Σε μία χώρα με ιστορία χιλιάδων χρόνων, στην οποία όπου κι αν σκάψεις στα πενήντα μέτρα θα βρεις κάτι αρχαίο, είναι λογικό οι αρχαιολόγοι να χαίρουν σεβασμού και η γνώμη τους να μετράει, ειδικά όταν πρόκειται για μία μεγάλη οικιστική παρέμβαση. Μήπως όμως το έχουν παρακάνει; Μήπως οι αρχαιολόγοι (ή έστω οι συνδικαλιστές τους) έχουν υπερβεί τα όρια των αρμοδιοτήτων τους και από αληθινοί επιστήμονες με σκοπό την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς τείνουν να εξελιχθούν σε οπισθοδρομικούς αντιρρησίες σε κάθε είδους επένδυση;
Η υπόθεση του Ελληνικού δεν είναι η μοναδική, αλλά είναι η πιο χαρακτηριστική για το πώς οι ιδεοληψίες ορισμένων μπλοκάρουν μία μεγάλη επένδυση, θέτοντας εμπόδια στην επιχειρηματικότητα και σε έργα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να ανακάμψει από μία μακρά περίοδο ύφεσης. Για 13 στον αριθμό αρχαιολογικά ευρήματα που βρίσκονται διάσπαρτα στο χώρο του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού, κυρίως κάποιους αρχαίους τάφους, η τοπική αρχαιολογική εφορεία και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητούν να κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος περίπου η μισή έκταση του Ελληνικού! Μιλάμε για μία τεράστια έκταση, της οποίας τη δέσμευση ζητούν οι αρχαιολόγοι με πρόσχημα την προστασία αυτών των διάσπαρτων αρχαιολογικών ευρημάτων.
Ποιος μπορεί να δει λογικά ένα τέτοιο αίτημα; Θα ήταν πολύ πιο λογικό οι αρχαιολόγοι να ζητούσαν διαβεβαιώσεις από τον ανάδοχο του έργου ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή θα προστατευθούν και θα αναδειχθούν, κάτι για το οποίο λογικά δεν θα υπήρχε καμία αντίρρηση. Όμως όχι, οι συνδικαλιστές δεν αρκούνται σε αυτό. Και εκεί ακριβώς είναι που υπερβαίνουν τα όρια των αρμοδιοτήτων τους και δείχνουν ότι αυτό που πραγματικά θέλουν με αυτή τους την απαίτηση δεν είναι να προστατεύσουν τα αρχαία, αλλά να αποτρέψουν την πραγματοποίηση της επένδυσης στο Ελληνικό.
Ακόμα και η συνήθως “σκληρή” Αρχαιολογική Υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού, που παραδοσιακά είναι εξαιρετικά αυστηρή σε τέτοια θέματα, φαίνεται πλέον πολύ πιο διαλλακτική σε σχέση με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Αρχαιολόγων, που λειτουργεί ως… κράτος εν κράτει, επιχειρώντας να επιβάλει τη θέλησή του.
Καθείς εφ’ ω ετάχθη
Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να μιλήσουμε για ένα μεμονωμένο περιστατικό, όμως δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα: οι αρχαιολόγοι επιδεικνύουν… απαρχαιωμένες νοοτροπίες όσον αφορά σε περιοχές όπως η Μονεμβασιά, η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, αλλά και στις Σκουριές, όπου επίσης υπάρχουν εκκρεμή ζητήματα με αρχαία. Και μην ξεχνάμε τι έγινε και με τις αρχαιότητες στο μετρό της Θεσσαλονίκης, στον σταθμό Βενιζέλου, όπου ακόμα προσπαθούν να βγάλουν άκρη με τις εμμονές των αρχαιολόγων για το τι πρέπει να γίνει με τα αρχαία. Μάλιστα, οι αντιρρήσεις των αρχαιολόγων δεν περιορίζονται μόνο σε κτίρια-μεγαθήρια ή σε μεγάλες οικιστικές παρεμβάσεις, αλλά επεκτείνονται ακόμα και στην ανέγερση μεγάλων κατοικιών.
Προφανώς και δεν μπορεί κανείς να κάνει υποδείξεις στους αρχαιολόγους για το πώς κάνουν τη δουλειά τους. Όμως το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές βγαίνουν από τα “χωράφια” τους και μπαίνουν σε άλλα χωράφια, όπου όχι μόνο δεν έχουν καμία δουλειά, αλλά προκαλούν και προβλήματα στους άλλους που πρέπει να δουλέψουν σε αυτά. Και το θέμα είναι τι κάνει επ’ αυτού το υπουργείο Πολιτισμού, που είναι το αρμόδιο για να βάλει στη… θέση του όποιον ξεφεύγει από τα καθήκοντά του.