Στην πρόσληψη τεχνοοικονομικού συμβούλου για τον έλεγχο του συνόλου των παραμέτρων που διέπουν τη σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, η οποία υπό κανονικές συνθήκες λήγει το 2024, προχωρά το υπουργείο Υποδομών.

Εκτός από τον έλεγχο των πεπραγμένων του σημερινού παραχωρησιούχου (κοινοπραξία των Άκτωρ Παραχωρήσεις, θυγατρική της Ελλάκτωρ με ποσοστό 65,7% και ΑΒΑΞ 34,2%) για να βγει ο τελικός «λογαριασμός» στο τέλος της υφιστάμενης σύμβασης, ο στόχος του αρμόδιου υπουργείου είναι η δημοπράτηση μιας ή περισσοτέρων συμβάσεων για την εκμετάλλευση και συντήρηση της Αττικής Οδού σε συνδυασμό με την υλοποίηση των επεκτάσεών της. Δεν έχει αποφασιστεί αν θα γίνει χωριστά η προκήρυξη της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης (συντήρηση και λειτουργία της σημερινής Αττικής Οδού) ή θα συνδυαστεί με τις επεκτάσεις που έχουν και κατασκευαστικό έργο. Με άλλα λόγια δύναται να γίνουν ένας ή και περισσότεροι διαγωνισμοί.

Δεδομένες θεωρούνται δύο επεκτάσεις: Η σύνδεση της Αττικής Οδού με την Ραφήνα και η δεύτερη με το πρώην αεροδρόμιο στο Ελληνικό, εκεί δηλαδή που σχεδιάζεται η μεγάλη ανάπτυξη, ενώ οι υπόλοιπες επεκτάσεις που κατά καιρούς έχουν συζητηθεί βρίσκονται υπό εξέταση.

Οι εταιρείες που θα λάβουν μέρος στη διαδικασία διαπραγμάτευσης για την επιλογή του συμβούλου είναι οι, RaceConsulting Engineers LP, LDK Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε. και Hill International N.V. με την αμοιβή τους να έχει οριστεί στα 172,3 χιλ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη απόφαση του υπουργείου Υποδομών, που υπογράφει ο υπουργός Κ. Καραμανλής, ο τεχνοοικονομικός σύμβουλος μεταξύ άλλων θα διερευνήσει:

– Τις οικονομικές παραμέτρους που επηρεάζουν το χρόνο λήξης της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης και επιστροφής του έργου στο δημόσιο. Τις δανειακές υποχρεώσεις και τον χρόνο εξόφλησής τους.

– Τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους οι οποίες συνδέονται με πρόβλεψη εκπλήρωσης συγκεκριμένων υποχρεώσεων του Παραχωρησιούχου (βαριά συντήρηση, τεχνολογική αναβάθμιση συστήματος είσπραξης διοδίων κλπ). Για τον σκοπό αυτό θα διενεργηθεί τεχνικός έλεγχος της σύμβασης παραχώρησης κατά την περίοδο λειτουργίας και συντήρησης και ειδικότερα θα εκπονηθεί από τον τεχνικό σύμβουλο τεχνική αναφορά για το κόστος της βαριάς συντήρησης και το ύψος των δαπανών που έχουν γίνει έως τώρα, το προβλεπόμενο έως το τέλος της περιόδου παραχώρησης, αλλά και για 5 χρόνια στη συνέχεια.

– Τις παραμέτρους ως προς την εφαρμογή άρθρου 49 της σύμβασης παραχώρησης περί απόδοσης επί του Μετοχικού Κεφαλαίου (ROE), προκειμένου να ελεγχθεί o υπολογισμός της και να διαπιστωθεί ότι κατά τον παρόντα χρόνο δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής των ρητρών των άρθρων 48.8 και 48.9 της σύμβασης περί χρονικού σημείου λήξης της παραχώρησης. Σημειώνεται πως η συμφωνηθείσα ανώτερη απόδοση ανέρχεται σε 13,1% και εφόσον ξεπεραστεί προβλέπεται η επιστροφή του έργου στο δημόσιο νωρίτερα. Μέχρι στιγμής πάντως η ίδια η Αττική Οδός έχει ανακοινώσει ότι η μέση απόδοση του έργου δεν θα ξεπεράσει το 10% μέχρι την λήξη της ισχύουσας σύμβασης παραχώρησης.

– Πραγματοποιηθείσες πρόσθετες ή έκτακτες εργασίες οι οποίες δεν αποζημιώθηκαν από το δημόσιο και πως αυτές έχουν λογιστικοποιηθεί και έχουν επίσης ενταχθεί στο Χρηματοοικονομικό Μοντέλο και αποτίμηση του ύψους των δαπανών. Δαπάνες λειτουργίας – συντήρησης πέραν της σταθερής αμοιβής του λειτουργού και αντιστοίχιση με τις προβλέψεις της σύμβασης μεταξύ λειτουργού και παραχωρησιούχου.

Με τις παραπάνω διερευνήσεις και ενόψει της όποιας νέας δημοπράτησης (ή δημοπρατήσεων) Συμβάσεων Παραχώρησης αποφασιστεί, θα είναι δυνατή η διακρίβωση του χρόνου λήξης της περιόδου παραχώρησης της υφιστάμενης σύμβασης, της συμβατικής πρόβλεψης εκ μέρους του υφιστάμενου παραχωρησιούχου των δαπανών που αντιστοιχούν στις υποχρεώσεις του καθώς και στην αποτύπωσή τους στο χρηματοοικονομικό μοντέλο της παραχώρησης και τέλος η κατάσταση αναφοράς την οποία θα κληθούν να λάβουν υπόψη τους οι υποψήφιοι των διαγωνισμών για την ανάθεση της όποιας νέας δημοπράτησης (ή δημοπρατήσεων).

Ο διεθνής διαγωνισμός για την ανάθεση της υλοποίησης του έργου της Αττικής Οδού, με τη μέθοδο της παραχώρησης με συγχρηματοδότηση ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η κοινοπραξία Αττική Οδός ανακηρύχθηκε ανάδοχος του έργου τον Μάρτιο του 1996 και η σύμβαση υπογράφτηκε 23 Μαΐου 1996.

Το κόστος κατασκευής της Αττικής Οδού ήταν 1,3 δις ευρώ και η χρηματοδότηση προήλθε κατά 35% από το Ελληνικό Δημόσιο, με συμμετοχή και πόρων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και κατά 65% από την Παραχωρησιούχο εταιρεία με ίδια και δανειακά κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από Εμπορικές Τράπεζες, ενώ οι μέτοχοι της Αττικής Οδού παρείχαν εγγυήσεις για το σύνολο των δανείων, για όλη τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου.

Η πρώτη χρονιά που διανεμήθηκε μέρισμα προς τους μετόχους της Αττική Οδού, ήταν το 2013, δηλαδή 13 χρόνια μετά την πρώτη επένδυση τους στο έργο. Το 2013 το μέρισμα ήταν 78,2 εκατ. ευρώ, το 2014 114,9 εκατ. το 2015 62,2 εκατ. το 2016 70,9 εκατ., το 2017 71,2 εκατ. το 2018 79,5 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2019 έχει διανεμηθεί προμέρισμα 40 εκατ. ευρώ (πιθανότατα το μέρισμα για την προηγούμενη χρήση να φθάσει τα 100 εκατ. ευρώ).