«Κύμα» πτωχεύσεων αμερικανικών κολοσσών – Δυσοίωνο το μέλλον

Της «μόδας» φαίνεται ότι είναι το τελευταίο διάστημα το άρθρο 11 του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα, καθώς ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων το χρησιμοποιεί, προκειμένου να ενημερώσει ότι βρέθηκε σε κατάσταση πτώχευσης, με ο,τι αυτό συνεπάγεται.

Την ώρα που οι χρεοκοπίες αυξάνονται επικίνδυνα, αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία, είναι ότι σε αυτό το τέλμα βρίσκονται και επιχειρήσεις μεγάλου βεληνεκούς και παγκοσμίου φήμης.

Εταιρείες κολοσσοί, συμπεριλαμβανομένων των SVB Financial, Bed Bath & Beyond και Yellow, οι οποίες αναζήτησαν φέτος την προστασία του άρθρου 11 κατά της πτώχευσης, ανέφεραν τον αυξανόμενο πληθωρισμό, τα υψηλότερα επιτόκια, τη μείωση της κρατικής αρωγής, αλλά και τις παρατεταμένες διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, ως λόγους αυτής της κατάστασης.

Αναμένονται μάλιστα όλο και περισσότερες τέτοιου είδους ενέργειες από εταιρείες, καθώς τα υψηλά επιτόκια τις ωθούν στα άκρα.

Ωστόσο, η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε τη Δευτέρα ότι «Δεν έχω δει κανένα στοιχεία δυσλειτουργίας που να συνδέεται με την αύξηση των επιτοκίων».

Οι αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, oι πτωχεύσεις μεγάλων εταιρειών, αποτελούν τροχοπέδη και λόγο ιδιαίτερης ανησυχίας για το οικονομικό παγκόσμιο γίγνεσθαι, καθώς μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις χρηματοπιστωτικές αγορές, να προκαλέσουν απώλεια δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας ή στην περίπτωση της Lehman Brothers το 2008, να επιβεβαιώσουν τους φόβους μιας οικονομικής ύφεσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κατάρρευση της εταιρείας φορτηγών Yellow το καλοκαίρι, αντήχησε σε ολόκληρη την οικονομία, από τις εγχώριες αγορές ναυτιλίας και ακινήτων έως τη Wall Street.

Εντούτοις, η αύξηση των πτωχεύσεων επιχειρήσεων απέχει πολύ από την οικονομική κρίση του 2008 ή την ύφεση της πανδημίας του 2020, όταν οι μαζικές απολύσεις οδήγησαν σε ένα άνευ προηγουμένου οικονομικό αδιέξοδο.

Η οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται καθώς κάποιες επιχειρήσεις ανακάμπτουν και αναζητούν εργαζόμενους.

Προστέθηκαν μάλιστα 336.000 θέσεις εργασίας σε όλους τους κλάδους τον Σεπτέμβριο στις ΗΠΑ.

Σχολιάζοντας έκθεση για τις θέσεις εργασίας, που δημοσιεύτηκε την περασμένη Παρασκευή, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ τόνισε ότι,  είναι «εντυπωσιακή!».

Πρόσθεσε δε ότι η ανάπτυξη έχει «θετικό πρόσημο».

Όμως, οι αιτήσεις στο άρθρο 11, οι οποίες, σύμφωνα με την WSJ τριπλασιάστηκαν το α’ εξάμηνο του 2023 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρσι, σηματοδοτούν αυξανόμενους οικονομικούς κινδύνους, διότι αφορούν σημαντικές εταιρείες.

Τα νοικοκυριά υποφέρουν, οι αποταμιεύσεις εξαντλούνται, οι τράπεζες αποσύρονται από τον δανεισμό, υπό τον φόβο νέων πληθωριστικών πιέσεων που θα διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα και οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να περιορίσουν την ανάπτυξη και να αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να μειώσουν το κόστος τους, απολύοντας και άλλους εργαζομένους.

Μεγαλύτερη η εταιρεία, μεγαλύτερο το πλήγμα

Το παράδοξο είναι ότι ενώ η αύξηση της απασχόλησης συνολικά παραμένει ισχυρή, υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιο αδύναμη στις μεγάλες εταιρείες.

Η εταιρεία ADP, η οποία διενεργεί καταμέτρηση μηνιαίων μισθολογίων, δήλωσε ότι οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες απώλεσαν από τον Ιανουάριο 150.000 θέσεις εργασίας.

Οι «mega πτωχεύσεις» ή αυτές που υποβλήθηκαν από εταιρείες με περιουσιακά στοιχεία άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, έφτασαν τις 16 το α’ εξάμηνο του 2023, ξεπερνώντας τον συγκρίσιμο μέσο όρο εξαμήνου των 11 από το 2005 έως το 2022, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Cornerstone Research.

Η Financial Group, η μητρική εταιρεία της Silicon Valley Bank, αποτέλεσε τη μεγαλύτερη εταιρική πτώχευση, με περιουσιακά στοιχεία σχεδόν 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων τη στιγμή της κατάθεσής της.

Η οικονομική δυσπραγία της SVB γνωστοποιήθηκε ταχέως, δημιουργώντας έντονους φόβους για ύφεση και αναγκάζοντας την Federal Reserve να παρέμβει, προκειμένου να καθησυχάσει τις αγορές.

Επιπλέον, η κατάρρευση της SVB προκάλεσε υποχώρηση στον τραπεζικό δανεισμό, ενώ εξακολουθεί να αποτελεί «απειλή» για το σύστημα.

Την ίδια στιγμή, οι καταναλωτές πιθανότατα παρατήρησαν ότι τα καταστήματα Bed Bath & Beyond κλείνουν σε τοπικά εμπορικά κέντρα, αφού η εταιρεία κήρυξε πτώχευση και ανακοίνωσε σχέδια για κλείσιμο καταστημάτων σε όλες τις ΗΠΑ

Η Yellow, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς φορτηγών στην Αμερική, υπέβαλε αίτηση πτώχευσης το καλοκαίρι.

Το κλείσιμο της εταιρείας οδήγησε σε απώλεια περίπου 30.000 θέσεων εργασίας, τη μεγαλύτερη σε μια εταιρεία, από τότε που η Boeing ανακοίνωσε ότι θα μειώσει το εργατικό της δυναμικό κατά περίπου το ίδιο ποσοστό με την Yellow.

Παράλληλα, η εταιρεία μίσθωσης αεροσκαφών Voyager Aviation Holdings απέδωσε την αίτηση πτώχευσης φέτος το καλοκαίρι κυρίως στα υψηλότερα επιτόκια.

Σημειώνεται ότι η καμπύλη της αγοράς εργασίας παραμένει καθοριστική για το εάν η Fed θα καταφέρει να πετύχει να μειώσει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2% – κάτι που προσπαθεί πάνω από ένα χρόνο – και να πετύχει τη λεγόμενη «ήπια προσγείωση», που σημαίνει έξοδο από την κατάσταση χωρίς μεγάλες οικονομικές ανατροπές.|

Συγκρατημένη αισιοδοξία

Με τον πληθωρισμό να ακολουθεί μια καθοδική πορεία το τελευταίο διάστημα, πολλοί οικονομολόγοι είναι πιο αισιόδοξοι από τις αρχές του έτους ότι μπορεί να συμβεί αυτή η «ήπια προσγείωση».

Άλλοι, όμως, είναι απαισιόδοξοι.

«Οι περισσότερες χρεοκοπίες, μαζί με την αποδυνάμωση του χρηματιστηρίου και το χρέος από τις πιστωτικές κάρτες, που ξεπερνά για πρώτη φορά το 1 τρισ. δολάρια, υποδηλώνουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδεύει προς ύφεση, σύμφωνα με κάποιους οικονομολόγους, οι οποίοι πιστεύουν πάντως ότι δεν θα φτάσει τα επίπεδα του 2007-09.

Η πρόσφατη αύξηση των χρεοκοπιών δεν σημαίνει ότι «η οικονομία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Πτώχευση στα χρόνια της…ανάπτυξης

Ανατρέχοντας σε γεγονότα του παρελθόντος, οι ειδικοί σημειώνουν ότι οι αιτήσεις στον πτωχευτικό, έχουν αυξηθεί και κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπτυξης, το οποίο σημαίνει ότι μερικές φορές, οι επιχειρήσεις δεν επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες, αλλά μόνο από τα εσωτερικά των βιομηχανιών.

Αυτό συνέβη το 2015 και το 2016, όταν η πτώση των τιμών του πετρελαίου οδήγησε σε ένα κύμα χρεοκοπιών, με την οικονομία των ΗΠΑ να αναπτύσσεται σταθερά.

Οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες φορτώθηκαν με χρέη όταν τα επιτόκια ήταν εξαιρετικά χαμηλά, βρίσκονται στην πιο ευάλωτη θέση οικονομικά.

Καθώς η οικονομία επιβραδύνεται και τα επιτόκια παραμένουν υψηλά, εκείνες αδυνατούν να αποπληρώσουν.

Η Petco είναι μια από αυτές τις επιχειρήσεις. Ο λιανοπωλητής προϊόντων κατοικίδιων ζώων πήρε δάνειο 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων πριν από δύο χρόνια με επιτόκιο περίπου 3,5%.

Τώρα, δυσκολεύεται να αποπληρώσει με ένα «βαρύ» 9%.

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s μείωσε τις προβλέψεις για κερδοφορία της Petco φέτος το καλοκαίρι, ενώ η ίδια η εταιρεία «μάχεται» να μειώσει το χρέος της.

Δεν μένει «αλώβητη» η ΕΕ

«Κόκκινο» όμως χτύπησαν οι χρεοκοπίες και στην ΕΕ φέτος, καθώς αυξήθηκαν κατά έκτο διαδοχικό τρίμηνο και σε σύγκριση με το προηγούμενο κατέγραψαν άλμα 8,4%, παρουσιάζοντας υψηλό 8ετίας, όπως δείχνουν τα στοιχεία που έδωσε τον Αύγουστο στη δημοσιότητα η Eurostat.

Σε όλους τους κλάδους σημειώθηκε αύξηση στα λουκέτα που έβαλαν επιχειρήσεις. Τα περισσότερα καταγράφηκαν στις υπηρεσίες διαμονής και τροφίμων (+23,9%), στις μεταφορές και στην αποθήκευση (+15,2%) στην εκπαίδευση, την υγεία και τις κοινωνικές δραστηριότητες (+10,1%).

Επιπλέον, οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες και για το 2024, καθώς προβλέπεται ένα «κύμα» προβληματικών εταιρικών χρεών ύψους 500 δισ. δολαρίων να «χτυπήσει» τον ιδιωτικό τομέα σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική το πρώτο εξάμηνο του 2024.

«Μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας»

Παρότι η προσδοκώμενη μείωση των επιτοκίων δανεισμού είναι πιθανό να περιορίσει το πρόβλημα, προβλέπεται αύξηση στις χρεοκοπίες και ιδίως ανάμεσα στις επιχειρήσεις «ζόμπι», οι οποίες «φυτοζωούν», εμφανίζοντας συνεχώς χαμηλότερα λειτουργικά κέρδη από τους τόκους που αναγκάζονται να πληρώσουν.

Ο όρος «ζόμπι» χρησιμοποιείται ευρέως στον επιχειρηματικό κόσμο και σημαίνει εταιρείες οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη στήριξη των κυβερνήσεων, των τραπεζών, αλλά και των επενδυτών, προκειμένου να διατηρούν τη δυναμική τους και να είναι βιώσιμες.

Σε περίπτωση αδυναμίας εξασφάλισης των μετρητών που χρειάζονται, σε τιμές που μπορούν να αντέξουν, συνήθως πάντα οδηγούνται σε αφερεγγυότητα και απολύσεις.

Δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι η αμερικανική εταιρεία λιανικής Sears Holdings υπέβαλε αίτηση πτώχευσης τον Οκτώβριο του 2018.

Για πολλά χρόνια, η εταιρεία με έδρα το Σικάγο «σκόνταφτε» σε αλλεπάλληλες κρίσεις, συγκεντρώνοντας χρέος περίπου 5,6 δισ. δολαρίων.

Όταν η εταιρεία δεν κατάφερε να αποπληρώσει μια δόση 134 εκατομμυρίων δολαρίων, η ηγεσία της πήρε την  «πικρή» απόφαση να ζητήσει την προστασία του άρθρου 11, θέτοντας σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας 89.000 εργαζομένων.

Διαβάστε επίσης: 

Υπό έρευνα στις ΗΠΑ ο ιδιοκτήτης της JetOil Ελλάδος για εμπόριο ρωσικού πετρελαίου και παραβίαση των κυρώσεων