα ακίνητα, το οποίο είναι λάθος, οι επενδύσεις των νοικυριών πρέπει να είναι διαφοροποιημένες.

Επίσης θα μπορούσε η κυβέρνηση να δώσει φορολογικά ή άλλα κίνητρα για να φέρει στην Αθήνα κάποια από τις μεγάλες αμερικανικές χρηματιστηριακές του Λονδίνου, που φεύγουν από εκεί τώρα λόγω Brexit και μεταφέρονται σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και συνήθως πάνε Γαλλία ή Γερμανία. Πρόκειται για τις JP Morgan, Morgan Stanley, Goldman Sachs, με 100.000 εργαζόμενους η κάθε μια. Το πλεονέκτημα θα ήταν τεράστιο για την ανάπτυξη της αγοράς, αν φέρναμε έστω μία εδώ….

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση