Χωρίς αμφιβολία η πανδημία επιτάχυνε τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Αυτή η εξέλιξη κατέστησε αναγκαία την προσαρμογή και την αλλαγή των μεθόδων ηλεκτρονικής πληρωμής ταυτόχρονα.

Είναι αλήθεια ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν ωφεληθεί από την ψηφιακή επανάσταση, αλλά πολλές άλλες έχουν χάσει ζωτικές ευκαιρίες για να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις της αγοράς.

1

Οι ηλεκτρονικές πληρωμές και το ηλεκτρονικό εμπόριο είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην τραπεζική, έναν τομέα γνωστό για τον συντηρητικό του χαρακτήρα και την αντίσταση στις αλλαγές. Με την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πληρωμών, ο τραπεζικός κλάδος μπορεί να επωφεληθεί από την ανάπτυξη της καινοτομίας στην ψηφιακή οικονομία. Ωστόσο, ο κλάδος θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι πρόθυμος να αλλάξει, ακολουθώντας τις εξελίξεις της εποχής, για να το πετύχει.

Λόγω της αυξανόμενης δημοτικότητας των ηλεκτρονικών πληρωμών, το οικονομικό οικοσύστημα στο οποίο ανήκουν μεταμορφώνεται, με αλλαγές τόσο στη διαδικασία εξουσιοδότησης (π.χ. ψηφιακά πορτοφόλια, πιστωτικές κάρτες) όσο και στο σύστημα πληρωμών υποστήριξης (π.χ. αγοράστε τώρα -πληρωμή αργότερα, κρυπτονομίσματα).

BNPL

Κυρίαρχη τάση της νέας εποχής είναι το Buy Now-Pay Later (Αγόρασε Τώρα-Πλήρωσε Μετά), ένας τύπος βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης που επιτρέπει στον καταναλωτή να πραγματοποιεί αγορές αλλά να πληρώνει για αυτές σε δεύτερο χρόνο, συχνά άτοκα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα η Deutsche Bank ανέπτυξε τη δική της BNPL λύση για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τα online marketplaces. Η συγκεκριμένη λύση μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα στη διαδικασία πληρωμής, και μέσω αυτής της κίνησης, η τράπεζα αναμένει να ενισχυθεί το loyalty μεταξύ εμπόρων και καταναλωτών, καθώς και αύξηση των πωλήσεων.

Ενώ η Deutsche Bank είναι καινοτόμος από αυτή την άποψη, σχεδόν κάθε οργανισμός είναι σε θέση να ενσωματώσει αυτό το σύστημα στις διαδικασίες πληρωμών του. Για άλλη μια φορά, το θέμα είναι η προθυμία προσαρμογής της κάθε εταιρείας.

Cryptocurrency

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τα κρυπτονομίσματα, τα ψηφιακά ή εικονικά νομίσματα. Παρά την γενική αισιοδοξία και την ευρύτερη προβολή τους, τα crypto αναμένεται ακόμα να αποδείξουν την ανθεκτικότητά τους απέναντι στις ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις.

Παρά τα πλεονεκτήματα της ενσωμάτωση των κρυπτονομισμάτων στις διαδικασίες ηλεκτρονικών πληρωμών, οι επενδυτές θα πρέπει να αξιολογήσουν την «συμπεριφορά» αυτών των νομισμάτων, αφού μάλιστα υπολογίζεται ότι έχασαν σχεδόν $2 τρισ. από τα υψηλά επίπεδα του 2021, ένα μάλλον σκληρό μάθημα για τους επενδυτές.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι τους τελευταίους μήνεςπαρατηρείται αυξημένη υιοθέτηση των κρυπτονομισμάτων από το παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό σύστημα, για παράδειγμα το Ελ Σαλβαδόρ έγινε η πρώτη χώρα που υιοθέτησε το Bitcoin ως επίσημο νόμισμα τον Σεπτέμβριο του 2021, ακολουθούμενο από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Βεβαίως, καθώς περισσότερες επιχειρήσεις υιοθετούν τα κρυπτονομίσματα στις συναλλαγές τους, οι κυβερνήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο αναμένεται να εφαρμόσουν συγκεκριμένους κανόνες που ρυθμίζουν την υιοθέτησή τους. Ο ρόλος του κρυπτονομίσματος στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα διαμορφωθεί από τις πολιτικές που θα θεσπιστούν.

Ψηφιακά πορτοφόλια

Κάθε συσκευή, από το smartwatch μέχρι το smartphone, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη λειτουργία των ψηφιακών πορτοφολιών. Με την χρήση των digital wallets, οι χρήστες μπορούν να αποθηκεύουν τους προτιμώμενους τρόπους πληρωμής (π.χ. πιστωτικές κάρτες) σε ένα σημείο. Επιπλέον, στα ψηφιακά πορτοφόλια αποθηκεύονται σημαντικές πληροφορίες όπως για παράδειγμα η ταυτότητα του χρήστη, η άδεια οδήγησης, αεροπορικά εισιτήρια κ.ο.κ.

Τα τελευταία χρόνια, η αύξηση της χρήσης των ψηφιακών πορτοφολιών είναι ραγδαία. Παγκόσμια έρευνα από την Fiserv έδειξε ότι οι συναλλαγές μέσω digital wallets αντιπροσώπευαν το 48,6% της αξίας συναλλαγών του ηλεκτρονικού εμπορίου το 2021, κάτι παραπάνω από $2,5 τρισ., ενώ η εταιρεία προβλέπει ότι η τάση θα αυξάνεται φτάνοντας το 52,5% σε αξία συναλλαγών μέχρι το 2025.

Η δημοτικότητά τους εξηγείται από τον ενάρετο κύκλο του οικοσυστήματος ψηφιακών πληρωμών. Τα πρωτόκολλα ασφαλείας όπως ο έλεγχος ταυτότητας δύο παραγόντων και το tokenization είναι συνήθως ενσωματωμένα σε αυτά. Για να κερδίσουν και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των χρηστών, οι πάροχοι ψηφιακών πορτοφολιών πρέπει να παρέχουν ένα σύστημα υψηλής ασφάλειας, και αναμφισβήτητα το έχουν κάνει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα ψηφιακά πορτοφόλια είναι ακόμη πιο ασφαλή από τις πιο παραδοσιακές μεθόδους πληρωμής. Οι παραβιάσεις ασφαλείας μειώνονται από τις λύσεις τους ως προς το tokenization και η απάτη μειώνεται από τα συστήματα ελέγχου ταυτότητας δύο παραγόντων.

Η άνοδος του Fintech Super App

Τα super apps συγκεντρώνουν πολλαπλές εφαρμογές σε ένα ενιαίο interface ώστε να παρέχουν ένα οικοσύστημα πλήρως ενσωματωμένων υπηρεσιών τρίτων στη βάση ενός συστήματος πληρωμών, π.χ. πληρωμές μαζί με υπηρεσίες μεταφορών ή delivery φαγητού, σε ένα app.

64% των χρηστών παγκοσμίως ήδη χρησιμοποιούν κάποιας μορφής πλατφόρμα fintech, ενώ οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους επενδύουν σε αυτού του είδους την τεχνολογία ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πελατών τους.

Η έννοια δεν είναι καινούργια, αντιθέτως αποτελεί μια εξαιρετικά ισχυρή τάση σε ασιατικές χώρες κυρίως αλλά και στην Λατινική Αμερική. Στην Ευρώπη και τις άλλες ηπείρους, η χρήση τους δεν είναι ακόμα ευρέως διαδομένη ακόμα.

Με ενσωματωμένη χρηματοδότηση (finance) και ανοιχτή τραπεζική κάθε πάροχος έχει τη δυνατότητα να γίνει super app, αν και φυσικά το προβάδισμα έχουν οι οργανισμοί με μεγάλη βάση πελατών. Με το τεράστιο πελατολόγιό τους και τα αξιόπιστα παραδοσιακά brand name τους, οι τράπεζες θα πρέπει να εκμεταλλεύονται αυτή την τάση -αν και πολλές δεν το κάνουν ακόμη.

Πού βρισκόμαστε τώρα;

Σύμφωνα με μελέτες, ο ρυθμός υιοθέτησης πληρωμών cashless (χωρίς μετρητά) έχει επιταχυνθεί σημαντικά και αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Στην πραγματικότητα, οι παγκόσμιες συναλλαγές χωρίς μετρητά προβλέπεται να αυξηθούν με ετήσιο ρυθμό 18% έως το 2025 και να ξεπεράσουν σε όγκο το ενάμιση τρισεκατομμύριο. Επομένως, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να σχεδιάσουν το μέλλον τους σε μια αγορά που συνεχώς μεταβάλλεται.

Από την πλευρά τους, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να κεφαλαιοποιήσουν την επανάσταση των ψηφιακών πληρωμών με λύσεις υπερ-αυτοματοποίησης, τεχνητή νοημοσύνη κ.ά.

Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις θα χρειαστεί να επαναξιολογήσουν το λογισμικό που χρησιμοποιούν για τις καθημερινές τους λειτουργίες. Ακόμη και εδραιωμένες επιχειρήσεις μπορεί να καταστραφούν από την αδυναμία ή την απροθυμία να υιοθετήσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Στο μέλλον το πιθανότερο σενάριο είναι να δούμε τους διάφορους τρόπους πληρωμών να συνδυάζονται. Οι καταναλωτές θέλουν -και θα θέλουν- να κάνουν τις συναλλαγές τους γρήγορα, οπουδήποτε, οποτεδήποτε και σε οποιοδήποτε νόμισμα. Και είναι δουλειά των τραπεζών να το επιτρέψουν, με τον ταχύτερο, φθηνότερο, ασφαλέστερο και διαυγέστερο τρόπο, και -κυρίως- με τους κατάλληλους ανθρώπους που θα διαθέτουν τις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά να οδηγήσουν τους οργανισμούς στην νέα εποχή.

Μάνος Πανώριος

Ο Μάνος Πανώριος είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Stanton Chase Αθήνας & Γ. Δ/ντής του Χρηματοπιστωτικού Τομέα της εταιρείας.

Η πορεία του στην εταιρεία ξεκίνησε το 1998 από τη θέση του Οικονομικού Διευθυντή, προερχόμενος από τους τομείς των καταναλωτικών προϊόντων, υπηρεσιών και κατασκευών.

Το 2000 ανέλαβε συμπληρωματικά το ρόλο του Συμβούλου Executive Search και σε διάστημα ενός έτους έγινε Partner, συμμετέχοντας στη συνέχεια ενεργά στην ανάπτυξη της εταιρείας στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Ανέλαβε επίσης την ευθύνη ανάπτυξης των υπηρεσιών της Stanton Chase Athens στον Χρηματοπιστωτικό Τομέα.

Τον Μάρτιο του 2014 συμπληρωματικά ανέλαβε τη θέση του Financial Services Sector Leader για την περιφέρεια της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης με έμφαση στον Τραπεζικό Kλάδο και από τον Σεπτέμβριο του 2019 ο ρόλος του διευρύνθηκε σε Global Financial Services Practice Leader με ευθύνη που καλύπτει το παγκόσμιο δίκτυο εταιρειών της Stanton Chase. Έχει σπουδάσει Οικονομικά στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και κατέχει μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Leicester. Είναι Μέλος της Επιτροπής Απασχόλησης του Ελληνο – Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.