Σημαντική επί τα χείρω αναθεώρηση βλέπει το ΙΟΒΕ από την δεύτερη εκτίμηση για το 2018 που δημοσιοποίησε. Από τα στοιχεία της Έρευνας Επενδύσεων στη Βιομηχανία την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου, προκύπτει ότι οι σχετικές δαπάνες το 2018 προβλέπεται να μειωθούν κατά 2,4%.
Στην έρευνα επενδύσεων που διεξήχθη κατά το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου του τρέχοντος έτους, πραγματοποιήθηκε η τέταρτη και τελευταία εκτίμηση για τη συνολική πορεία των επενδύσεων στη Βιομηχανία κατά το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις των επιχειρήσεων, οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της μεταποίησης το 2017 αυξήθηκαν κατά 2% σε σχέση με τις δαπάνες του 2016. Σημειώνεται ότι καταγράφεται αύξηση στην τελευταία εκτίμηση των βιομηχανικών επενδύσεων για πρώτη φορά από το 2008. Αυτό το αποτέλεσμα συνάδει με την ήπια άνοδο πέρυσι του σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου σε τρέχουσες τιμές σε μεταλλικά προϊόντα και μηχανήματα κατά 3,0%.
Στην τρίτη σχετική εκτίμηση, στην προηγούμενη έρευνα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, προβλεπόταν μεγαλύτερη άνοδος των επενδύσεων για το 2017, της τάξης του 12,1%.
Βάσει των αποτελεσμάτων της τρέχουσας έρευνας, στους περισσότερους μεταποιητικούς κλάδους η επενδυτική δραστηριότητα διευρύνθηκε το 2017, χωρίς όμως να λείπουν και σημαντικοί κλάδοι στους οποίους, σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση των επιχειρήσεων, η επενδυτική δραστηριότητα μειώθηκε σημαντικά.
Συγκεκριμένα, από τις βασικές βιομηχανίες, στον κλάδο Μη Μεταλλικών Ορυκτών και τα Χημικά σημειώνεται άνοδος 4,5% και 6,4% αντίστοιχα (Πίνακας 1). Στα Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός, κλάδος ο οποίος έχει σημαντικό ειδικό βάρος στον τομέα της βιομηχανίας, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων κατέγραψαν άνοδο των επενδυτικών δαπανών πέρυσι, κατά 44,7, ενώ άνοδος σημειώθηκε και στη βασική μεταλλουργία (15%). Από τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κλάδους, η επενδυτική δαπάνη εκτιμάται ότι μειώθηκε το 2017 κατά 50% στην Ένδυση – Υπόδηση και κατά 18,6% στην Κλωστοϋφαντουργία. Από την άλλη πλευρά, στις λοιπές βιομηχανίες, στο Μηχανολογικό εξοπλισμό καταγράφηκε σημαντική άνοδος πέρυσι (75%). Ωστόσο στις Ηλεκτρικές μηχανές & συσκευές σημειώθηκε αντιθέτως πτώση της επενδυτικής δραστηριότητας την προηγούμενη χρονιά (-7%). Τέλος, στα προϊόντα Διυλιστηρίων, η μείωση της επενδυτικής δαπάνης για το 2017 εκτιμάται στο 56%, ωθώντας και το συνολικό μέσο όρο προς τα κάτω.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις για την τάση των επενδύσεων το 2017 είναι θετικές, τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι σημειώθηκε ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας κατά 6,7% στην ΕΕ και 5,9% στην Ευρωζώνη. Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για το 2017 προσδιόριζαν σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο την άνοδο της επενδυτικής δαπάνης, 5,5% στην ΕΕ και 3,9% στην Ευρωζώνη. Στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες, οι πρόσφατες εκτιμήσεις των επενδυτικών μεταβολών για το 2017 είναι θετικές, ενώ αρνητικές μεταβολές καταγράφονται μόλις σε 2 από τις 28 χώρες, στη Δανία και την Σλοβακία.
Προβλέψεις επενδύσεων για το 2018
Αυτή η δεύτερη εκτίμηση για το 2018 συνιστά σημαντική επί τα χείρω αναθεώρηση προς τα κάτω σε σχέση με την πρώτη εκτίμηση στην έρευνα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2017, η οποία κατέληξε σε άνοδο της επενδυτικής δαπάνης για το 2018 της τάξης του 15,4%.
Σε κλαδικό επίπεδο, παρατηρούνται αποκλίσεις μεταξύ των κλάδων, με κυρίαρχη πάντως τάση την θετική στους περισσότερους κλάδους. Ωστόσο η μεγάλη ένταση της πτώσης σε ορισμένους από τους κλάδους καθόρισε τη συνολική τάση. Σχετικά, ανοδικά αναμένεται να κινηθούν οι επενδύσεις το 2018 στα Τρόφιμα– Ποτά – Καπνός, κατά 11,6%, στα Χημικά (44%) και τα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (22,9%). Στον κλάδο Ένδυσης – Υπόδησης αναμένεται διπλασιασμός των επενδυτικών δαπανών, ενώ θετική είναι η αναμενόμενη μεταβολή και στην Κλωστοϋφαντουργία (16%). Από τις λοιπές βιομηχανίες, οι νέες προβλέψεις καταλήγουν σε μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας το 2018 σε σχέση με το 2017 κατά 19,5%, πτώση η οποία οφείλεται εν πολλοίς στις δυσμενείς προβλέψεις από τον κλάδο των Διυλιστηρίων (-57%), διαμορφώνοντας έτσι την πτωτική τάση στο σύνολο των επενδυτικών δαπανών στη μεταποίηση (Πίνακας 1).
Στην ΕΕ και την Ευρωζώνη οι προσδοκίες για το 2018 είναι θετικές. Στο σύνολό τους οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 7,3% στην ΕΕ και 8,6% στην Ευρωζώνη. Στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών οι σχετικές προβλέψεις είναι θετικές. Ωστόσο, οι σχετικές δαπάνες προβλέπεται να υποχωρήσουν σε άλλες 5 χώρες, εκτός της Ελλάδας, στο Λουξεμβούργο, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Βουλγαρία
και τη Ρουμανία.
Οι ελληνικές βιομηχανίες
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας, οι ελληνικές βιομηχανίες το 2018 δεν προτίθενται να μεταβάλλουν σημαντικά τις βασικές προτεραιότητές τους στο επενδυτικό
τους μείγμα σε σύγκριση με πέρυσι.
Συγκεκριμένα, το 2017 το επενδυτικό μείγμα των επιχειρήσεων αποτελείτο πρωτίστως από δαπάνες για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (31% από 36% το 2016), ενώ ακολουθούσαν οι δαπάνες για διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (19% από 13% 2016). Οι δαπάνες για άλλους σκοπούς όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση των συνθηκών ασφαλείας στην παραγωγική διαδικασία κλπ., ήταν τρίτες κατά σειρά προτεραιότητας (16% από 19% το 2016), ενώ σε μικρή απόσταση ακολούθησαν οι δαπάνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (15% και το 2016). Έπονται σε σημασία οι επενδύσεις που αφορούν στη βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (11% από 9% το 2016), ενώ τελευταία στη σχετική λίστα έρχεται η εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (9% από 8% το 2016).
Οι επενδυτικές προτεραιότητες για το 2018 έχουν σχεδόν την ίδια ιεράρχηση με εκείνη για το 2017, με τα σχετικά ποσοστά να διαφοροποιούνται σε μικρό βαθμό, χωρίς όμως να λείπουν οι εξαιρέσεις.
Βάσει των σχετικών προβλέψεων για φέτος, η κύρια προτεραιότητα πλέον είναι οι δαπάνες για διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα, που πέρυσι βρίσκονταν στη δεύτερη θέση, με το ποσοστό τους να είναι εννέα ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από πέρυσι και υπερδιπλάσιο του 2016 (28%). Ακολουθούν οι δαπάνες για επενδύσεις που αποτελούσαν πρώτη προτεραιότητα το 2017, δηλαδή για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα, αλλά με μερίδιο μικρότερο κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες (23%). Οι δαπάνες για άλλους σκοπούς έρχονται και πάλι τρίτες κατά σειρά, με ποσοστό στο σύνολο ίδιο με το περυσινό (16%), ενώ ακολουθούν εκείνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (14%). Στις τελευταίες θέσεις παρέμειναν οι επενδύσεις που αφορούν σε βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (11%) και σε εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (7%).