7.000 νέες θέσεις εργασίας το 2020 και πλέον οι άμεσα απασχολούμενοι στο λιανεμπόριο τροφίμων φτάνουν τους 215.000

Οι καταναλωτές αξιολογούν ιδιαίτερα θετικά τον ρόλο του προσωπικού των σουπερμάρκετ στην αντιμετώπιση της πανδημίας

Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) παρακολουθεί με κυλιόμενη ανάλυση την απασχόλησης στο λιανεμπόριο τροφίμων βάση των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. και εμπειρική έρευνα σε εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. προκύπτει ότι το λιανεμπόριο τροφίμων τόσο την περίοδο της έντονης οικονομικής ύφεσης, όσο και την περίοδο της πανδημίας αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς κλάδους της οικονομίας σε σχέση με τη διατήρηση και την αύξηση της απασχόλησης στην Ελλάδα τη δεκαετία του 2010-2020.
Σχήμα 1: Η εξέλιξη απασχόλησης στο λιανεμπόριο 2000-2020

Συγκεκριμένα από την επεξεργασία των στοιχείων απασχόλησης που παρέχει σε τριμηνιαία βάση η ΕΛ.ΣΤΑΤ. προκύπτει ότι την περίοδο 2000-2020 το λιανεμπόριο τροφίμων παρουσιάζει αύξηση της απασχόλησης κατά 50,5%, σε αντίθεση με το υπόλοιπο λιανικό εμπόριο το οποίο παρουσιάζει μείωση κατά -8,5%. Πρακτικά το λιανεμπόριο τροφίμων το 2020 απασχολεί σχεδόν 70 με 75 χιλ. περισσότερους εργαζόμενους σε σχέση με το 2000 ξεπερνώντας τις 215 χιλ. άμεσα απασχολούμενους.

Συγκεκριμένα για το 2019 το λιανεμπόριο τροφίμων αύξησε την απασχόληση του κατά 0,9% σε σχέση με το 2018, δηλαδή κατά 2,1 χιλ. εργαζομένους. Η τάση αυτή ήταν αντίστοιχη και για το λοιπό λιανικό εμπόριο παρουσιάζοντας επίσης αυξητική τάση το 2019 με αύξηση κατά 0,9% σε σχέση με το 2018. Εξαιτίας της αύξησης που παρουσιάζει την τελευταία 6ετία το λιανεμπόριο τροφίμων και της ταυτόχρονης μείωσης των άλλων εμπορικών κλάδων, πλέον η απασχόληση του λιανεμπορίου τροφίμων αντιπροσωπεύει πάνω από το 30% συνολικά του λιανικού και χονδρικού εμπορίου, έχοντας σημαντικά μεγαλύτερες πωλήσεις μάλιστα από το λοιπό λιανεμπόριο. Σημειώνεται ότι το λιανεμπόριο τροφίμων το 2019 αντιπροσωπεύει πάνω από το 5% στην συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα, ξεπερνώντας κλάδους όπως είναι οι Κατασκευές, οι Τράπεζες, οι Μεταφορές και η Υγεία.

Το 2020 με βάση τα στοιχεία 6μήνου καταγράφεται σημαντική επίδραση της πανδημίας. Συγκεκριμένα σε σχέση με το λιανεμπόριο τροφίμων καταγράφεται αύξηση κατά 3,2% το Α’ εξάμηνο του 2020 σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019, ενώ αντίθετα το λοιπό λιανεμπόριο καταγράφει μείωση -0,4% το Α’ εξάμηνο 2020 σε σχέση με το ίδιο εξάμηνο του 2019. Πρακτικά, φαίνεται ότι το λιανεμπόριο τροφίμων αύξησε τις θέσεις εργασίας κατά 7.000 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Η αύξηση αυτή της απασχόλησης στο λιανεμπόριο τροφίμων είναι αποτέλεσμα αρκετών παραγόντων με κυριότερη αιτία την πανδημία:

• Ένα σημαντικό μέρος του προσωπικού των καταστημάτων εντάσσεται στις ευπαθείς ομάδες και με την εμφάνιση της πανδημίας και για την προστασία του μπήκε σε αναστολή εργασίας και επομένως προσλήφθηκε νέο προσωπικό για την αντικατάσταση του. Σημειώνεται ότι κατά κανόνα οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρουν εργασία σε ομάδες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας.

• Η αξιοποίηση νέων καναλιών πώλησης όπως π.χ. τα ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ, οι τηλεφωνικές παραγγελίες, δημιούργησαν την ανάγκη για επιπλέον προσωπικό για τη διαχείριση, εκτέλεση και παράδοση των παραγγελιών.

• Τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, όπως η επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, ο έλεγχος του αριθμού ατόμων στα καταστήματα, η απολύμανση κλπ, δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας.

• Οι παραπάνω εξελίξεις προκαλούν επιπλέον νέες επενδύσεις στην οργάνωση, μηχανογράφηση και συντήρηση του δικτύου, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν νέες ανάγκες σε υψηλών προσόντων προσωπικού.
Σχήμα 2: Αξιολόγηση της επίδρασης του προσωπικού των σουπερμάρκετ στην ασφάλεια των καταναλωτών (Έρευνα καταναλωτών ΙΕΛΚΑ)

Άλλωστε, τα στοιχεία από τις επαναλαμβανόμενες έρευνες καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ δείχνουν ότι το ευρύτερο κοινό αξιολογεί ιδιαίτερα υψηλά τον ρόλο του προσωπικού των σουπερμάρκετ στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Το 75% βαθμολογεί θετικά το προσωπικό (σχήμα 2), ενώ το 56% δηλώνει ότι το προσωπικό του δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι διαχρονικά το προσωπικό των σουπερμάρκετ αποτελεί ένα από τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του κλάδου.

Την περίοδο 2010-2019 σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ το αγοραστικό κοινό αξιολογεί ιδιαίτερα θετικά τη συμβολή του σουπερμάρκετ στην απασχόληση σε ποσοστά της τάξης του 75%.

Σε σχέση με τα ποιοτικά στοιχεία της απασχόλησης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, επισημαίνεται ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρουν εργασία σε ομάδες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας, όπως οι νέοι, οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι γυναίκες.

Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας στην επαρχία, εφόσον τα δίκτυα πωλήσεων των αλυσίδων δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, αλλά καλύπτουν όλη την επικράτεια. Στο προσωπικό των αλυσίδων σούπερ μάρκετ υπερτερούν οι γυναίκες σε ποσοστά 65%-70%, ενώ περισσότερο από τα 2/3 των καταστημάτων των αλυσίδων δραστηριοποιούνται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας.