Έκανε το χόμπι της επάγγελμα, άντεξε τα «πέτρινα» χρόνια στο real estate και τώρα πραγματοποίησε ένα μεγαλύτερο βήμα συνεργαζόμενη με την BARNES International Realty, η οποία κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στο χώρο του luxury real estate. Η Κατερίνα Μητσοτάκη, διευθύνουσα σύμβουλος της BARNES Greece και ιδιοκτήτρια της Real Est8, πιστεύει ότι η Ελλάδα (και η πρωτεύουσά της) ως τουριστικός και real estate προορισμός έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, αρκεί να βελτιωθούν μια σειρά από λειτουργίες, όπως είναι οι χρήσεις γης.

«Έχουμε τεράστιες δυνατότητες, πρέπει να πάψουμε να είμαστε εσωστρεφείς και γκρινιάρηδες» επισημαίνει στο mononews και αναφέρεται χαρακτηριστικά στην πρωτεύουσα της χώρας: «Πιστεύω πάρα πολύ στην Αθήνα. Μπορεί να αναπτυχθεί και να προσφέρει άριστες υπηρεσίες. Θεωρώ ότι είναι από τις ωραιότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης και έχω ταξιδέψει σε όλες. Διαθέτει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Έχουμε τον καλύτερο καιρό. Είσαι στο κέντρο της Αθήνας και σε 20 λεπτά βρίσκεσαι στη θάλασσα και σε 2 ώρες κάνεις σκι στον Παρνασσό. Αυτό δεν υπάρχει σε καμία πρωτεύουσα της Ευρώπης. Το ζητούμενο είναι όλο αυτό να καταφέρουμε να το επικοινωνήσουμε σωστά.

Στις 18 Ιανουαρίου 2018 η BARNES παρουσίασε στη Γαλλία το Global Property Handbook 2018 με τις τάσεις και προοπτικές στο Real Estate παγκοσμίως. Η Ελλάδα μαζί με την Βουδαπέστη παρουσιάστηκαν ως ανερχόμενες αγορές. Ο γαλλικός Τύπος έκανε εκτενείς αναφορές και το ενδιαφέρον για τη χώρα μας ήταν μεγάλο. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν βρίσκεται στον κατάλογο με τις 50 καλύτερες περιοχές για επενδύσεις. Να σημειώσω ότι πριν πέντε χρόνια η Λισαβόνα ήταν στις ανερχόμενες αγορές. Σήμερα είναι ανάμεσα στις 50 φιλικότερες πόλεις για επενδύσεις και οι τιμές των ακινήτων έχουν ανέβει 50%!».

Όταν το χόμπι γίνεται επάγγελμα

Η Κατερίνα Μητσοτάκη ασχολείται επαγγελματικά με τα ακίνητα τα τελευταία 14 χρόνια. Προηγουμένως είχε μαγαζί με επάργυρα. «Όμως» όπως σημειώνει, «η ενασχόληση με τα ακίνητα ήταν πάντα το χόμπι μου. Από παιδί μου άρεσε να κοιτάω σπίτια, διάβαζα μικρές αγγελίες και ακόμα σήμερα διαβάζω. Ενδιαφερόμουν για το τι γινόταν στην αγορά. Έβρισκα τα κατάλληλα σπίτια για τους συγγενείς και τους φίλους μου. Διασκέδαζα να βλέπω σπίτια, είναι κάτι που με γοήτευε και συνεχίζει να με γοητεύει. Το καλύτερο μου ήταν να μου πει κανείς ότι ψάχνω για σπίτι. Αμέσως του έλεγα, θα στο βρω εγώ. Πήγαινα σε μεσίτες μιλούσα μαζί τους και έτσι είχα άποψη. Αυτό φυσικά με βοήθησε όταν αποφάσισα να το κάνω επαγγελματικά γιατί είχα ήδη συνεργαστεί με αρκετούς μεσίτες πριν η ίδια φτιάξω το δικό μου μεσιτικό γραφείο. Επρόκειτο για ένα μικρό – μπουτίκ γραφείο, δεν διαφημιζόμουν, δούλευα με γνωστούς».

Τα «πέτρινα» χρόνια στο real estate

Από το 2008 και μέχρι το 2016 η ελληνική κτηματαγορά αναμφισβήτητα υπέφερε. Ρωτήσαμε την κα Μητσοτάκη πως ανταπεξήλθε: «Δύσκολα, συνέχισα να κάνω τη δουλειά που έκανα, αλλά ήταν δυσάρεστο και πολύ ψυχοφθόρο για όλους εμάς που δουλέψαμε την περίοδο της έντονης κρίσης στην κτηματαγορά. Οι λίγοι αγοραστές ήταν πολύ επιθετικοί. Οι περισσότεροι είχαν άσχημες συμπεριφορές και μας έφερναν σε πολύ δύσκολη θέση. Είναι δυσάρεστο να πηγαίνεις σε πελάτη και να του λες, αυτό είναι και να μας απαντήσεις σε λίγες ώρες…».

Η δραστηριότητά της δεν περιορίζεται στα οικιστικά ακίνητα. Έχει ασχοληθεί με τα επαγγελματικά ακίνητα π.χ. με εμπορικά κέντρα. Πριν ξεκινήσει η κρίση είχε πελάτη την Clepierre η οποία έψαχνε τότε στην Ελλάδα να επενδύσει σε εμπορικά κέντρα.

Τι εμποδίζει την ανάπτυξη του real estate

Σύμφωνα με την διευθύνουσα σύμβουλο της BARNES Greece «από πλευράς τιμών είμαστε πάρα πολύ χαμηλά. Την ίδια στιγμή έχουμε πολλά ακίνητα τα οποία δεν ξέρουμε τι να τα κάνουμε. Π.χ. βιομηχανικά ακίνητα στην Αττική, τα οποία είναι πολύ φθηνά αλλά δεν τα αγοράζει κανείς γιατί δεν μπορεί να τα αξιοποιήσει αφού δεν αλλάζουν οι χρήσεις γης. Η πολιτεία πρέπει να δει τις χρήσεις γης, χωρίς υποκρισία. Έχουμε ολόκληρες περιοχές οι οποίες έχουν χρήση για εγκατάσταση εργοστασίων χωρίς να λειτουργούν εργοστάσια. Δεν κάνουμε τίποτα έτσι, απλά διατηρούμε κάποια ακίνητα που ασχημίζουν την πόλη μας».

Για την κα Μητσοτάκη το κυρίαρχο πρόβλημα που εμποδίζει την ανάπτυξη του real estate είναι τα χωροταξικά και πολεοδομικά θέματα και κυρίως οι ασάφειες και η έλλειψη ευελιξίας στις χρήσεις γης: «Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι το θέμα των χρήσεων γης. Οι πολεοδομικοί και χωροταξικοί κανόνες δεν είναι ξεκάθαροι. Αναγκαζόμαστε να λέμε στον πελάτη μας, ναι υπάρχει αυτό το ακίνητο αλλά δεν ξέρουμε αν μπορείς να πάρεις άδεια για να κτίσεις… Ή κάτι την τελευταία στιγμή αλλάζει. Έχουμε περιοχές, όπως είναι ο Βοτανικός, ο Ταύρος, που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν με ρυμοτομία και να γίνουν ωραία πράγματα, όμως δεν προχωρά τίποτα.

Ακόμα και στη Μύκονο, ένα μέρος με μεγάλη δόμηση και ξεκάθαρο χαρακτήρα, ορισμένες φορές δεν είναι σαφές αν ένα ακίνητο μπορεί να γίνει ξενοδοχείο. Πολλοί πελάτες μας το έχουν καταλάβει και ζητούν να αγοράσουν ακίνητο μόνον αν έχει άδεια.

Οι κανόνες πρέπει να είναι ξεκάθαροι. Δεν λέω να μην είναι αυστηροί. Ας γίνουν και πιο αυστηροί, αλλά να δουλεύουν. Η Πολιτεία οφείλει να απαντάει. Δεν γίνεται να πηγαίνω σε πολεοδομία για ένα συγκεκριμένο οικόπεδο που υπάρχει ενδιαφέρον, να ρωτάω ποια είναι η χρήση γης και η απάντηση να είναι ότι δεν έχουμε τοπογράφο για να σας απαντήσουμε… ή να υπάρχει πολεοδομία η οποία δουλεύει δύο ώρες την εβδομάδα.

Δεν θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στα ακίνητα είναι η φορολογία. Οι ξένοι υπολογίζουν την πληρωμή φόρου και βέβαια είναι προφανές ότι αν διευρύνουμε την αγορά, ώστε να πληρώνουν περισσότεροι, θα ανοίξει ο δρόμος και για έναν δικαιότερο και μικρότερο ΕΝΦΙΑ. Γιατί όχι, να δούμε και φορολογικά κίνητρα για τους ξένους υπηκόους που επενδύουν».

Πού βρίσκεται σήμερα η αγορά

Σύμφωνα με την Κατερίνα Μητσοτάκη «στα καλά ακίνητα π.χ. στο κέντρο της Αθήνας, στο Παγκράτι, το Νέο Κόσμο, τα Εξάρχεια την Κυψέλη, οι τιμές έχουν αρχίσει να αυξάνονται. Κινητικότητα παρατηρείται επίσης στα νότια προάστια, κυρίως εξαιτίας του ενδιαφέροντος από ξένους. Εκεί που ακόμα δυσκολεύεται η αγορά είναι στα βόρεια προάστια. Υπάρχει υπερπροσφορά και επειδή πρόκειται για μεγάλα ακίνητα είναι δύσκολο να πουληθούν. Πιο εύκολα βρίσκεις σήμερα αγοραστή για ένα διαμέρισμα μικρό στην Κηφισιά παρά για μια βίλα. Κινητικότητα παρατηρείται επίσης στα νησιά για εξοχικές κατοικίες. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη τάση για να πει κανείς ότι ξεπεράσαμε την κρίση και ανεβαίνουμε. Η αγορά επηρεάζεται από τη φημολογία για το τι θα γίνει με όλα αυτά τα ακίνητα που είναι συνδεδεμένα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και αυτό εμποδίζει ακόμα πολλούς υποψήφιους αγοραστές να προχωρήσουν».

Η ανάπτυξη στο Ελληνικό

Η ανάπτυξη στο παλιό αεροδρόμιο στο Ελληνικό θεωρεί ότι θα βοηθήσει την αγορά συνολικά. «Όσο πιο πολλές καλές αναπτύξεις γίνουν τόσο καλύτερα» σημειώνει και συμπληρώνει αναφορικά με τη συζήτηση για τα ψηλά κτήρια: «Το θέμα δεν είναι αν θα γίνουν ψηλά κτήρια, αλλά αν θα έχουν ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά. Το Σταύρος Νιάρχος στο Παλιό Φάληρο π.χ. το οποίο το κατασκεύασε επώνυμος αρχιτέκτονας, ο Ρέντζο Πιάνο, είναι έργο αναγνωρίσιμο. Επισκέπτες πάνε εκεί μόνο για να το δουν. Κτήρια ανά τον κόσμο που έχει επιμεληθεί αρχιτεκτονικά η Ζαχά Χαντίντ προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες. Πρέπει να εστιάσουμε στα ποιοτικά και με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον κτήρια. Ως ένα βαθμό γίνεται ιδιωτικά. Υπάρχουν πολύ ωραία ακίνητα που τα έχουν φτιάξει εξαιρετικοί αρχιτέκτονες. Την ίδια στιγμή είναι τρομακτικό το πόσο πυκνά χτισμένη είναι η Αθήνα. Αν γινόταν να γκρεμίσουμε οικοδομικά τετράγωνα που δεν παίρνουν ανάσα από πουθενά και να φτιάξουμε ένα ψηλότερο κτίριο για να στεγάσουμε τους ανθρώπους και να δημιουργήσουμε χώρους τριγύρω δεν θα το έβλεπα αρνητικά.

Χρειάζεται να αφήσουμε τους χαρισματικούς ανθρώπους να οραματιστούν και να δημιουργήσουν όμορφα κτήρια, χωρίς να κολλάμε στον αριθμό των ορόφων.»

«Με τη συνεργασία μου με την BARNES έχω τη δυνατότητα να κάνω πολύ περισσότερα πράγματα» εξηγεί η Κατερίνα Μητσοτάκη: «Προηγουμένως έψαχνα κάποιο ακίνητο στη Μύκονο όταν είχα πελάτη. Τώρα διαφημίζω και εγώ η ίδια σπίτια στη Μύκονο, έχω διευρύνει τις περιοχές που παρακολουθώ. Άλλωστε η BARNES δουλεύει σε όλο τον κόσμο, έχει τεράστιο δίκτυο και η βοήθειά της αφορά όλα τα επίπεδα. Παραδείγματος χάρη αν μας ανατεθεί μια ενδιαφέρουσα ξενοδοχειακή ανάπτυξη, θα καλέσω τα εξειδικευμένα στελέχη της για αυτή την αγορά και θα έχω πολύ καλές υπηρεσίες, τις οποίες συνήθως δεν έχει ένα απλό μεσιτικό γραφείο».

Η δραστηριοποίηση της BARNES International Realty στην Ελλάδα θεωρείται και ως σημάδι εκκίνησης της αγοράς του real estate. Σημειώνεται ότι το δίκτυο της BARNES αποτελείται από 85 γραφεία παγκοσμίως και διαχειρίζεται περισσότερα από 36.000 ακίνητα προς πώληση. Οι πωλήσεις της το 2017 της απέφεραν έσοδα ύψους 148 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας που άλλαξε χέρια με τη διαμεσολάβησή της ανήλθε σε 4,2 δις. ευρώ. Σύμφωνα με τα στελέχη της μεταξύ 2010 και 2017 σημείωσε ανάπτυξη 929%. Με ιστορία μεγαλύτερη των 20 χρόνων και παρουσία σε περισσότερες από 60 πόλεις του κόσμου, η εταιρεία κατέχει ηγετική θέση στο χώρο του luxury real estate, ενώ τα γραφεία του δικτύου διατηρούν στενή συνεργασία μεταξύ τους.