Στον αέρα βρίσκονται έργα διαχείρισης απορριμμάτων αξίας τουλάχιστον μισού δισ. ευρώ, τα οποία έχουν αρχίσει να εκτελούνται, βρίσκονται πολύ κοντά στην υπογραφή των συμβάσεων ή σε λίγο διάστημα θα ξέρουμε τους αναδόχους του.

Πρόκειται για τουλάχιστον επτά έργα διαχείρισης, δηλαδή για μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, τα οποία έχουν αναλάβει οι μεγάλες δυνάμεις των κατασκευών όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Ελλάκτωρ, αλλά και μικρότερες παραδοσιακές δυνάμεις του χώρου, όπως οι Θαλής Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες και η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε. Από αυτά δύο τα έχει αναλάβει η ΗΛΕΚΤΩΡ (Χερσόνησος και Λευκάδα), και από ένα η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Ανατολική Θεσσαλονίκη), η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ (Βόλος) και η ΘΑΛΗΣ (Σητεία), ενώ αναμένεται το αποτέλεσμα για μία ακόμη μονάδα (Λάρισα) και η υποβολή προσφορών για το Αγρίνιο.

Πηγές της αγοράς που μιλούν στο mononews κάνουν λόγο για μία άκρως επικίνδυνη κατάσταση με σημαντικές επιπτώσεις, καθώς δεν αποκλείουν να χαθεί η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των παραπάνω έργων που έχουν ενταχθεί στο προηγούμενο ΕΣΠΑ (2014-2020) ή να ζημιωθεί σημαντικά ο κρατικός προϋπολογισμός.

Το πρόβλημα και οι λύσεις

Το πρόβλημα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές είναι το γεγονός ότι το υπουργείο περιβάλλοντος έχει δημοπρατήσει μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 πλήθος έργων. Ωστόσο, η διάρκεια της προγραμματικής περιόδου έχει λήξει με αποτέλεσμα να πρέπει τα έργα αυτά να ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ, στο οποίο ωστόσο μειώνονται σημαντικά τα ποσοστά της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τα έργα που έχουν ήδη δημοπρατηθεί.

Εν ολίγοις από το 85% της ευρωπαϊκής συμμετοχής για την υλοποίηση των έργων που θα βοηθήσουν τη χώρα μας στην υλοποίηση των στόχων της για την ταφή και την ανακύκλωση των απορριμμάτων, το νέο ΕΣΠΑ προϋποθέτει αναλογική χρηματοδότηση από 45% έως 60%.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ελληνικό κράτος να πρέπει να αναζητήσει από 125 έως 200 εκατ. € προκειμένου να υλοποιηθούν τα έργα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές υπάρχουν λύσεις, αλλά αυτές σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν τα καλύτερα σενάρια.

Η πρώτη προβλέπει την κάλυψη του παραπάνω ποσού από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και τους ΦΟΔΣΑ, δηλαδή του φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων που αποτελούνται από τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Ωστόσο, πρόκειται για ένα απαγορευτικό σενάριο, καθώς τόσο το ελληνικό κράτος όσοι και η αυτοδιοίκηση δεν έχουν τους απαιτούμενους πόρους.

Η δεύτερη λύση περιλαμβάνει τη λήψη δανείων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (European Investment Bank).

Το τρίτο σενάριο αφορά την κάλυψη της διαφοράς από τους ιδιώτες και να πληρωθεί σε βάθος χρόνου μέσω της λειτουργίας. Πρόκειται για μία μορφή ΣΔΙΤ, η οποία ωστόσο δε θα είναι δυνατό να εφαρμοστεί καθώς οι μονάδες του ΕΣΠΑ 2014-2020 έχουν δημοπρατηθεί ως δημόσια έργα.

Για αυτό το λόγο ενδέχεται να εξεταστεί το ενδεχόμενο ένταξης των μεγαλύτερων έργων στο νέο ΕΣΠΑ και επαναδημοπράτησης των υπολοίπων. Δηλαδή προτείνεται η συνέχιση της υλοποίησης τριών μονάδων απορριμμάτων, η ματαίωση των εν εξελίξει διαγωνισμών και η ακύρωση συμβάσεων για μικρότερες μονάδες.

Οι μάχες με την ΕΕ και η ανυπαρξία πολιτικού υπευθύνου για τη διαπραγμάτευση

Η παραπάνω κατάσταση, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, είναι το αποτέλεσμα της επιμονή του υπουργείου να δημοπρατήσει πλήθος έργων δημοπράτησης, τα οποία ωστόσο για διάφορους λόγους κόλλησαν, με αποτέλεσμα να μη βγαίνουν τα χρονοδιαγράμματα για την κάλυψή τους από το ΕΣΠΑ 2014-2020.

Υπεύθυνος για τα έργα αυτά είναι ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μανώλης Γραφάκος, ο οποίος δίνει μάχες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διάσωσή των έργων.

Το κλίμα, ωστόσο, με τους θεσμούς και ειδικά με την Επιτροπή DG REGIO, δεν είναι καθόλου καλό με το Γενικό Γραμματέα να βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τον επικεφαλής της Carster Rassmusen, ζητώντας μάλιστα και την υποστήριξη των ΦΟΔΣΑ στην προσπάθεια να τον πείσει για τη χρηματοδότηση των έργων.

Αφορμή για τη νέα «κόντρα» είναι το γεγονός ότι για να μπορέσουν να ενταχθούν τα έργα στο νέο ΕΣΠΑ θα πρέπει να έχει καλυφθεί από το κράτος των 5% των εργασιών, δηλαδή θα πρέπει να καταβληθούν τουλάχιστον 25 εκατ. €.

Ο Γενικός Γραμματέας αντέδρασε σε αυτή την προϋπόθεση, κάνοντας μάλιστα την Πέμπτη 20 Ιουνίου κατά τη διάρκεια ομιλίας του στα Χανιά για το δίκτυο τον ΦΟΔΣΑ, λόγο για μία άδικη απόφαση.

Από την άλλη πλευρά, όπως σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, οι θεσμοί είναι αρκετά δύσπιστοι σχετικά με τη διάθεση πόρων για τα συγκεκριμένα έργα. Αυτό συμβαίνει καθώς οι μονάδες του νέου ΕΣΠΑ θα περιλαμβάνουν ανακύκλωση και ανάκτηση, ενώ αυτές του παλιού αφορούν μόνο την επεξεργασία.

Για να ξεπεράσει το εμπόδιο αυτό, το υπουργείο περιβάλλοντος και ενέργειας έχει προσθέσει σε κάθε σύμβαση και προαίρεση για την αναβάθμιση των μονάδων. Όμως αυτή δεν έχει γίνει βάση μελέτης, ενώ αυξάνεται κατά 50% το συνολικό κόστος των έργων.

Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι, όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, παρατηρούν ότι δεν υπάρχει κάποιο πολιτικό πρόσωπο που να μπορεί να διαπραγματευτεί για τις χρηματοδοτήσεις, γεγονός και το οποίο δείχνει ότι ο αρμόδιος υπουργός, Θεόδωρος Σκυλακάκης δεν είναι σε θέση ή δεν έχει ως προτεραιότητα το συγκεκριμένο ζήτημα.

Διαβάστε επίσης:

Οι 9 γυναίκες της ναυτιλίας που διαχειρίζονται 590 ποντοπόρα πλοία και η αξία τους υπερβαίνει τα 35 δισ. δολάρια

Ποιοι μετατρέπουν την οδό Σταδίου σε… τραπεζικό hub

Πώς ο Πούτιν παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις – Η πλουσιότερη γυναίκα της Ρωσίας πίσω από το σχέδιο