Διαμετρικά αντίθετη με τον εξαιρετικά μεγάλο θόρυβο που έχει προκαλέσει η υπόθεση Ριχάρδου είναι η παγιωμένη σιωπή η οποία «καλύπτει» διαχρονικά την εμπορική πολιτική της… Τράπεζας της Ελλάδος στις αγοραπωλησίες χρυσού. Μια πολιτική με έντονο «άρωμα»… θεσμοθετημένης τοκογλυφίας. Αυτό τουλάχιστον συνάγεται από το τεράστιο άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στις τιμές αγοράς και πώλησης της χρυσής λίρας, που έχει επιβληθεί από την ΤτΕ και φτάνει στα υψίπεδα του 20,67%. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τα τρέχοντα, αγοραία δεδομένα της τιμολόγησης του «βασιλιά των μετάλλων», εκείνο που επί της ουσίας κάνει η Κεντρική Τράπεζα της χώρας είναι σαν να αγοράζει το κατοστάρικο έναντι… 96,5 ευρώ και να το πουλάει στα 116,44 ευρώ.

Η πρακτική αυτή, που δείχνει να είναι εμποτισμένη με τα συστατικά στοιχεία της αισχροκέρδειας, ακολουθείται επί χρόνια. Χωρίς να ενοχλείται κανένας από την κραυγαλέα αυτή «ανορθογραφία» που στιγματίζει τη μεγάλη συναλλακτική δραστηριότητα στις αγοραπωλησίες χρυσών λιρών. Με τους κατά καιρούς χιλιάδες συναλλασσόμενους, Έλληνες ιδιώτες να είναι εκείνοι που «πληρώνουν το μάρμαρο».

Ανεξαρτήτως όλων αυτών, εκείνος που αναμφίβολα σέρνει το χορό της δημοσιότητας είναι ο ευτραφής, μεσήλικας ενεχυροδανειστής Ριχάρδος (Μυλωνάς) ο οποίος και έχει γίνει το πρόσωπο των ημερών. Ο τίτλος του «μαυραγορίτη των μνημονίων», που του αποδόθηκε αρχικά, αποδείχθηκε εσφαλμένος, καθώς διαπιστώθηκε δικαστικά ότι πάσχουν οι βαριές κατηγορίες που του αποδόθηκαν αμέσως μετά από τη σύλληψή του.

Εξίσου βιαστικός ήταν και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, που είχε σπεύσει να δηλώσει στη Βουλή τα περί «δικτύου που έχει ξεζουμίσει χιλιάδες συμπολίτες μας» οι οποίοι μέσα στην κρίση ξεπούλησαν τιμαλφή σε τιμές ευκαιρίας, προκειμένου βρουν ένα πρόσθετο εισόδημα. Δηλώσεις βεβαίως που αποδείχθηκαν άστοχες από το ροή των εξελίξεων στη συγκεκριμένη περίπτωση. Διότι στο ευρύτερο σκηνικό των «σαράφηδων της αγοράς» είναι κοινός τόπος ότι ισχύει το «ουαί της ηττημένοις» για όσους αναγκάζονται να προσφεύγουν σ’ αυτούς.

Σε αντίθεση με την… ωμότητα των πραγμάτων που κυριαρχεί στους λογής- λογής εμπόρους χρυσού, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει καταφανώς πολύ πιο συμβατή προσέγγιση, τηρώντας φυσικά και όλους τους απαιτούμενους κανόνες διαφάνειας, ως προς τα συναλλασσόμενα πρόσωπα. Στο αντικείμενο εργασιών της ΤτΕ δεν περιλαμβάνονται βέβαια τα τιμαλφή, αλλά μόνο τα χρυσά νομίσματα, ο χρυσός σε πλάκες και οι χρυσές λίρες. Η τελευταία περίπτωση είναι εκείνη που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του κοινού.

Εκποίησαν πάνω από ένα εκατ. χρυσές λίρες μέσα στην κρίση

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2009, όταν η χώρα μπήκε στην τροχιά της πολύπλευρης κρίσης, και μέχρι το 9μηνο της εφετινής χρονιάς, οι Έλληνες έχουν πουλήσει στην Τράπεζα της Ελλάδος 1.082.463 χρυσές λίρες. Το βάρος των οποίων, σε χρυσό και μόνον, αντιστοιχεί σε 7,926 τόνους… Με την εκτιμώμενη αξία των πωλήσεων να κινείται κοντά στα επίπεδα των 250 εκατ. ευρώ.

Όπως είναι ευνόητο η τιμή του χρυσού είναι εκείνη που καθορίζει και της δίκαιη αποτίμηση της χρυσής λίρας. Προχθές το βράδυ η τιμή του πολύτιμου μετάλλου ήταν στα 1093,5 ευρώ ανά ουγκιά των 31,10347 γραμμαρίων. Καθώς η λίρα έχει βάρος 7,988 γραμμάρια και περιέχει χρυσό 7,322381 γραμμαρίων, η τρέχουσα αξία της έπρεπε να ήταν στα 257,43 ευρώ. Όμως το δελτίο τιμών της Τράπεζας της Ελλάδος που αφορούσε τις χθεσινές συναλλαγές, όρισε ως τιμή αγοράς της χρυσής λίρας στα 248,42 ευρώ. Συνεπώς η Κεντρική Τράπεζα αγόραζε από ιδιώτες που ήθελαν να πουλήσουν, σε τιμές που ήταν 9,01 ευρώ (ή 3,5%) κάτω από την πραγματική αξία της χρυσής λίρας…

Το εκπληκτικό είναι ότι η Τράπεζας της Ελλάδος την ίδια λίρα που αγόραζε έναντι των 248, 42 ευρώ, την πουλούσε στους ενδιαφερόμενους αγοραστές στα 299,76 ευρώ. Δηλαδή… 42,33 ευρώ πιο πάνω (ή 16,44%) από την πραγματική της αξία. Με τη διαφορά των δύο τιμών αγοράς και πώλησης να παρουσιάζει άνοιγμα (spread) της τάξεως του 20,67%.

Το θηριώδες αυτό spread είναι εκ των πραγμάτων εξωπραγματικό και διατηρείται σε αυτά τα επίπεδα από το 2009, οπότε και σχεδόν διπλασιάστηκε, από τα μέχρι τότε δεδομένα. Το μεγαλύτερο «καπέλο» στις τιμές το πληρώνουν εκείνοι που αγοράζουν λίρες, καθώς για να ισοφαρίσουν το κόστος κτήσης και να αρχίσουν να κερδίζουν πρέπει πρώτα να γίνει μια μεγάλη άνοδος των τιμών του χρυσού. Και σαφώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που αποδέχτηκαν αυτό το «καπέλο» στο κόστος, αν ληφθεί υπόψη ότι στη διάρκεια της κρίσης οι Έλληνες αγόρασαν… 737.317 χρυσές λίρες από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Στα χαμηλά η ζήτηση, αλλά το «καπέλο» μένει

Εξωδίκως η Κεντρική Τράπεζα της χώρας έχει αφήσει να εννοηθεί στο παρελθόν, ότι ανέβασε το spread στη λίρα, προκειμένου να αποθαρρύνει τη ζήτηση με… βραχυπρόθεσμα κερδοσκοπικά χαρακτηριστικά. Κάτι που προφανέστατα δεν ισχύει σήμερα, καθώς η ζήτηση λιρών έχει περιπέσει στα χαμηλά των τελευταίων 16 ετών, ενώ από την άλλη πλευρά και η τιμή του χρυσού στη διεθνή αγορά, κάθε άλλο παρά τάσεις υπερθέρμανσης δείχνει.

Δικαιολογίες βεβαίως μπορεί να υπάρξουν. Είτε αυτές αφορούν το κόστος που έχει η Τράπεζα της Ελλάδος αν θελήσει να λιώσει τις λίρες και να τις κάνει ράβδους χρυσού, η ακόμη και για το κόστος του απασχολούμενο κεφαλαίου που έχει η συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση όμως, τα υψηλά επίπεδα του spread που μεταδίδουν την αίσθηση της αισχροκέρδειας, δεν παύουν να αποτελούν ένα ζήτημα που χρίζει ορθολογικής αντιμετώπισης.

Τουλάχιστον μέχρι τώρα και οι Έλληνες ιδιώτες αντιμετωπίζουν παθητικά τη νοσηρή αυτή κατάσταση, παρά το γεγονός ότι πέραν των τιμών, εκφράζονται και ζωηρά παράπονα για την «ευκολία» με την οποία στις συναλλαγές με την ΤτΕ χαρακτηρίζονται ελαττωματικές και λιποβαρείς οι χρυσές λίρες. Με συνέπεια να δίνονται ακόμη χαμηλότερες τιμές από τις αναγραφόμενες στο ημερήσιο δελτίο. Ένα δελτίο που δεν ακολουθείται πιστά από τον ανταγωνισμό, ο οποίος προσφέρει ελκυστικότερες τιμολογήσεις.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την TτΕ, και σε αντίθεση με τις πωλήσεις λιρών που γίνονται από την ανά επικράτεια 17 καταστήματα, οι αγορές πραγματοποιούνται μόνο από το κεντρικό, στην οδό Πανεπιστημίου. Μόνο σε αυτό μπορούν να πουλήσουν λίρες οι ενδιαφερόμενοι, κάτι που σαφώς στρέφει πολλούς στους εμπόρους χρυσού. Οι οποίοι εμφανίζονται να προσφέρουν και καλύτερες τιμές, αλλά το ρίσκο σε τέτοιου είδους διαδρομές και κυρίως για όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν, είναι αυτονόητα μεγάλο.

Εν αντιθέσει με τη χρυσή λίρα, το spread στην αγοραπωλησία χρυσού σε φυσική μορφή (πλάκες) είναι μικρότερο, αφού η Τράπεζα της Ελλάδος το έχει ορίσει στα επίπεδα του 13,2% περίπου. Με την αγορά να τιμολογείται χθές στα 33,6 ευρώ ανά γραμμάριο και την πώληση στα 37,97 ευρώ, επίσης ανά γραμμάριο. Εκείνοι βέβαια που θέλουν να πουλήσουν χρυσό σε πλάκες στην Τ.τ.Ε, βαρύνονται με πρόσθετα κόστη ελέγχου γνησιότητας.

Στο έτσι κι αλλιώς σύνθετο παζλ του χρυσού, το συναλλαγματικό μπρα-ντε-φερ του δολαρίου με το ευρώ έχει ιδιαίτερη σημασία.

Αργά χθες το βράδυ, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου είχε διαμορφωθεί στις προθεσμιακές αγορές στα 1.238,50 δολάρια ή 1095 ευρώ. Το ιστορικό υψηλό με όρους δολαρίου για το χρυσό έγινε τον Σεπτέμβριο του 2011 (1.923,8 δολάρια) ενώ σε αποτίμηση με βάση το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, η κορύφωση έγινε το Σεπτέμβριο του 2012 (1.378 ευρώ ανά ουγκιά).

Η χρυσή λίρα αντίκρισε την κορυφή στις 28 Σεπτεμβρίου του 2012, όταν η Τράπεζα της Ελλάδος την πουλούσε στα 377,20 ευρώ και την αγόραζε στα 312,62 ευρώ…