«Κροίσοι» στην κρίση: Ιδού οι επιχειρηματίες των 27+1 εταιρειών με κέρδη 12,8 δισ. στα 10 «πέτρινα» χρόνια

Αποτελεσματικό management. Διεθνοποιημένη παρουσία και εξαγωγικός προσανατολισμός. Ισχυρή θέση με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ελληνική αγορά, αλλά και δραστηριότητες μονοπωλιακού χαρακτήρα. Ορθολογικές αναδιαρθρώσεις με κεντρική στόχευση στην περιστολή του λειτουργικού κόστους και τη συνακόλουθη βελτίωση της παραγόμενης κερδοφορίας.

Αυτά είναι σε αδρές γραμμές τα βασικά συστατικά του «μίγματος» της επιτυχίας για τις 27+1 εισηγμένες στην κύρια αγορά του χρηματιστηρίου επιχειρήσεις, που έχουν καταφέρει να κερδίσουν ένα εξαιρετικά δύσκολο «στοίχημα»: Να καταγράφουν δηλαδή καθαρά κέρδη, συνεχώς και αδιαλείπτως και στα τελευταία 10 χρόνια της πολύπλευρης και εξοντωτικής κρίσης για τη χώρα.

Αρχής γενομένης από 2009 και έως το τέλος της περσινής χρήσης, οι 27+1 επιχειρήσεις έχουν εν συνόλω 12,8 δισ. ευρώ καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας. Συνιστούν δε, εκ των πραγμάτων, ένα άτυπο «κλαμπ» των… κροίσων της κρίσης. Απαρτιζόμενο από δεκάδες Έλληνες επιχειρηματίες, θυγατρικές πανίσχυρων διεθνών ομίλων, ξένους «παίκτες» όπως επίσης και από το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο σε ρόλο βασικού μετόχου.

Στους μεγάλους ο «ανθός» της κερδοφορίας

Ο «ανθός» της κερδοφορίας συγκεντρώνεται στους 14 μεγάλους ομίλους από τους οποίους και προέρχεται το… 96% της συνολικής κερδοφορίας. Ήτοι περί τα 12,8 δισ. ευρώ. Όμως και οι επιδόσεις των μικρότερων εταιρειών δεν παύουν να αποτελούν ένα σημαντικό επίτευγμα. Ίσως μάλιστα και δυσκολότερο από εκείνο των μεγάλων της αγοράς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2009, όταν η χώρα άρχισε να μπαίνει στο σκοτεινό τούνελ της κρίσης, οι εταιρείες με κέρδη ήταν 138. Κάτι λιγότερο από τη μία στις δύο τότε εισηγμένες. Στην πορεία των χρόνων, ο αριθμός εκείνων που συνέχιζαν να παράγουν κέρδη έφθινε διαρκώς. Με συνέπεια τώρα, οι διαχρονικά κερδοφόρες επιχειρήσεις να είναι σχεδόν μία στις έξι, από των σύνολο των εισηγμένων. Καταδεικνύοντας με τον πλέον παραστατικό τρόπο τις αυξημένες αντιξοότητες του επιχειρείν στα «πέτρινα χρόνια» της τελευταίας δεκαετίας. Στη διάρκεια της οποίας η ύφεση πήρε εφιαλτικές διαστάσεις, με τον παραγόμενο εγχώριο πλούτο (ΑΕΠ) να φτάνει να υποχωρεί μέχρι και 26%, την ιδιωτική κατανάλωση να συρρικνώνεται μέχρι 30%, τα επιχειρηματικά «λουκέτα» να παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας, τα «κόκκινα» δάνεια να πενταπλασιάζονται, την ανεργία να θεριεύει, τις τραπεζικές καταθέσεις να μειώνονται μέχρι 50% και την άγρια φορολόγηση ιδιωτών και επιχειρήσεων να έχει λάβει σαρωτικές διαστάσεις.

Όλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι η εικόνα στην οικονομία έχει βελτιωθεί βαθμιαία στην τελευταία τριετία, εξηγούν σαφώς το γιατί είναι τόσο λίγες οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες, που καταφέρνουν να έχουν κέρδη και στα 10 «πέτρινα» χρόνια. Μάλιστα από τη «λίστα» λείπουν και ισχυρές επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα τα ΕΛΠΕ, η Motor Oil και η Τιτάν. Οι οποίες είχαν και ζημιογόνες χρήσεις στην πορεία της δεκαετίας. Παρά το γεγονός ότι το τελικό του ισοζύγιο παραμένει θετικό, με τα αθροιστικά κέρδη τους να υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις ζημιές.

Η Coca Cola, ο ΟΠΑΠ και ο ΟΤΕ στην πρώτη γραμμή

Στις 27+1 επιχειρήσεις με 10 συνεχείς κερδοφόρες χρήσεις δεν περιλαμβάνεται η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς τα 6,2 δισ. ευρώ των συνολικών κερδών της δεν εκφράζουν τις κλασσικές εμπορικές δραστηριότητες.

Ιδιαίτερη περίπτωση επίσης συνιστά η Coca Cola, συμφερόντων του κυπριακής καταγωγής Γιώργου Δαυίδ, η οποία έχει μεταφέρει την έδρα της στην Ελβετία. Η οικονομική δύναμη της πολυεθνικής Coca Cola συνιστά σαφώς μια ξεχωριστή παράμετρο, γεγονός που πιστοποιείται από το ρεκόρ κερδών, ύψους 3,27 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 10ετίας. Μάλιστα τα περσινά συγκρίσιμα κέρδη είναι ανώτερα εκείνων που αποτυπώνονται στην τελική γραμμή του ισολογισμού.

Από τις υπόλοιπες 27 επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα, ο ΟΠΑΠ είναι εκείνος που ηγείται των κερδών (3,19 δισ.). Μέχρι τον Οκτώβριο του 2013 ο ΟΠΑΠ ήταν υπό κρατικό έλεγχο, αλλά στη συνέχεια το 33% εξαγοράστηκε από το τσεχο-ελληνικών συμφερόντων σχήμα της Emma Delta. Σχήμα στο οποίο μετέχουν οι Κάρελ Κόρμαρεκ, Γιώργος Μελισσανίδης και Χρήστος Κοπελούζος, με ποσοστά 22,1%, 9,6% και 1,3% αντίστοιχα. Ο ιδιωτικοποιημένος ΟΠΑΠ έχει μεν δραστηριότητες μονοπωλιακού χαρακτήρα, αλλά αυτές είναι πληρωμένες αδρά στο Δημόσιο, το οποίο καρπώνεται επίσης και ένα σημαντικό κομμάτι κάθε χρόνο από την φορολογία που έχει επιβληθεί στα έσοδα των παιγνίων. Σαφώς σημαντική εξέλιξη για τον ΟΠΑΠ συνιστά ο εμπλουτισμός του χαρτοφυλακίου δραστηριοτήτων του (VLTs, Λαχεία, Ιππόδρομος, Stoiximan).

O υπό γερμανικό έλεγχο ΟΤΕ, με διοικητικό του ηγέτη τον Μιχάλη Τσαμάζ, έχει την κυρίαρχη θέση στη ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά. Επενδύοντας συνεχώς σε τεχνολογικές υποδομές και υπερσύχρονα δίκτυα. Η συνολική, καθαρή κερδοφορία του στην τελευταία δεκαετία ανέρχεται στα 2,13 δισ. ευρώ. Είναι επίσης ενδεικτικό των στιβαρών οικονομικών μεγεθών του ΟΤΕ, ότι αν ληφθούν υπόψη οι συνεχιζόμενες δραστηριότητες, τότε τα κέρδη της περσινής χρήσης ανεβαίνουν στα 256,5 εκατ. ευρώ, έναντι των 169,3 εκατ. ευρώ του 2018.

Βακάκης, Μυτιληναίος, Καρέλιας

Πρωταθλητισμό στα κέρδη κάνει και ο Απόστολος Βακάκης της Jumbo, της οποίας τα ετήσια αποτελέσματα ολοκληρώνονται κάθε φορά στα τέλη του πρώτου εξαμήνου του έτους. Στην προκειμένη περίπτωση η τελευταία 12μηνη χρήση έκλεισε στις 30 Ιουνίου του 2018. Η πολυεπίπεδη ανάπτυξη της Jumbo και οι διαρκώς αυξανόμενες πηγές εσόδων από το εξωτερικό (Νοτιοανατολική Ευρώπη) έχουν οδηγήσει την εταιρεία σε συνεχή παραγωγή κερδών, που ανέρχονται σε πάνω από ένα δισ. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετίας. Τα εντυπωσιακό είναι επίσης ότι η Jumbo διακρατεί στο ταμείο της τεράστια ρευστότητα που αγγίζει τα 591 εκατ. ευρώ.

Διορατικός επιχειρηματίας και αποτελεσματικός «μάνατζερ», ο Ευάγγελος Μυτιληναίος έχει αποδείξει ότι γνωρίζει άριστα να αξιοποιεί τις ευκαιρίες και να προσθέτει υπεραξίες στον ομώνυμο όμιλο. Έχοντας πλέον απορροφήσει τη θυγατρική του Μέτκα, ο «Μυτιληναίος» μετράει καθαρά κέρδη 607,3 εκατ. ευρώ στα τελευταία 10 χρόνια. Με το βασικό μέτοχο και διοικητικό ηγέτη του ομίλου να είναι από τους επιφανέστερους «παίκτες» στην εν γένει επιχειρηματική σκακιέρα του τόπου.

Για την καπνοβιομηχανία Καρέλια, η ενίσχυση των πωλήσεων στο εξωτερικό είναι το βασικό «μυστικό» της συνεχούς κερδοφορίας (478,8 εκατ. ευρώ αθροιστικά). Κάτι που εμφανώς πιστώνεται στον CEO Ανδρέα Καρέλια και τα άλλα μέλη της διοίκησης. Στην ιστορική καπνοβιομηχανία, βεβαίως, σοβεί όλα τα τελευταία χρόνια, η συγκρουσιακή ατμόσφαιρα ανάμεσα στις δύο πτέρυγες των βασικών μετόχων, κληρονόμων της ευρύτερης οικογένειας των Καρέλια.

Μονοπωλιακό αντικείμενο δραστηριοτήτων

Η υπό κρατικό, μετοχικό, έλεγχο ΕΥΔΑΠ λειτουργεί σε μονοπωλιακό περιβάλλον, βασίζοντας τη διαχρονική της κερδοφορία (395,2 εκατ. ευρώ συνολικά) στις ανελαστικές δαπάνες ύδρευσης των καταναλωτών.

Σε αντίστοιχο περιβάλλον δραστηριοποιείται και η επίσης υπό τον έλεγχο του Δημοσίου ΕΥΑΘ (με 147,9 εκατ. ευρώ κέρδη).

Αναφορικά με τον ΟΛΘ ( 137 εκατ. ευρώ κέρδη) σχετικά πρόσφατα ο έλεγχός της πέρασε, από το Δημόσιο, σε επιχειρηματικό σχήμα γερμανό-γαλλικών συμφερόντων στο οποίο έχει συμμετοχή και ο Ιβάν Σαββίδης.

Πέραν τούτων και λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων της, σε μονοπωλιακό περιβάλλον κινείται και η πολυμετοχική ΕΧΑΕ η οποία λειτουργεί το ελληνικό χρηματιστήριο. Αν και η ΕΧΑΕ παράγει συνεχώς κέρδη (153,9 εκατ. συνολικά) εν τούτοις οι επιδόσεις των τελευταίων ετών έχουν εξασθενήσει. Απόρροια και της κάμψης του επενδυτικού-συναλλακτικού ενδιαφέροντος που «στιγματίζει» τον αθηναϊκό «ναό» του χρήματος.

Το «καρέ» των Βασιλάκη, Σαράντη, Λεμπιδάκη, Περιστέρη

Σταθερά κερδοφόρα και στα 10 τελευταία χρόνια παραμένει η Autohellas, συμφερόντων του επιχειρηματία Ευτύχη Βασιλάκη. Τα συνολικά της κέρδη ανέρχονται σε 187,7 εκατ. ευρώ. Φτάνοντας μάλιστα πέρσι σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς πέραν όλων των άλλων η εταιρεία καρπώνεται και τα οφέλη από τη συνεχιζόμενη άνοδο που παρουσιάζει ο τουρισμός.

Οι πωλήσεις στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με την ισχυρή της θέση στην ελληνική αγορά και τις στοχευμένες εξαγορές, δίνουν σημαντικό πλεονέκτημα στην «Σαράντης» συμφερόντων των αδελφών Γρηγόρη και Κυριάκου Σαράντη. Τα συνολικά κέρδη ανέρχονται σε 179,7 εκατ. ευρώ και μάλιστα πέρσι διαμορφώθηκαν σε επίπεδο ρεκόρ.

Η συνεχώς διευρυνόμενη εξωστρέφεια χαρακτηρίζει επίσης και τις διαχρονικά κερδοφόρες επιδόσεις (167,8 εκατ. ευρώ) των Πλαστικών Κρήτης. Συμφερόντων των αδελφών Μιχάλη και Εμμανουήλ Λεμπιδάκη.

Με ρεκόρ κερδοφορίας έκλεισε την περσινή χρήση η Τέρνα Ενεργειακή, που έχει τη σφραγίδα της επιχειρηματικής δράσης του Γιώργου Περιστέρη. Από τα ηχηρότερα ονόματα των Ελλήνων επιχειρηματιών, που έκαναν σειρά αναπτυξιακών κινήσεων μεσούσης της κρίσης. Τα καθαρά κέρδη της Τέρνα Ενεργειακής φτάνουν στα 184,5 εκατ. ευρώ στην 10ετία. Με την εταιρεία να είναι σηματωρός στην «πράσινη» ενέργεια και να είναι έτοιμη να υλοποιήσει μεγάλες επενδύσεις και στο εξωτερικό, μετά από την εξαγορά Αιολικού Πάρκου στο Τέξας των ΗΠΑ.

Οι άλλες 14 επιχειρήσεις με συνεχή κέρδη

Στις υπόλοιπες θέσεις της κλίμακας της κερδοφορίας, βρίσκονται άλλες 14 εταιρείες με θετικές επιδόσεις και στα 10 τελευταία δύσκολα χρόνια για το εγχώριο επιχειρείν. Πρόκειται για επιχειρήσεις με αθροιστικά κέρδη κάτω από 100 εκατ. ευρώ.

Η Ευρωπαϊκή Πίστη έχει αναβαθμίσει τη θέση της στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, κάτι που πιστώνεται στην πολιτική που ακολουθεί ο διοικητικός της ηγέτης Χρήστος Γεωργακόπουλος. Βαθύς γνώστης της αγοράς, ο οποίος είναι συνεχώς πάνω από την εταιρεία, αποφεύγοντες κατά κανόνα ακόμα και τις θερινές διακοπές.

Το «Πλαίσιο», που είναι δημιούργημα του Γιώργου Γεράρδου, έχει καταφέρει να παράγει κι αυτό συνεχώς κέρδη, τα οποία τα τελευταία χρόνια κινούνται με ασθενέστερους ρυθμούς. Όλα αυτά όμως ,σε μια αγορά όπου η κρίση έβγαλε εκτός μάχης αρκετές άλλες εταιρείες. Με το «Πλαίσιο» να πιστοποιεί ότι διαθέτει ισχυρά «αντισώματα».

Η «Καράτζης», συμφερόντων των αδελφών Ανδρέα και Μαρίας Καράτζη, φρόντισε να ανοίξει τη βεντάλια των δραστηριοτήτων της, στον τουρισμό και την ηλεκτρική ενέργεια. Όπλο της είναι οι ενισχυμένες πωλήσεις της στο εξωτερικό, ενώ στα περσινά, μειωμένα της κέρδη, μέτρησε πολύ η σύγκριση με τα έκτακτα αποτελέσματα που είχε καταγράψει το 2017. Η εταιρεία πάντως διατηρεί σε ελβετικές τράπεζες τα περισσότερα από τα ταμειακά της διαθέσιμα (35,2 εκατ. ευρώ).

Τα «Πλαστικά Θράκης», συμφερόντων των αδελφών Κωνσταντίνου και Ευφημίας Χαλιωρή, έχουν έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό και συνεχή κερδοφορία. Αν και η περσινή «βουτιά» στα κέρδη προκάλεσε αίσθηση στην αγορά, κυρίως ως προς τα αυξημένα κόστη διοίκησης.

Η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι του Παναγιώτη Τσινάβου συνεχίζει να πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο, ενισχύοντας τις πωλήσεις της στο εξωτερικό.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Flexopack (με πλαστικά είδη συσκευασίας για τη βιομηχανία τροφίμων), συμφερόντων των αδελφών Σταμάτη και Γιώργου Γκινοσάτη. Σε ισχυρή εξαγωγική ρότα βρίσκεται και η Ικτίνος Μάρμαρα της οικογένειας του Ευάγγελου Χαϊδά.

Σταθερά κερδοφόρες είναι επίσης οι εταιρείες «Έλτον χημικά» της οικογένειας του Νέστωρα Παπαθανασίου, η MLS του Γιάννη Καματάκη, αλλά και η «Κανάκης» συμφερόντων της οικογένειας του Στέλιου Κανάκη, που πούλησε το πλειοψηφικό της ποσοστό στον πολυεθνικό όμιλο τροφίμων Orkla.

Με συνεχή κέρδη στα 10 τελευταία χρόνια είναι ακόμη η «Περσέας» που δραστηριοποιείται στο εμπόριο ιχθυοτροφών και ζωοτροφών, έχοντας ως βασικούς μετόχους, εταιρεία του ομίλου Κυριακού (του ΑΝΤΕΝΝΑ) και τη Σελόντα.

Η εταιρεία παιχνιδιών AS Company, του Ευστράτιου Ανδρεάδη, οι Μύλοι Κεπενού της οικογένειας του Γιώργου Κεπενού και η τεχνολογική Space Hellas της οικογένειας του Σπύρου Μανωλόπουλου συμπληρώνουν το παζλ των 27+1 εταιρειών που δείχνουν μόνο κέρδη την τελευταία 10ετία.