Ο κουμπαράς της τρίτης ηλικίας

Η εικόνα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που ταξιδεύει με κρουαζιερόπλοιο απολαμβάνοντας δροσιστικά ποτά μακριά από έγνοιες και προβλήματα μοιάζει σαν να είναι βγαλμένη από ταινία. Μήπως όμως, αυτή η ευκαιρία για μια δεύτερη «νεότητα» δεν χρειάζεται να είναι μόνο προϊόν μυθοπλασίας; Άραγε, η συνταξιοδότηση επαρκεί για μια πραγματικά ανάλαφρη τρίτη ηλικία;

Η σύγχρονη πραγματικότητα μοιάζει να προσγειώνει κάθε τέτοιου είδους προσδοκία καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνων που περιμένουν χρόνια για να εισπράξουν τα χρήματα της σύνταξής τους. Οι ιστορίες συνταξιούχων που δεν πρόλαβαν ποτέ να πάρουν στα χέρια τους τα χρήματά τους είναι αρκετές. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, πώς γίνεται να αντιμετωπιστούν αυτές οι αναμονές ώστε το διευρυμένο μέσο προσδόκιμο ζωής να είναι πραγματικά άνετο και ποιοτικό;

Όπως διαπιστώνει η ΝΝ χάρη στην έρευνα Μακροζωίας που πραγματοποίησε, η γενικευμένη οικονομική ανασφάλεια έχει μετατρέψει την καθημερινή πάλη για τα προς το ζην σε μια κανονικότητα- ειδικά για τους σημερινούς σαραντάρηδες, οι οποίοι ενηλικιώθηκαν και τοποθετήθηκαν στην αγορά εργασίας σε μια χρονική περίοδο που η μία κρίση διαδεχόταν την άλλη. Μέσα σε αυτές τις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες όμως, είναι επιτακτική μια ανασυγκρότηση και ένας μελετημένος σχεδιασμός που θα επιτρέψουν την εξοικονόμηση αλλά και την άνεση κατά την ώριμη ηλικία.

Παρ’ όλα αυτά, το να προγραμματίζει κανείς την αποταμίευσή του για το μακρινό μέλλον- ειδικά όταν στο παρόν του πασχίζει για την καθημερινή του οικονομική επιβίωση- μοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός. Σύμφωνα με την έρευνα, οι 4,8 στους 10 δεν είναι ικανοποιημένοι από την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση, ενώ το 32% παλεύει για να τα βγάλει πέρα. Είναι επομένως αναμενόμενο η συνταξιοδότηση να μπαίνει στο συρτάρι ως ένα ζήτημα που λίγοι έχουν την πολυτέλεια να οργανώσουν.

Τη σχετική έλλειψη προετοιμασίας όμως, μοιάζει να αντισταθμίζει από τη μία, η ελπίδα και η εμπιστοσύνη στην κρατική συνταξιοδότηση και από την άλλη, η επιθυμία για επαγγελματική παράταση: το 42% κάνει το καλύτερο δυνατό για μια άνετη ζωή στη σύνταξη, το 45% έχει μια δουλειά που θα μπορούσε εύκολα να συνεχίσει μέχρι τα 70 και το 55% αναμένει να συνεχίσει να εργάζεται όσο περισσότερο γίνεται μετά την ηλικία συνταξιοδότησης.

Στα παραπάνω όμως, συμβάλλει και η αβεβαιότητα που σχετίζεται με το κόστος διαβίωσης. Η οικονομική ανασφάλεια έχει σημαντικό αντίκτυπο στις προσδοκίες των εργαζομένων για τη συνταξιοδότησή τους: από τη μία πλευρά, είναι εκείνοι που καθυστερούν να βγουν στη σύνταξη προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα αυξανόμενα κόστη ζωής, και από την άλλοι εκείνοι που ανησυχούν πως θα μειωθεί το εισόδημά τους λόγω της σύνταξης.

Φαίνεται λοιπόν, πως ένας συνδυασμός τύχης και σκληρής πραγματικότητας δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για μια πραγματικά άνετη και ήρεμη ζωή κατά τη λεγόμενη τρίτη ηλικία. Μπορεί για λόγους πρακτικούς να φαίνεται προσωρινά αδύνατη η αποταμίευση, όμως χάρη στην οικονομική εκπαίδευση ενός μεγάλου μέρους του δείγματος που εξέτασε η έρευνα Μακροζωίας της ΝΝ, με το 67% να κατανοεί με ευκολία τα οικονομικά νέα, είναι αρκετά πιθανό αυτό να αλλάξει. Προς το παρόν, η προετοιμασία για μια μακρόχρονη ζωή με οικονομική άνεση βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη». Χάρη όμως στην πληροφόρηση και την ανασυγκρότηση μια ξέγνοιαστη και ευχάριστη ζωή στη σύνταξη αποτελεί ρεαλιστική προοπτική.

Οι εναλλακτικές είναι πολυάριθμες και ελπιδοφόρες: ένα προσωπικό οικονομικό πλάνο υπό την καθοδήγηση ενός αξιόπιστου συμβούλου, οι λογαριασμοί αποταμίευσης και επενδύσεων με σταθερά επιτόκια και η ασφάλιση σε περίπτωση αναπηρίας ή ανικανότητα εργασίας, είναι μερικές από τις λύσεις που μπορούν να δώσουν μια ανάσα στους σημερινούς εργαζομένους προκειμένου να είναι σε θέση να απολαύσουν τα πολλά έτη ζωής που έχουν μπροστά τους.

Όταν, ακόμα και σήμερα, ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες εξακολουθούν να παλεύουν με μια δυσκίνητη γραφειοκρατία περιμένοντας χρόνια την καταβολή του πλήρους ποσού που τους αναλογεί, ένα ανεξάρτητο μαξιλάρι ασφαλείας μοιάζει σωτήριο. Οι ξεναγοί αποτελούν ένα ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της δυσπραγίας καθώς η σύνταξή τους προέρχεται από δύο διαφορετικούς ασφαλιστικούς φορείς, ενώ μέχρι και πρόσφατα η καταμέτρηση κάποιων εκ των ενσήμων τους παρέμενε χειροκίνητη.

Συμπεραίνει λοιπόν κανείς, ότι μια συμπληρωματική ανεξάρτητη σύνταξη μοιάζει να αποτελεί το κλειδί για μια ξέγνοιαστη ζωή. Οι καθυστερήσεις στην καταβολή και οι μειώσεις στις συντάξεις παύουν να αποτελούν πηγή άγχους για τους σημερινούς εργαζομένους. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρατήρηση που κάνει η έρευνα Μακροζωίας της ΝΝ είναι εύστοχη και επίκαιρη: όπως σε ένα βιντεοπαιχνίδι οι φανταστικοί ήρωες κερδίζουν επιπλέον «ζωές» για να υπερνικούν τα εμπόδια και να αλλάζουν πίστες με μεγαλύτερη ευκολία, έτσι και στην πραγματική ζωή, οι άνθρωποι, έχοντας κερδίσει παραπάνω χρόνια ζωής, οφείλουν στον εαυτό τους να ανασυγκροτηθούν στο μέτρο του δυνατού και να ζήσουν μια ανάλαφρη μακρόχρονη ζωή.