Στις δέκα παρά δέκα το πρωί της Τρίτης 28 Σεπτεμβρίου 2021 έξι ομάδες ελεγκτών της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού προσέγγισαν την περιφραγμένη είσοδο του κτιρίου επί της οδού Ηρώδου Αττικού στο Μαρούσι όπου στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία  της Motor Oil.

Τρία χρόνια αργότερα, στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 ανακοινώνεται η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού να επιβάλλει πρόστιμο ύψους 9,2 εκατ. ευρώ στην εταιρεία και 50.000 ευρώ στον επικεφαλής της κ. Ιωάννη Βαρδινογιάννη για παρεμπόδιση του αυτεπάγγελτου ελέγχου, απόφαση κατά της οποίας, όπως έχει ήδη γνωστοποιήσει η Motor Oil θα προσφύγει στα  αρμόδια δικαστήρια.

1

Ποια ήταν όμως τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση και ποια ήταν τα εμπόδια που συνάντησαν οι ελεγκτές της Επιτροπής Ανταγωνισμού κατά την έρευνα κατά την έφοδο που έκαναν στο πλαίσιο ελέγχου της ευρύτερης αγοράς πετρελαιοειδών;

Το χρονικό του ελέγχου στα γραφεία της Motor Oil που διήρκησε οκτώ ώρες, όπως και το σκεπτικό που οδήγησε στη διαπίστωση ότι παραβιάστηκαν οι σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας περί παρεμπόδισης ελέγχου (άρθρο 39 του ν. 3959/2011) περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια στη σχετική απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που δημοσιεύτηκε χθες σε ΦΕΚ.

Πριν την είσοδο στα κεντρικά γραφεία της Motor Oil

Το χρονικό, λοιπόν, της υπόθεσης ξεκινά από την ώρα που οι ελεγκτές επιχειρούν να περάσουν  την είσοδο των γραφείων της εταιρείας. Στις 10 το πρωί ενημερώνουν τον φύλακα της εξωτερικής εισόδου να επικοινωνήσει με τον νόμιμο εκπρόσωπο και τους νομικούς συμβούλους της ελεγχόμενης, προκειμένου να διενεργηθεί έλεγχος στους χώρους της.

Ο φύλακας ενημερώνει την υπεύθυνη της Ομάδας Ελέγχου ότι, προκειμένου να μπορέσουν οι ελεγκτές να εισέλθουν στο κτίριο, έπρεπε να υποβληθούν προηγουμένως σε rapid test. Οι ελεγκτές ήταν εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό εμβολιασμού και ενημέρωσαν ότι δεν ήταν προαπαιτούμενο από τη νομοθεσία η υποβολή σε διαγνωστικό έλεγχο.

Η διελκυστίνδα για το αν τελικά οι ελεγκτές θα περνούσαν στον χώρο μόνο με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού διήρκησε περισσότερο από μισή ώρα και εν τέλει έληξε μάλλον ισόπαλη, καθώς αφού δεν υπήρχε σημείο σύγκλισης ως προς το θέμα η υπεύθυνη της Ομάδας Ελέγχου επικοινώνησε εκ νέου με στέλεχος της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού και κατόπιν υπόδειξής του και προκειμένου να μην καθυστερήσει ο έλεγχος, όσοι ελεγκτές δεν διέθεταν πιστοποιητικό rapid test ή self test της προηγούμενης ημέρας υπεβλήθησαν σε rapid test στην εσωτερική κεντρική είσοδο του κτιρίου. Και έτσι, η αποδοχή του ελέγχου για Motor Oil έγινε στις 10.30 π.μ.  από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας.

Το χρονικό του ελέγχου

10:45: Η υπεύθυνη της Επιτροπής και ένας  εκ των  ελεγκτών της ομάδας ελέγχου βρέθηκαν στον τρίτο όροφο όπου βρισκόταν το γραφείο του «Μέλους ΔΣ», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται το φυσικό πρόσωπο (Γ. Βαρδινογιάννης),σκαι ένας προθάλαμος ενιαίος χώρος με τα γραφεία των γραμματέων, καθώς και ένας χώρος αποθήκευσης γραφικής ύλης. Η υπεύθυνη της Ομάδας Ελέγχου ζήτησε πρόσβαση στον κυρίως χώρο του γραφείου του «Μέλους ΔΣ», ο οποίος βρισκόταν εκείνη τη στιγμή εκεί, ενημερώθηκε αρμοδίως ότι στον  στον χώρο του γραφείου δεν επιτρέπεται να μπει κανείς παρά μόνο πολύ συγκεκριμένα άτομα, και λόγω της πανδημίας Covid.

11:45: Στον  προθάλαμο του γραφείου έρχεται η εξωτερική δικηγόρος της Motor Oil οπότε οι ελεγκές της επέδειξαν  την  εντολή ελέγχου, την ενημέρωσαν  για το αντικείμενο του ελέγχου καθώς και για όσα είχαν συμβεί στην εταιρεία

12:45: Στον όροφο έρχεται ο υπεύθυνος ΙΤ της εταιρείας και δίνει πρόσβαση αναγνώρισης σε πραγματικό χρόνο (read only access) στην ηλεκτρονική διεύθυνση του «Μέλος ΔΣ» ενώ με την ολοκλήρωση του ελέγχου του φορητού Η/Υ, ο οποίος είχε προσκομιστεί στους ελεγκτές της ΓΔΑ από το γραφείο του «Μέλος ΔΣ», αυτός επεστράφη στον «Μέλος ΔΣ».

14.10: Καθώς  ο έλεγχος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του «Μέλος ΔΣ» προχωρούσε διαπιστώθηκε από τους ελεγκτές της ΓΔΑ ότι στον φάκελο «deleted» υπήρχαν διαγεγραμμένα emails σε πραγματικό χρόνο, η οποία (διαγραφή) γινόταν κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Αρχείο των διαγεγραμμένων αρχείων σε μορφή screen shot ελήφθη από τον ελεγκτή της Ομάδας Ελέγχου της ΓΔΑ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά  τη διάρκεια του ελέγχου, υπήρξαν αλλεπάλληλες, εκτενείς τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ αφενός στελεχών της ΓΔΑ, και αφετέρου της πληρεξούσιας δικηγόρου της Motor Oil  σε ανοικτή ακρόαση, κατά την οποία τα ως άνω στελέχη της ΓΔΑ της εξήγησαν ότι έπρεπε να χορηγηθεί στους ελεγκτές της Υπηρεσίας πρόσβαση στο γραφείο του «Μέλος ΔΣ», προκειμένου να είναι σε θέση να ελέγξουν το χώρο και τα εκεί φυλασσόμενα αρχεία και υπενθύμισαν ότι η μη χορήγηση πρόσβασης κατά τα ανωτέρω επισύρει σοβαρές κυρώσεις εκ του νόμου. Η πληρεξούσια δικηγόρος της Motor Oil επεσήμανε ότι τελούσε σε γνώση των κυρώσεων και προέβαλε το επιχείρημα ότι το γραφείο του «Μέλος ΔΣ» είναι προσωπικός χώρος, και ότι ενδεικτικό ήταν, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι βρισκόταν εντός αυτού και κρεβάτι φυσικοθεραπείας. Οι ελεγκτές επεσήμαναν ότι και σ’ αυτή την περίπτωση έπρεπε να επιτραπεί στους ελεγκτές της Υπηρεσίας η είσοδος στο γραφείο ώστε να διακριβωθεί εάν ισχύουν οι ως άνω ισχυρισμοί, και ότι εφόσον εντοπίζονταν σχετικά με τον έλεγχο στοιχεία ή/και γραφεία, ερμάρια ή άλλα αντικείμενα, στα οποία μπορεί να φυλάσσονταν τέτοια στοιχεία, θα έπρεπε να ελεγχθούν και αυτά.

14.45:  Η πληρεξούσια δικηγόρος ενημερώνει ότι  θα ανοίξει η πόρτα του εσωτερικού γραφείου του «Μέλος ΔΣ». Στο γραφείο βρισκόταν  το «Μέλος ΔΣ».

14:50: Οι ελεγκτές εισέρχονται στο γραφείο μέχρι το κατώφλι της εισόδου.  Η υπεύθυνη της Ομάδας Ελέγχου εξήγησε ότι σκοπός της εισόδου στο χώρο του γραφείου είναι να ελέγξουν το γραφείο, όπως συμβαίνει σε όλους τους επιτόπιους ελέγχους που διενεργεί η ΓΔΑ και σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην οικεία νομοθεσία, και όχι να δουν την διάταξη και διακόσμησή του. Το «Μέλος ΔΣ» απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί και οι ελεγκτές αποχώρησαν από το γραφείο χωρίς να προβούν σε έλεγχο εντός αυτού.

15:30: Οι ελεγκτές ζητούν από την δικηγόρο να μεταφερθούν όλα τα έγχαρτα αρχεία του γραφείου του «Μέλος ΔΣ» στον κοινό χώρο όπου βρίσκονται τα γραφεία των γραμματέων προκειμένου τα έγγραφα να ελεγχθούν από τους ελεγκτές.

16:30: Τα στελέχη της ΓΔΑ επικοινώνησαν από κοινού σε ανοιχτή ακρόαση με την πληρεξούσια δικηγόρο της Motor Oil και ότι αναμενόταν επικοινωνία εκ μέρους της τελευταίας ως προς τα ανωτέρω, οπότε και η υπεύθυνη της Ομάδας Ελέγχου της ΓΔΑ δεν προέβη σε καμία περαιτέρω ενέργεια. Στελέχη της ΓΔΑ κάλεσαν επανειλημμένως τηλεφωνικά έως το χρόνο ολοκλήρωσης του ελέγχου την πληρεξούσια δικηγόρο της Motor Oil  σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα, χωρίς όμως ανταπόκριση, με αποτέλεσμα τα αρχεία του «Μέλος ΔΣ» να μην μεταφερθούν στον κοινό χώρο όπου βρίσκονταν τα γραφεία των γραμματέων.

18:00: Ο έλεγχος ολοκληρώνεται και οι ελεγκτές αποχωρούν από τα γραφεία της Motor Oil.

Μετά τον έλεγχο

Στις 23.11.2021, η πληρεξούσια δικηγόρος της εταιρείας στέλνει  mail στην Επιτροπή Ανταγωνισμού  σχετικά με την πρόσβαση των ελεγκτών στο γραφείο του «Μέλος ΔΣ» στον 3ο όροφο του κτιρίου ελεγχόμενης σημειώνοντας ότι ο συγκεκριμένος χώρος αποτελεί διακριτή ιδιοκτησία χώρου ιδιωτικού γραφείου επιφάνειας 181 τ.μ. Ειδικότερα, κατά την εταιρεία, πρόκειται για ιδιωτικό χώρο ανεξάρτητο από τα γραφεία της ελεγχόμενης, καθώς δεν μισθώνεται από αυτήν  αλλά από τρίτη εταιρεία  και ως εκ τούτου, κατά την ελεγχόμενη ο εν λόγω χώρος δεν αποτελεί χώρο της εταιρείας. Εστάλησαν δε και τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Σε 13 συνεδριάσεις η απόφαση

Η συνεδρίαση της Ολομέλειας προκειμένου να συζητηθεί η εισήγηση περί  παρεμπόδισης του ελέγχου και στην οποία εκτός από τα μέλη της Επιτροπής συμμετείχαν και εκπρόσωποι τόσο της εταιρείας όσο και Ιωάννη Βαρδινογιάννη, έγινε στις  12 Ιουνίου του 2023. Με την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας οι πληρεξούσιοι δικηγόροι ζήτησαν και πήραν προθεσμία επτά εργάσιμων ημερών μετά την παραλαβή των πρακτικών, προκειμένου να υποβάλουν το συμπληρωματικό τους υπόμνημα. Ακολούθησαν 12 συνεδριάσεις της Επιτροπής για το ίδιο θέμα με την ολοκλήρωση των διασκέψεων στις 14 Δεκεμβρίου 2023.

Το σκεπτικό της απόφασης

Με βάση το σκεπτικό της απόφασης, όπως αναφέρεται σχετικά,  κατά τον έλεγχο της αλληλογραφίας του «Μέλος ΔΣ», ο οποίος διενεργήθηκε απομακρυσμένα μέσω τρίτου υπολογιστή διαπιστώθηκε ότι είχαν διαγραφεί μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κατά τη διάρκεια της έρευνας. από τους ελεγκτές της ΓΔΑ, ήτοι, κατόπιν της εισόδου των ελεγκτών της ΓΔΑ στο κτίριο της MOTOR OIL στις 10:30 π.μ.

Περαιτέρω, το  «Μέλος ΔΣ» αρνήθηκε την πρόσβαση των ελεγκτών στο γραφείο του ώστε αυτό να προχωρήσει σε έλεγχο των έγχαρτων αρχείων σχετικών με την εντολή ελέγχου, όσο και την μεταφορά όλων τα έγχαρτων αρχείων ευρισκόμενων στο συγκεκριμένο χώρο σε άλλον χώρο, ώστε αυτά να ελεγχθούν συστηματικά από το κλιμάκιο της Επιτροπής.

Όπως σημειώνεται μεταξύ άλλων, «η  προηγούμενη ανάλυση του πραγματικού επίσης στοιχειοθετεί ότι οι ενέργειες αυτές πραγματοποιήθηκαν με συνείδηση και βεβαιότητα ως προς τις αναγκαίες συνέπειες των πράξεων και παραλείψεων των εμπλεκόμενων, γεγονός που επιτείνει τον ιδιαίτερα απαξιωτικό τους χαρακτήρα, ενώ δόθηκαν πολλές ευκαιρίες τόσο κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ώστε να πράξει διαφορετικά.

Το «Μέλος ΔΣ», δεν συνεργάστηκε ενεργά κατά τον επιτόπιο έλεγχο των ελεγκτών της ΓΔΑ, αλλά προκάλεσε με τις ενέργειες και τις παραλείψεις του προσκόμματα, καθυστερήσεις και δυσχέρειες κατά τη διάρκεια του ελέγχου, και ως εκ τούτου, δεν διασφάλισε την ακεραιότητα – διαθεσιμότητα των επαγγελματικών αρχείων της MOTOR OIL και την αποτελεσματικότητα του ελέγχου.

Συναφώς, το φυσικό πρόσωπο προέβη σε διαγραφή ηλεκτρονικών αρχείων σε πραγματικό χρόνο και κατά τη διάρκεια της έρευνας από τους ελεγκτές της ΓΔΑ παρόλο που είχε επισημανθεί από την Υπεύθυνη του Ελέγχου, ήδη κατά την έναρξή του, ότι δεν επιτρέπεται η καταστροφή και διαγραφή αρχείων και ηλεκτρονικής αλληλογραφίας».

Διαβάστε επίσης

Γιάννης Βαρδινογιάννης (Motor Oil): Ολο το παρασκήνιο για το πρόστιμο: Τι απαντούν οι εμπλεκόμενοι, ποιοι θέλουν κλιμάκωση της κρίσης

Motor Oil: Βαρύ πρόστιμο €9,2 εκατ. από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για παρεμπόδιση ελέγχου

Motor Oil για Επιτροπή Ανταγωνισμού: Ο Ι.Β. είναι ο Γιάννης Βαρδινογιάννης – Πάμε στα δικαστήρια