Μινιόν: Η ιστορία των ελληνικών Harrod’s: Ο Γεωργάκας, ο εμπρησμός και η νέα εποχή

Εχει ονομαστεί «Ελληνικά Harrod’s». Ήταν το πιο λαμπερό πολυκατάστημα για πολλές δεκαετίες. Εχουν περάσει από το Μινιόν γενιές και γενιές για να ψωνίσουν.

Τις ημέρες των Χριστουγέννων αποτελούσε τον βασικό προορισμό για όλους τους Ελληνες. Ηταν το mall μιας άλλης εποχής, κι ένα απόλυτο εμπορικό success story που έχει μια τεράστια ιστορία.

Το Μινιόν, που άνοιξε χθες μετά από χρόνια, με τα εγκαίνια του πολυκαταστήματος Zara των 6.000 τ.μ., βάζει μια ακόμη σελίδα στο τεράστιο βιβλίο με την ιστορία του.

Το Μινιόν, δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από αντίστοιχα πολυκαταστήματα της εποχής, στην Ευρώπη τουλάχιστον, (για την ιστορία ήταν το ενδέκατο σε μέγεθος), αν και η μόδα αργεί να φτάσει, είναι η εποχή που τα ρούχα πλένονται στο χέρι, οι γυναίκες φορούν Tόσκα, μεταποιούν τα ρούχα τους, ανακαλύπτουν με χρονοκαθυστέρηση το Νew Look του Dior, η πόλη «φωνάζει» με κίτρινα λεωφορεία και τραμ. Και φυσικά όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Μινιόν.

Το Μινιόν δεν ήταν μόνο τα Χριστούγεννα. Οι Polaroids. Ο Άγιος Βασίλης με την υπερμεγέθη στολή και το μούσι που ξεκολλούσε αλλά κανείς δεν πρόσεχε. Όταν είσαι παιδί όλα σου φαίνονται αθώα.

Το Μινιόν ήταν το πρώτο πολυκατάστημα με εννιά ορόφους, στο οποίο, μπορούσες να βρεις από σχολικά είδη και προσκλητήρια, μέχρι ταξιδιωτικό γραφείο και γραφείο φύλαξης. Μπορούσες να δημιουργήσεις σφραγίδες, να αγοράσεις δίσκους, να βρεις ανδρικά, γυναικεία, αθλητικά, είδη σπιτιού, ακόμη και pet shop, εποχιακά είδη ενώ στον έβδομο όροφο υπήρχε σαν ατραξιόν ένας πελώριος ελέφαντας… Και λίγο πιο πάνω μαλλί της γριάς και πισίνα με πλαστικές μπάλες, η χαρά του παιδιού. Και του γονιού.

Ο ιδρυτής του Μινιόν, Ιωάννης Γεωργάκας είχε γράψει και βιβλίο, για την ιστορία μιας ζωής, την ιστορία ενός καταστήματος, προσθέτοντας λέξεις και εικόνες, στη συλλογική μνήμη της πόλης. Σα να είχε γραφτεί στον τελευταίο όροφο του Μινιόν, εκεί όπου όλα έμοιαζαν παραμυθένια… Ένας οραματιστής που ξεκίνησε ως συνέταιρος στο περίπτερο «Μινιόν» που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αιόλου και Σταδίου, για να ανοίξει και δεύτερο περίπτερο, να ρισκάρει, να επεκταθεί, να αλλάξει διευθύνσεις, να προσθέσει εμπορεύματα, να «μεγαλώσει».

Χρόνια μετά, οι Έλληνες έλεγαν για το Μινιόν ότι ήταν το «δικό τους» Harrods, κι ας ήταν πιο ταπεινό, πιο σεμνό, πιο oικείο. Ήταν η βόλτα του Σαββάτου, η σύντομη απόδραση, ο παιδότοπος μέσα στον παιδότοπο, με λύσεις και προτάσεις για όλους, χωρίς ίχνος υπεροψίας ή υπερβολής. Όλοι ήθελαν να προλάβουν τις εκπτώσεις της χρονιάς, κάτι που δεν συνέβαινε σε κανένα άλλο κατάστημα της πόλης. Το προσωπικό, περισσότεροι από 1000 υπάλληλοι, ήταν ετοιμοπόλεμο, τα ράφια άδειαζαν, οι κούκλες στις βιτρίνες κινδύνευαν να μείνουν γυμνές.

Εκεί όπου ακόμη και οι κυλιόμενες σκάλες θύμιζαν σκηνικό από ταινία του Stanley Kubrick. Ήταν το πρώτο mall της εποχής με χάι-τεκ σκάλες και κλιματισμό. Μια βόλτα στο Μινιόν αποτελούσε μια δημοκρατική πρόταση για όλους με τουλάχιστον 120.000 διαφορετικά είδη και για τον πιο απαιτητικό πελάτη. «Πάμε στο Μινιόν;», το σλόγκαν-παρότρυνση.

Όταν κάηκε

Ήταν ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου του 1980, όταν στις 3 μετά τα μεσάνυχτα, το κτίριο κάηκε μαζί με το εμπόρευμα για να ξανανοίξει σε σύντομο χρονικό διάστημα με δάνεια, να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Εκείνη τη νύχτα μια σειρά από εμπρησμούς είχε προκαλέσει πανικό στην Αθήνα.

Οι περισσότερες δυνάμεις της Πυροσβεστικής κατευθύνθηκαν στο κατάστημα «Κατράντζος» που καιγόταν συγχρόνως, χωρίς αποτέλεσμα.

Κανείς ένοχος δεν βρέθηκε ποτέ για κανένα από αυτά και τελικώς, λόγω μακροχρόνιας παρέλευσης, τα ποινικά αδικήματα παραγράφηκαν. Από την φωτιά διασώθηκε μόνο το οπλισμένο σκυρόδεμα του κτηρίου, ενώ ο «Κατράντζος» κατέρρευσε από την πυρκαγιά και δεν ξαναχτίστηκε ποτέ.

Αγοράστηκε από την Εlmec Sports, τον Όμιλο Φάις, με στόχο την ανακαίνιση και επαναλειτουργία για να αγοραστεί από το Folli Follie Group και στη συνέχεια να προταθεί για στέγαση κρατικών υπηρεσιών…

Το Μινιόν ανακατασκευάστηκε, χρεωκόπησε, κρατικοποιήθηκε για να παραμείνει κλειστό από τότε.

Το ανέλαβε η Dimand για να το φτιάξει και να το λειτουργήσει όχι μόνο ως πολυκατάστημα, αλλά ως ένα κτίριο μικτής χρήσης. Στο ιστορικό πολυκατάστημα εκτός από τα εμπορικά, θα υπάρχουν και περίπου 45 διαμερίσματα που θα πουληθούν σε πολύ υψηλές τιμές.

Μετά τον εμπρησμό οι ιδιοκτήτες πήραν δάνεια για να αποκαταστήσουν τις ζημιές στο κτήριο και το κατάστημα επαναλειτούργησε το 1983, όμως λόγω υπερβολικών χρεών κρατικοποιήθηκε τότε.

Δεν παρουσίασε κέρδη μέχρι το 1990, όμως ο ίδιος ο Γιάννης Γεωργακάς παρέμεινε στη διεύθυνση του καταστήματος μέχρι και το 1991, οπότε και, ύστερα από προκήρυξη διαγωνισμού, το αγόρασε πάλι από το κράτος, για να αποχωρήσει τελικώς το 1992.

Τελικώς το «Μινιόν» έκλεισε το 1998.

Είχε 9 ορόφους, αλλά ο όγδοος άνοιγε μόνο κάθε εορταστική περίοδο. Ήταν το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε εσωτερικές κυλιόμενες σκάλες και από τα πρώτα με κλιματισμό.

Αποτελούνταν από τους εξής εννέα ορόφους:

Ισόγειο : Σχολικά είδη, καλλυντικά, δημιουργία σφραγίδων, προσκλητηρίων κτλ. (Type Center), δισκοπωλείο.
1ος : Βιβλιοπωλείο, γραφείο ταξιδιών (Mini Tours), φωτοτυπίες, αναψυκτήριο, γραφείο φύλαξης, γραφείο ανακοινώσεων.
2ος : Ανδρικά είδη.
3ος : Γυναικεία είδη.
4ος : Αθλητικά.
5ος : Είδη Σπιτιού, κατάστημα με προϊόντα για κατοικίδια.
6ος : Είδη Σπιτιού, ηλεκτρικά είδη, Τμήμα Υπολογιστών (Altec, Apple).
7ος : Παιχνίδια, βιντεοπαιχνίδια, εποχιακά (Καλοκαίρι : Είδη κατασκήνωσης, Φθινόπωρο: Σχολικά, Χειμώνας: Χριστουγεννιάτικα, Άνοιξη: Είδη Αποκριάς). Υπήρχε επίσης μία μεγάλη απομίμηση ελέφαντα.
8ος : Όροφος εκδηλώσεων με θέατρο, γιορτές παιδιών υπαλλήλων, χώρος παιχνιδιού με πισίνα με μπαλάκια, μίνι αναψυκτήριο με μαλλί της γριάς, αναψυκτικά, τοστ, μηχανήματα που λειτουργούσαν με τη ρίψη κερμάτων.
9ος : Εστιατόριο εσωτερικού και εξωτερικού χώρου (Mini Grill), καθώς και ένα μίνι ενυδρείο.

Πώς το οραματίστηκε ο Γεωργάκας

Το Μινιόν ήταν δημιούργημα ενός φτωχόπαιδου από την επαρχία, του Ιωάννη Γεωργάκα.

Γεννημένος το 1913 σε χωριό της Ολυμπίας, ο Γεωργάκας στα 13 του έφτασε μόνος στην Αθήνα, εργάστηκε σε μπακάλικο ενός θείου του, ως σερβιτόρος στην πλατεία Βάθης, σε πρατήριο τσιγάρων ακόμη και ως τσιλιαδόρος ενός παπατζή.

Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας αρχίζει να δουλεύει πλασιέ με το ποδήλατό του, προμηθεύοντας με μικροπράγματα τα περίπτερα.

Ο νεαρός θα γοητευτεί από ένα περίπτερο στα Χαυτεία, το Μινιόν (από το ομηρικό «μινύος» που σημαίνει πολύ μικρός), το οποίο διέφερε από τα υπόλοιπα, αφού διέθετε μια ευρεία γκάμα προϊόντων, όπως τσιγάρα, εφημερίδες, στυλό, γυαλιά, είδη καπνού και μια σειρά από χρηστικά μικροαντικείμενα. Κάπως έτσι ξεκινάει η επιχειρηματική δράση του Γεωργακά, ο οποίος πείθει τον ιδιοκτήτη του Μινιόν, Άγγελο Σεραφειμίδη, να συνεταιρισθούν.

Σύντομα θα ανοίξουν ένα ακόμη περίπτερο και λίγο αργότερα το πρώτο τους κατάστημα, στα Χαυτεία. Μετά τον πόλεμο, οι δύο συνεταίροι είναι πια έτοιμοι για το μεγάλο άλμα, ανοίγοντας το 1944 το Μινιόν, στην Πατησίων. Όμως ο Γεωργάκας θα μείνει μόνος, αφού ο Σεραφειμίδης αποχωρεί από την εταιρεία και αναχωρεί στην Αμερική.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’50 θα αγοράσει ένα δεκαώροφο κτίριο, πάντα κοντά στην Ομόνοια, και λίγο μετά αγοράζει και το διπλανό του. Η δικτατορία βρίσκει το Μινιόν να είναι το μεγαλύτερο κατάστημα της Αθήνας. Τη δεκαετία του ’70, το Μινιόν έχει πια μετατραπεί σε ένα τεράστιο σύγχρονο πολυκατάστημα, το ενδέκατο μεγαλύτερο σε μέγεθος σε όλη την Ευρώπη, με ετήσιες πωλήσεις που προσεγγίζουν το ένα δισεκατομμύριο δραχμές.

Αναδεικνύεται σε σήμα κατατεθέν της πρωτεύουσας. Ώσπου ήρθε η φωτιά και ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρησης. Το ακίνητο κρατικοποιήθηκε και το 1998 εξαγοράστηκε από την οικογένεια Φάις, που είχε υπό την ιδιοκτησία της την Elmec Sports, η οποία και εξαγοράστηκε από τη Folli Follie.

Η εταιρεία δεν μπόρεσε να το αξιοποιήσει και τελικά μετά από διαγωνισμό πέρασε στα χέρια της Dimand.