Δύο εγκυκλίους που επιλύουν χρονίζοντα προβλήματα των ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ υπέγραψε ο Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Αναστάσιος Πετρόπουλος, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπ. Εργασίας. Η πρώτη εγκύκλιος διευκρινίζει ότι μετά την κατάργηση της Ειδικής Προσαύξησης με το Ν. 4387/2016, οι ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ δεν υποχρεούνται στην αναδρομική καταβολή εισφορών για το διάστημα από 1/7/2011 έως 31/12/2014.

Η δεύτερη εγκύκλιος διευκρινίζει ότι η αναδρομική διαγραφή των ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ ανατρέχει στην ημερομηνία διαγραφής τους από το ΤΕΕ ανεξαρτήτως της ημερομηνίας υποβολής δήλωσης στη Νομαρχία.

Aναλυτικά οι εγκύκλιοι έχουν ως εξής:

1) Κατάργηση ασφαλιστικών εισφορών Ειδικής Προσαύξησης κατ’ εφαρμογή

Με τις διατάξεις του άρθρου 44 παρ. 14 έως 17 του ν.3986/2011, από 1/7/2011 (άρθρο 20 παρ. 5α και β του ν.4019/2011) τροποποιήθηκε ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών της Ειδικής Προσαύξησης του πρώην ΤΣΜΕΔΕ.

Συγκεκριμένα, για τους μέχρι 31/12/1992 ασφαλισμένους (παλαιοί ασφαλισμένοι) προβλέφθηκε πρόσθετη εισφορά ύψους 2% επί του ποσού της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας του π.δ. 124/1993, όπως ίσχυε, και για τους από 1/1/1993 ασφαλισμένους (νέοι ασφαλισμένοι) προβλέφθηκε η υποχρεωτική τους μετάταξη ανά 3ετία σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία.

Το πρώην ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ δεν προχώρησε στην εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων, δεδομένου ότι εκκρεμούσε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) και άλλα πρόσωπα. Μετά την έκδοση της αριθ. 117/2015 απόφασης του ανωτέρω Δικαστηρίου, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση ακύρωσης τέθηκε ζήτημα αναδρομικής καταβολής των σχετικών ποσών.

Στο πλαίσιο αυτό θεσπίστηκε η ρύθμιση της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν.4331/2015 από την οποία προβλέπεται ότι οι αναδρομικές οφειλές εισφορών των μέχρι 31/12/1992, καθώς και των από 1/1/1993 ασφαλισμένων προς τους Τομείς του πρώην ΕΤΑΑ, που αφορούν το χρονικό διάστημα από 1/7/2011 μέχρι 31/12/2014 και έχουν προκύψει από την εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων του ν.3986/2011, καταβάλλονται σε ισόποσες δόσεις, χωρίς την επιβολή των προβλεπόμενων ποινών λόγω καθυστέρησης στην εξόφλησή τους.

Κατόπιν των ανωτέρω, και μετά την έκδοση της αριθ. 122/2016 γνωμοδότησης του Νομικού Συμβούλιου του Κράτους σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 39 του ν.4331/2016, το Διοικητικό Συμβούλιο του πρώην ΕΤΑΑ αποφάσισε, με την αριθ. 398/2016 απόφασή του, τη διαδικασία με την οποία θα γινόταν η είσπραξη των αναδρομικών οφειλών από την εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων του ν.3986/2011 λόγω της δικαστικής εκκρεμότητας.

Ειδικότερα για τους εν ενεργεία ασφαλισμένους (ασφαλισμένους πριν και μετά την 1/1/1993) αποφασίστηκε η είσπραξη των αναδρομικών οφειλών σε 8 εξαμηνιαίες δόσεις μέσω των ηλεκτρονικών ειδοποιητηρίων με λήξη στο τέλος κάθε ημερολογιακού εξαμήνου, αρχής γενομένης από το Β΄ εξάμηνο του έτους 2016.

Με τις διατάξεις του άρθρου 94 παρ. 4 του ν.4387/2016 η Ειδική Προσαύξηση καταργήθηκε αναδρομικά από 1/1/2016. Συνεπώς, κατά την κατάργηση της Ειδικής Προσαύξησης η είσπραξη των ανωτέρω αναδρομικών οφειλών εκκρεμούσε. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει πλέον λόγος είσπραξης των εν λόγω οφειλών για την Ειδική Προσαύξηση από την αναδρομική εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων ν.3986/2011.

2) Αναδρομική διαγραφή από το πρώην ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του α.ν.2326/1940, όπως αυτές ίσχυαν μέχρι 31/12/2016, στην υποχρεωτική ασφάλιση του πρώην ΕΤΑΑ υπάγονταν υποχρεωτικά τα μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), από την εγγραφή τους σε αυτό, ανεξάρτητα εάν ασκούσαν ή όχι το επάγγελμα.

Για τη διακοπή της ασφάλισης στο πρώην ΤΣΜΕΔΕ εφαρμόζονταν οι διατάξεις του άρθρου 23 του β.δ. της 20/11/1940 (ΦΕΚ 415/Α/4-12-1940), σύμφωνα με τις οποίες κάθε ασφαλισμένος του ΤΣΜΕΔΕ, είτε ιδιώτης είτε δημόσιος υπάλληλος, που αποχωρούσε από την υπηρεσία και έπαυε να ασκεί το επάγγελμά του, και προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί, όφειλε να δηλώσει εγγράφως την αποχώρησή του από το επάγγελμα προς τον Νομομηχανικό του τόπου κατοικίας του (Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της αντίστοιχης Νομαρχίας) και προς το ΤΣΜΕΔΕ. Τα μέλη του ΤΕΕ υπέβαλαν την ίδια δήλωση προς το ΤΕΕ και οι εργολάβοι δημοσίων έργων προς τις Οργανώσεις που ήταν εγγεγραμμένοι.
Σε περίπτωση που ο χρόνος υποβολής των ως άνω δηλώσεων ήταν διαφορετική, η παύση των εργασιών λογιζόταν από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης προς τον Νομομηχανικό.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του πρώην ΤΣΜΕΔΕ, με την αριθ. 492/6-6-2005 απόφασή του, μετά από γνωμοδότηση της Νομικής του Υπηρεσίας, για την αντιμετώπιση περιπτώσεων ασφαλισμένων που λάμβαναν αναδρομική διαγραφή από το ΤΕΕ και ζητούσαν αντίστοιχα την αναδρομική τους διαγραφή από το ΤΣΜΕΔΕ, αποφάσισε ότι σε περίπτωση που ο χρόνος υποβολής των ως άνω δηλώσεων (δήλωση στο νομοτεχνικό και δήλωση στο ΤΕΕ) είναι διάφορος, η παύση των εργασιών λογίζεται συντελεσθείσα από της χρονολογίας υποβολής της δήλωσης προς το νομομηχανικό.

Στην Υπηρεσία μας έχουν υποβληθεί ερωτήματα από ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ, οι οποίοι έχουν λάβει αναδρομική διαγραφή από το ΤΕΕ, όμως το πρώην ΤΣΜΕΔΕ δεν προχωρά στη διαγραφή τους από την ημερομηνία αναδρομικής διαγραφής από το ΤΕΕ, αλλά κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω απόφασης του Δ.Σ. του πρώην ΤΣΜΕΔΕ, προχωρά στη διαγραφή τους από την ημερομηνία παύσης στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της αντίστοιχης Νομαρχίας, ακόμη και εάν αυτή είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας αναδρομικής διαγραφής από το ΤΕΕ.

Για παράδειγμα, το ΤΕΕ με απόφαση του 2017 έχει αποδεχθεί την διαγραφή μηχανικού από το Μητρώο Μελών του από 15/1/1998, όμως το πρώην ΤΣΜΕΔΕ προχωρά σε διαγραφή από 11/5/2010, ημερομηνία δήλωσης της παύσης της άσκησης του επαγγέλματος στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Αθηνών.

Για την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων, όπου μέχρι 31/12/2016 προκύπτει διαφορετική ημερομηνία διακοπής της ασφάλισης βάσει των σχετικών δηλώσεων της Νομαρχίας και του ΤΕΕ, λόγω αναδρομικής διαγραφής από το ΤΕΕ, θεωρούμε ότι ως ημερομηνία διακοπής της ασφάλισης στο ΤΣΜΕΔΕ θα πρέπει να λαμβάνεται η ημερομηνία διαγραφής από το ΤΕΕ, και όχι εκείνη της υποβολής της δήλωσης στη Νομαρχία, δεδομένου ότι η διαγραφή από το ΤΕΕ συνεπάγεται την απώλεια της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος και όχι η σχετική δήλωση στη Νομαρχία.

Συνεπώς στο ανωτέρω παράδειγμα, ο εν λόγω μηχανικός θα διαγραφεί από το πρώην ΤΣΜΕΔΕ από 15/1/1998, και όχι από 11/5/2010.

Σημειώνεται δε ότι η εγγραφή στο ΤΕΕ αποτελεί την βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΤΣΜΕΔΕ, η οποία δεν πληρούται σε περίπτωση διαγραφής του ασφαλισμένου από αυτό.

Σε κάθε περίπτωση προκειμένου οι Υπηρεσίες του πρώην ΤΣΜΕΔΕ να προχωρούν σε αναδρομική διαγραφή θα πρέπει να εξετάζουν εάν για το χρονικό διάστημα που ο ασφαλισμένος θα διαγραφεί αναδρομικά από την ασφάλιση έχει λάβει ασφαλιστική ικανότητα ή εγγυητικές επιστολές από τον πρώην ΤΣΜΕΔΕ.