Παρά τη μείωση του ποσοστού ανεργίας η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της απασχόλησης προκαλεί προβληματισμό, τονίζουν οι οικονομολόγοι της Eurobank. Σύμφωνα με την τριμηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ελληνικής στατιστικής αρχής (ΕΛΣΤΑΤ, μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία), το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 23,6% το 4ο τρίμηνο 2016 από 24,4% το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Η απασχόληση κατέγραψε οριακή ενίσχυση 0,2% από 3,0% το 4ο τρίμηνο 2015. Η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της απασχόλησης προκαλεί προβληματισμό για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2017.
Σε όρους κινητού μέσου 4 τριμήνων, ο λόγος των ανέργων ως προς το εργατικό δυναμικό ήταν 23,5% από 24,9% το 4ο τρίμηνο 2015. Συνεπώς, το ποσοστό ανεργίας στην ελληνική οικονομία παρέμεινε σε καθοδική τροχιά για 3ο συνεχές έτος με τον μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής να διαμορφώνεται στις -1,3 ποσοστιαίες μονάδες (ΠΜ). Βάσει αυτής της δυναμικής απαιτούνται ακριβώς 12 χρόνια για να επιστρέψει το ποσοστό ανεργίας στα προ κρίσης επίπεδα (7,8% το 2008, χαμηλό 15ετίας).
Σημειώνεται ότι η ενίσχυση ή αποδυνάμωση του ρυθμού μεταβολής του ποσοστού ανεργίας εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από δύο βασικούς παράγοντες:
- 1ον, από τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης και
- 2ον, από το μέγεθος της απόκλισης ανάμεσα στο τρέχον και το «φυσικό ποσοστό ανεργίας».
Η τελευταία μεταβλητή (μη άμεσα μετρήσιμη) κινήθηκε ανοδικά τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω της παρατεταμένης ισχνής οικονομικής δραστηριότητας.
Ο αριθμός των απασχολούμενων (15 ετών και άνω) διαμορφώθηκε στα 3.673,6 χιλ άτομα το 2016 παρουσιάζοντας ενίσχυση 1,7% ή 62,9 χιλ άτομα σε σύγκριση με το 2015. Η εν λόγω θετική μεταβολή αντιστάθμισε πλήρως τη μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας και ως εκ τούτου το πραγματικό ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμο το 2016 (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης= 0,0%).
Σε ό,τι αφορά την πορεία του αριθμού των ανέργων οι μεταβολές είχαν ως εξής:
- 1ον, για το 2016 σημειώθηκε μείωση -5,5% ή -66,0 χιλ άτομα.
- 2ον, σε σύγκριση με το ιστορικά υψηλό των 1.330,3 χιλ ατόμων το 2013, η σωρευτική πτώση της ανεργίας διαμορφώθηκε στα -199,3 χιλ άτομα το 2016 και
- 3ον, ο αριθμός των ανέργων παραμένει υψηλότερος κατά 743,2 χιλ άτομα σε σχέση με το ιστορικά χαμηλό των 387,8 χιλ ατόμων το 2008.
Βάσει των προαναφερθέντων μεταβολών, το εργατικό δυναμικό, δηλαδή το άθροισμα των απασχολούμενων και των ανέργων, διαμορφώθηκε στα 4.804,5 χιλ άτομα το 2016 σημειώνοντας οριακή πτώση -0,07% ή -3,1 χιλ άτομα σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Από το τέλος του 2010 η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού δεν συνοδεύτηκε από ισόποση αύξηση του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Δύναται να υποστηριχτεί ότι η εν λόγω εξέλιξη έχει δύο ερμηνευτικούς παράγοντες:
- 1ον, σημειώθηκε εκροή ανθρώπινου δυναμικού προς χώρες της αλλοδαπής και
- 2ον, το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού (με μικρότερη ερμηνευτική βαρύτητα).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2016 το σύνολο του εργατικού δυναμικού και του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού (μια προσέγγιση του συνολικού πληθυσμού άνω των 15 ετών) παρουσίασε σωρευτική μείωση -237,9 χιλιάδων ατόμων σε σχέση με το ιστορικά υψηλό των 9.437,3 χιλ ατόμων του 2008.
Οι οικονομολόγοι της Eurobank επισημαίνουν:
- 1ον, το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σε καθοδική τροχιά για 3ο συνεχές έτος το 2016 (2013 27,5%, 2014 26,5% και 2015 24,9%)
- 2ον, βάσει της δυναμικής που έχει αναπτυχθεί τα 3 τελευταία χρόνια (μέση ετήσια μεταβολή της τάξης των -1,3 ποσοστιαίων μονάδων), απαιτούνται 12 χρόνια για να επιστρέψει το ποσοστό ανεργίας στα προ κρίσης επίπεδα (7,8% το 2008).
- 3ον, η ενίσχυση ή αποδυνάμωση της προαναφερθείσας δυναμικής θα εξαρτηθεί από τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης και από το μέγεθος της απόκλισης ανάμεσα στο τρέχον και το «φυσικό ποσοστό ανεργίας». Η τελευταία μεταβλητή (μη άμεσα μετρήσιμη) κινήθηκε ανοδικά τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω της παρατεταμένης ισχνής οικονομικής δραστηριότητας.
- 4ον, η απασχόληση σημείωσε ενίσχυση 1,7% (ανεργία -5,5% καιεργατικό δυναμικό -0,07%) το 2016 αντισταθμίζοντας πλήρως την πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης = 0,0%). Το γεγονός της επιβράδυνσης του ρυθμού αύξησης της απασχόλησης από 3,0% το 4ο τρίμηνο 2015 στο 0,2% το 4ο τρίμηνο 2016 προκαλεί προβληματισμό για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2017.