Μίνι μάρκετ, παντοπωλεία, καταστήματα ψιλικών, περίπτερα, η αγορά της μικρής λιανικής είναι δύσκολο να μετρηθεί. Μια κατακερματισμένη αγορά με τον ετήσιο τζίρο να υπολογίζεται κοντά στα 3 δις ευρώ και η οποία αποτελεί πλέον πεδίο έντονου ανταγωνισμού για τους μεγάλους παίκτες του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων. Τα μικρά σημεία πώλησης, τα λεγόμενα convenience stores έχουν αποκτήσει τη δική τους δυναμική με τη το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας που παρέχουν σε πολλές περιπτώσεις και τη χωροθέτησή τους σε πυκνοκατοικημένες περιοχές να αποτελούν πλεονέκτημα λόγω της ευκολίας για γρήγορες και εύκολες αγορές.

Άλλωστε, η ανάπτυξή τους καταγράφεται και από τις εταιρείες μετρήσεων αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία της Circana που αφορούν στο 10μηνο του έτους, τα καταστήματα έως 400 τ.μ. εμφανίζουν ανάπτυξη κατά 6,2%. Όταν οι πωλήσεις στα υπερμάρκετ είναι στο +4,4%, στο 3,5% η ανάπτυξη των πωλήσεων στις σάλες από 1.000 τ.μ. έως 2.500 τ.μ. όπου σε αυτές γίνεται το 43,5% του συνολικού τζίρου των σούπερ μάρκετ, και στο 2,3% η ανάπτυξη στα σούπερ μάρκετ από 400 τ.μ. έως 1.000 τ.μ.

1

Το μερίδιο των μικρών καταστημάτων γειτονιάς από τη συνολική πίτα του τζίρου στο 10μηνο είναι 11,9% δηλαδή περίπου 1,1 δις ευρώ. Και αν δει κανείς τα στοιχεία του 2023  στα καταστήματα αυτά καταγράφηκε αύξηση τζίρου κατά 14,2% μέσα σε έναν χρόνο, η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες κατηγορίες καταστημάτων, ενώ το συνολικό τους μερίδιο στον τζίρο των σχεδόν 12 δισ. ευρώ των σούπερ μάρκετ έφτασε στο 11,5%, περίπου όσο είναι κι αυτός των υπερμάρκετ.

Σε αυτό το περιβάλλον η στροφή των μεγάλων παικτών του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων στα καταστήματα γειτονιάς για τη μεγέθυνση της πίτας είναι ήδη σε εξέλιξη και αναμένεται να διογκωθεί.

Οι κινήσεις της Μασούτης

Σε αυτή την αγορά επιδιώκει να μπει η Μασούτης αν ευοδωθεί το deal εξαγοράς της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, μια αλυσίδα που έχει στον πυρήνα της στρατηγικής ανάπτυξής της  μέσω του συστήματος franchise. Ένα σύστημα που έχει οδηγήσει την αλυσίδα της οικογένειας Κρητικού στους μεγάλους της αγοράς σούπερ μάρκετ, καθώς ο τζίρος της ξεπερνά τα 700 εκατ. ευρώ και το δίκτυό της αριθμεί περί τα 900 καταστήματα εταιρικά και franchise. Η Μασούτης, με επικεφαλής τον Γιάννη Μασούτη, ανεξάρτητα από το αν θα προχωρήσει εν τέλει στην εξαγορά της Κρητικός, έχει στον σχεδιασμό της την ανάπτυξη μέσω franchise με τη λειτουργία ενός διαφορετικού μοντέλου. H πιλοτική επέκταση μέσω franchise δρομολογείται μέσα από το συνεργαζόμενο δίκτυο καταστημάτων Express Market που ήδη διαθέτει και τα οποία αρχής γενομένης από τη Βόρεια Ελλάδα μετατρέπονται σε Μασούτης. Αν το concept φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, το μοντέλο θα επεκταθεί και στην υπόλοιπη χώρα.

Πυλώνας ανάπτυξης για την ΑΒ Βασιλόπουλος

Η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι από τις πρώτες αλυσίδες που έχουν επενδύσει στο σύστημα δικαιόχρησης έχοντας δει προ δεκαετίας και πλέον ότι τα καταστήματα ευκολίας αποτελούν ένα ανερχόμενο επιχειρηματικό πεδίο. Η αλυσίδα διαθέτει περίπου 300 καταστήματα και συνεργάζεται με περίπου 223  franchisees, καθώς κάποιοι έχουν και περισσότερα από ένα καταστήματα, τα οποία απασχολούν συνολικά περισσότερους από 2.000 εργαζόμενους. Εχει δύο μοντέλα, τα AB Shop & Go, μικρά καταστήματα στο κέντρο της πόλης, αλλά και μεγαλύτερων supermarket AB Food Market σε κομβικές θέσεις που καλύπτουν τις ανάγκες μιας ευρύτερης περιοχής.

Αλλωστε η διοίκηση υπό τον Νίκο Λαβίδα ποντάρει σε αυτό το μοντέλο ανάπτυξης για μεγαλύτερη διείσδυση στη μικρή λιανική και ήδη πολλά εταιρικά καταστήματα μετατρέπονται σε franchise, πρακτική που ακολουθεί άλλωστε και η μητρική Ahold Delhaize στο Βέλγιο.

Ο στόχος είναι να περάσουν σε νέους ιδιοκτήτες όλα τα μικρά καταστήματα κάτω των 600 τ.μ. με το όφελος για την ΑΒ να απορρέει τόσο από τη μείωση του λειτουργικού κόστους όσο και από το γεγονός ότι τα franchise που λειτουργούν κυρίως ως οικογενειακές επιχειρήσεις πετυχαίνουν συνήθως καλύτερες επιδόσεις από τα εταιρικά.

Η ανάπτυξη των My Market Local από τη Μetro

Την ευκαιρία στην επέκταση μέσω franchise αξιοποιεί και η αλυσίδα My Market στοχεύοντας στην ανάπτυξη ενός δικτύου 86 καταστημάτων στην τριετία και 280 καταστημάτων σε βάθος δεκαετίας. Η αλυσίδα με επικεφαλής τον Αριστοτέλη Παντελιάδη αναπτύσσει το δίκτυο My Market Local. Αριθμεί περί τα 25 καταστήματα, τα οποία είναι μικρά καταστήματα γειτονιάς από 120 έως 200 τ.μ., διαθέτουν περίπου από 3.000 έως 4.500 κωδικούς και λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο επτά ημέρες την εβδομάδα. Η σύμβαση με τους franchisee είναι δεκαετής με δικαίωμα ανανέωσης για άλλα 10 χρόνια, το κατάστημα πρέπει να έχει χώρο πώλησης 120-200 τ.μ. και χώρο αποθήκης 50-80 τ.μ., η αρχική επένδυση από τον συνεργάτη (περιλαμβάνει αρχικό εμπόρευμα και αρχική επένδυση) υπολογίζεται στα 85.000-105.000 ευρώ, το entry fees είναι 2.000 ευρώ και το μηνιαίο μίσθωμα χρήσης του καταστήματος 2.500-3.200 ευρώ.