Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας: Ιστορικό ρεκόρ νέων ΑΠΕ με επιπλέον 440 GW το 2023- Game Changer ο IRA

Με ρυθμούς ρεκόρ επιταχύνεται η ανάπτυξη των ΑΠΕ κυρίως από την αύξηση στα ηλιακά φωτοβολταϊκά,  λόγω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης και της πολιτικής στήριξης στις ΑΠΕ, επισημαίνει η  νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Μέσα στο 2023, όπως εκτιμά,  αναμένεται να προστεθούν 440 GW, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη απόλυτη αύξηση όλων των εποχών, με αποτέλεσμα η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ παγκοσμίως να ξεπεράσει τα 3.840 GW το 2023. Στο τέλος του 2022, η παγκόσμια ισχύς των ΑΠΕ ήταν 3.410 GW αυξημένη κατά 340 GW από την προηγούμενη χρονιά. Τα 2/3 των νέων ΑΠΕ που προστίθενται παγκοσμίως το 2023 είναι φωτοβολταϊκά.

Συνολικά, εκτιμά, ότι η  παγκόσμια δυναμικότητα των ΑΠΕ αναμένεται να ξεπεράσει τα 4.500 GW στο τέλος του 2024, ενώ τα νέα έργα ΑΠΕ του 2024 θα μπορούσαν να φτάσουν τα 550 GW, λόγω της ταχύτερης εγκατάστασης οικιακών και εμπορικών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, με την εφαρμογή των πρόσφατων πολιτικών και κινήτρων. Μετά το 2025 αναμένονται οι επιπτώσεις του νόμου των ΗΠΑ, IRA, στην αγορά, που θα εκτινάξει τις επενδύσεις στις ΑΠΕ και γι αυτό θεωρείται Game Changer σύμφωνα με την Έκθεση.

Η νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, για την αγορά των ΑΠΕ, διεθνώς, επισημαίνει ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ συνεχίζεται δυναμικά και φέτος,  καθώς οι αρνητικοί παράγοντες όπως  τα αυξανόμενα επιτόκια, το υψηλότερο επενδυτικό κόστος και επίμονες προκλήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού αντισταθμίζονται από την επέκταση των υποστηρικτικών πολιτικών, τις αυξανόμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εναλλακτικών επιλογών στα ορυκτά καύσιμα.

Δημιουργήθηκε έτσι ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την εγκατάσταση οικιακών φωτοβολταϊκών, τα οποία μπορεί να φτάσουν  και το ήμισυ της συνολικής ανάπτυξης φ/β φέτος και να ξεπεράσουν τις προσθήκες σε χερσαία αιολικά.
Μετά από δύο συνεχόμενα χρόνια πτώσης, σημειώνει, ότι τα χερσαία αιολικά  ανακάμπτουν και αυξάνονται  κατά 70% το 2023 στα 107 GW, σημειώνοντας επίσης ρεκόρ όλων των εποχών.

Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην ανάθεση καθυστερημένων έργων στην Κίνα,  ενώ είναι  ταχύτερη η επέκταση  στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες φέτος μετά τις καθυστερήσεις του 2023.

Το 2024 αναμένεται να αυξηθούν τα φωτοβολταϊκά στην  Κίνα, την Ευρωπαϊκή  Ένωση,
τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ινδία. Αντίθετα, τα χερσαία αιολικά  το 2024 αναμένεται να μειωθούν κατά περίπου 5% από τα επίπεδα 2023.

Ώθηση από την ενεργειακή κρίση

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της απάντησης της Ευρώπης
την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που συνέβαλε στο να επιταχυνθεί ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας, υπενθυμίζει η έκθεση.
Εκτιμάται ότι οι έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε ο πόλεμος και τα κίνητρα που δόθηκαν στην ΕΕ το 2023 και το 2024 αύξησαν  κατά 40% τις νέες ΑΠΕ ετησίως σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις πριν τον πόλεμο. Όπως σημειώνει η έκθεση, οι ευρωπαϊκές χώρες, τους τελευταίους 18 μήνες, εισήγαγαν περισσότερες πολιτικές και ρυθμιστικές αλλαγές για να διευκολύνουν τις ΑΠΕ από ότι όλη την προηγούμενη δεκαετία.

ΑΠΕ: Ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας

Οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ εξοικονόμησαν περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ τη διετία  2021-2023 χάρη  στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ  που κατάφεραν να εκτοπίσουν  περίπου 230 TWh ακριβών ορυκτών καυσίμων συμβάλλοντας στη μείωση της χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας τιμές σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές. Χωρίς αυτές τις προσθήκες, ο μέσος όρος χονδρεμπορικής τιμής  ενέργειας στην ΕΕ το 2022 θα ήταν 8% υψηλότερα, πλήττοντας καταναλωτές, επιχειρήσεις και κρατικούς προϋπολογισμούς.

Ειδικότερα, το 2021 και το 2022, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προστέθηκαν σχεδόν 90 GW φωτοβολταϊκών και αιολικών τα οποία εκτόπισαν το 10% του λιθάνθρακα και του φυσικού αερίου. Επιπλέον, άλλα 60 GW  ενέργειας από φωτοβολταϊκά και  αιολικά αναμένεται να προστεθούν το 2023, αντικαθιστώντας σχεδόν το 20% των ορυκτών καυσίμων φέτος.

Το κόστος  της παραγόμενης από ΑΠΕ ενέργειας  προβλέπεται να μειωθεί έως το 2024, αλλά πιθανότατα θα παραμείνει 10-15% πάνω από τα προ-Covid επίπεδά τους στις περισσότερες αγορές εκτός Κίνας.

Οι μελλοντικές συμβάσεις ηλεκτρικής ενέργειας για το τέλος του 2023 και το 2024, σε Ευρωπαϊκή Ένωση,  Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία,  Αυστραλία και   Ινδία δείχνουν ότι οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι δύο έως τρεις φορές πάνω από τους μέσους όρους του 2020. Οι ΑΠΕ παράγουν ενέργεια σε τιμές 30-50% χαμηλότερες από αυτές τις συμβάσεις  και αυτό αυξάνει την ελκυστικότητά τους για τους επενδυτές.

Επίσης, τονίζεται στην έκθεση, ότι το συνολικό κόστος επένδυσης για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και αιολικών για την περίοδο 2021-2023 εκτιμάται σε 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Σχεδόν το 50% αυτού του επενδυτικού κόστους όμως επιστρέφεται, με τη μορφή εξοικονόμησης ενέργειας λογαριασμών των καταναλωτών ήδη από το τέλος του 2023, ενώ αυτοί οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής θα συνεχίσουν να συνεισφέρουν για τα επόμενα 20-25 χρόνια.

Game Changer στην ανάπτυξη των ΑΠΕ ο IRA

Τόσο για τα ηλιακά φωτοβολταϊκά όσο και για τα αιολικά έργα, τα μακροπρόθεσμα φορολογικά κίνητρα στο πλαίσιο του IRA που έχουν νομοθετήσει οι ΗΠΑ θα είναι Game  Changer, αναφέρει η Έκθεση του IEA. Λαμβάνοντας υπόψη τα χρονοδιαγράμματα εγκατάστασης των νέων επενδύσεων, o αντίκτυπος του IRA εκτιμά ότι θα γίνει ορατός κυρίως από το 2025.

Μετά το 2025, πολλαπλές τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των αιολικών και ηλιακών φωτοβολταϊκών, θα είναι επιλέξιμες για την Πίστωση Φόρου Παραγωγής Καθαρής Ενέργειας.
Ο αντίκτυπος του IRA στην ανάπτυξη αιολικών και ηλιακών φωτοβολταϊκών το 2023 και το 2024 θα είναι περιορισμένος. Οι φορολογικές πιστώσεις στο πλαίσιο του IRA θα φέρουν άνευ προηγουμένου επενδύσεις και τη βεβαιότητα ότι θα επιταχύνουν τα  έργα ΑΠΕ έως το 2032, όμως οι εγκαταστάσεις που θα υλοποιηθούν εντός των επόμενων δύο ετών έχουν ήδη ενισχυθεί από προηγούμενα πλαίσια.