Περιεχόμενα
Νέο πρόβλημα ανέκυψε στην προσπάθεια να προκύψει συμφωνία με την Κύπρο στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου και ανατρέπεται η συμφωνία που είχε γίνει τη Δευτέρα με τον ΑΔΜΗΕ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόβλημα είναι ότι τα έσοδα των ρύπων που είχε συμφωνηθεί να επιδοτούν το έσοδο για τον ΑΔΜΗΕ με 25 εκ. ετησίως, τελικά όπως προκύπτει από τη Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν μπορεί να δοθούν για τη χρηματοδότησης της κατασκευής της διασύνδεσης.
Ο λόγος είναι…το γεωπολιτικό ρίσκο, καθώς νομικά, αναφέρον πηγές, δεν μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο να χαθούν τα έσοδα από ρύπους.
Υπενθυμίζεται, ότι η συμφωνία που προηγήθηκε μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Κυπρίων της Δευτέρα προέβλεπε ότι η κυπριακή Κυβέρνηση θα χρηματοδοτεί τις δαπάνες του ΑΔΜΗΕ από το 2025 κατά την κατασκευή του έργου ως το 2030 με 25 εκατ. τον χρόνο και συνολικά με 125 εκατ. τα οποία θα διατεθούν από τα έσοδα του κράτους από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων και όχι απευθείας από τους καταναλωτές. Τα ποσά αυτά θα επιδοτούσαν το WACC κατά τη διάρκεια των 5 ετών της κατασκευής του έργου, καθώς οι κυπριακή πλευρά είναι κάθετη, στο να μην επιβαρυνθούν οι κύπριοι καταναλωτές πριν το έργο μπει σε λειτουργία.
Το WACC προσδιορίστηκε στο 8,3% για 17 χρόνια , και 4,5% για 23 χρόνια μέχρι την ολική απόσβεση του έργου.
Για να υλοποιηθούν αυτές οι δεσμεύσεις έπρεπε να ληφθούν δύο ρυθμιστικές αποφάσεις προχθές Τετάρτη και σήμερα Παρασκευή από τη ΡΑΕΚ. Η συμφωνία προέβλεπε ότι χθες θα συνεδρίαζε η κυπριακή ρυθμιστική αρχή (ΡΑΕΚ), για να πάρει τις κρίσιμες αποφάσεις αλλά τελικά κρίθηκε απαραίτητο να προηγηθεί συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Κάπου εκεί στις διαρκείς διαβουλεύσεις προέκυψε το νομικό πρόβλημα, σε σχέση με τον κίνδυνο να σταματήσει το έργο και να χαθούν τα έσοδα των ρύπων που θα έχουν χρηματοδοτήσει μέχρι τότε τον ΑΔΜΗΕ.
Μια τελευταία προσπάθεια να βρεθεί λύση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 10 Σεπτεμβρίου 2024 στη σύσκεψη όλων των μερών που εμπλέκονται που θα γίνει στην Κύπρο. Στη σύσκεψη θα συμμετέχουν οι Υπουργοί Ενέργειας και Οικονομικών, η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Υπουργός Ενέργειας εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι του ΑΔΜΗΕ, της εταιρείας NEXANS και η Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου για το θέμα, αλλά και οι τελικές αποφάσεις που είχε προγραμματιστεί για χθες αναβλήθηκε για μετά την προγραμματισμένη σύσκεψη της Τρίτης.
Το αυτογκόλ Μανουσάκη με το γεωπολιτικό ρίσκο
Το νέο μπλοκάρισμα της συμφωνίας, που δημιουργείται από το νομικό πρόβλημα διάθεσης των εσόδων από τα δικαιώματα ρύπων σε επένδυση που έχει γεωπολιτικό ρίσκο, αναδεικνύει ακόμη μια φορά, πόσο λάθος ήταν να χρησιμοποιηθεί το γεωπολιτικό ρίσκο ως επιχείρημα από τον ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να πείσει τους Κυπρίους να χρηματοδοτήσουν το έργο κατά τη διάρκεια κατασκευής του.
Σημειώνεται ότι ούτε στην έκθεση το ΑΔΜΗΕ του 2023, ούτε στην οικονομική έκθεση της θυγατρικής του Great Sea Interconnector που εκδόθηκε στις 3 Ιουλίου 2024, δεν αναφέρονται ούτε οι κίνδυνοι μη ολοκλήρωσης του έργου, ούτε ο γεωπολιτικός κίνδυνος που απειλεί το έργο λόγω της στάσης της Τουρκίας.
Το γεωπολιτικό ρίσκο “να σταματήσει το έργο λόγω Τουρκίας” εμφανίστηκε στα επιχειρήματα του ΑΔΜΗΕ, στο πλαίσιο της προσπάθειας να πειστούν οι Κύπριοι να πληρώνουν 25 εκ. το χρόνο κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου, και εκτός των άλλων επιπτώσεών του, έφερε και το ακριβώς ανάποδο αποτέλεσμα.
Όχι μόνο δεν πείστηκαν οι Κύπριοι να βάλουν τους καταναλωτές να πληρώνουν κατά την κατασκευή το έργου, αλλά πλέον επιμένουν ότι δεν μπορούν να κάνουν πληρωμές για ένα έργο με τέτοιο κίνδυνο. Η φόρμουλα, να επιδοτηθεί το ποσό αυτό από τα έσοδα από τα δικαιώματα ρύπων, έδινε μια λύση, μέχρι που και αυτά φαίνεται να κολλάνε….στο γεωπολιτικό ρίσκο, που σκέφτηκε η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, ότι θα ήταν καλό να αναδείξει.
Υπενθυμίζεται, ότι λίγες ημέρες μετά την παρουσία Τουρκικών πλοίων στην περιοχή ανοιχτά της Κάσου που έκανε έρευνες βυθού το Ιταλικό πλοίο, ο πρόεδρος της ΡΑΕ Κύπρου Ανδρέας Πουλικκάς ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να δεσμευτεί ότι οι Κύπριοι καταναλωτές θα επωμιστούν το κόστος του έργου σε περίπτωση που αυτό δεν υλοποιηθεί τελικά και τελικά η κυπριακή πλευρά θεωρεί ότι το γεωπολιτικό ρίσκο πρέπει να το αναλάβει ο επενδυτής.
Μετά την Τρίτη τι γίνεται; Το δίλημμα του ΑΔΜΗΕ
Αν δεν βρεθεί φόρμουλα να επιδοτήσουν οι Κύπριοι τους καταναλωτές που θα πληρώνουν το κόστος της διασύνδεσης από την εκκίνηση της κατασκευής της για 5 χρόνια, ο ΑΔΜΗΕ θα βρεθεί μπροστά σε ένα πολύ σοβαρό δίλημμα. Τι θε επιλέξει, να αποφασίσει ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο χωρίς αυτά τα 100 εκ. για πέντε χρόνια, να μπλοκάρει τη διασύνδεση και να ανασταλεί το έργο, ή να αναθεωρήσει τη στάση του και να αποφασίσει να το προχωρήσει βρίσκοντας μια άλλη λύση.
Το βάρος των συνεπειών της αναστολής του έργου για τον ΑΔΜΗΕ είναι τόσο μεγάλο, που όπως αναφέρουν πολλοί που είναι κοντά στη διαπραγμάτευση, “ήταν πολύ μεγάλο λάθος της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ να έρθει σε ευθεία κόντρα με ένα ολόκληρο κράτος για 100 εκ. ευρώ στα 5 χρόνια, όταν οι απώλειες, από την αναστολή του έργου, θα είναι πολλαπλάσιες, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο”. Και συνεχίζουν, “αν οι Κύπριοι δεν βρουν τρόπο να πληρώνουν κατά τη διάρκεια κατασκευής, προς το συμφέρον του ΑΔΜΗΕ είναι να κατεβάσει τους τόνους και να προχωρήσει το έργο, χωρίς άλλη εμπάθεια, καθώς έχει λιγότερα να χάσει αν γίνει παρά αν δεν γίνει”.
Στην περίπτωση που το έργο ανασταλεί ο ΑΔΜΗΕ θα βρεθεί αντιμέτωπος με τις ρήτρες της σύμβασης της Nexans, μια σύμβαση συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι στις 19 Ιουλίου του 2023 η Nexans, παγκόσμιος ηγέτης στο σχεδιασμό και την κατασκευή καλωδιακών συστημάτων και υπηρεσιών, κέρδισε τη σημαντική σύμβαση αξίας 1,43 δισεκατομμυρίων ευρώ για το τμήμα του Great Sea Interconnector που συνδέει την Ελλάδα και την Κύπρο και πηγές αναφέρουν ότι τρέχουν ρήτρες εκ. και για τις καθυστερήσεις που ήδη γίνονται.
Επίσης θα πρέπει να επιστρέψει τα ποσά που έχουν καταβληθεί από την Κομισιόν, τουλάχιστον το 25% της συνολικής χρηματοδότησης των 650 εκ. ευρώ.
Σημειώνεται, ότι χθες ανακοίνωσε η ελληνική ΡΑΑΕΥ το Wacc του έργου για την Ελλάδα στο 7,22% τελικά, ενώ το αίτημα του ΑΔΜΗΕ ήταν 9%.