Το άρθρο υπογράφει ο Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος, Head of Sustainability & Water related Engineering Division & Head of Research & Development Division TÜV AUSTRIA στην Ελλάδα
Η 18η Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ανακύκλωσης, αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η ανακύκλωση δεν είναι απλώς μια οικολογική πρακτική, αλλά αναγκαία προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στην ανακύκλωση αυτή καθαυτή, αλλά στη συνολική αποτυχία ενσωμάτωσης των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητας και του επιχειρείν. Αδιάψευστο μάρτυρα του γεγονότος αυτού, αποτελεί η πρόσφατη έκθεση – 3 Μαρτίου 2025 – του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που σημειώνει μεν, πρόοδο προς τους στόχους μηδενικής ρύπανσης της ΕΕ προς το 2030, αλλά με δυο εκ των έξι στόχων να παραμένουν εκτός πορείας. Και συγκεκριμένα των στόχων που αφορούν στη μείωση μικροπλαστικών στο περιβάλλον και τη μείωση της παραγωγής απορριμμάτων.
Οι Πρακτικές Συνέπειες της Γραμμικής Οικονομίας
Η επικράτηση του γραμμικού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης (“παράγω – καταναλώνω – απορρίπτω”), ιδιαίτερα όσον αφορά την ανακύκλωση πλαστικών, χαρτιού και αλουμινίου, έχει οδηγήσει σε σοβαρά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
Πλαστικά Απόβλητα
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2020, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανακύκλωσης πλαστικών συσκευασιών ήταν 37,6%, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι περίπου το 60% των πλαστικών απορριμμάτων καταλήγει είτε στους ωκεανούς και το περιβάλλον, είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) και αποτέφρωσης, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα με τοξικούς ρύπους. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι τα πλαστικά προέρχονται από ορυκτά καύσιμα, επιδεινώνοντας έτσι την κλιματική κρίση.
Χαρτί και Αλουμίνιο
Αν και τα ποσοστά ανακύκλωσης για το χαρτί και το αλουμίνιο είναι υψηλότερα σε σχέση με τα πλαστικά, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις. Η μη ανακύκλωση αυτών των υλικών οδηγεί σε αλόγιστη σπατάλη πολύτιμων πόρων και αυξημένη ενεργειακή κατανάλωση για την παραγωγή νέων προϊόντων. Επιπλέον, η απόρριψή τους σε χωματερές επιτείνει την υπερφόρτωση των ΧΥΤΑ και συμβάλλει στην απελευθέρωση επιβλαβών ουσιών στο περιβάλλον, επιβαρύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ο Ρόλος της Πιστοποίησης στην Κυκλική Οικονομία
Η ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας, με έμφαση στην ανακύκλωση, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς οργανωμένες και τεκμηριωμένες δράσεις. Η πιστοποίηση διαδικασιών και προϊόντων μέσω αξιόπιστων προτύπων συμβάλλει ουσιαστικά στη μείωση της απόρριψης πλαστικού, χαρτιού και αλουμινίου στους ΧΥΤΑ, ενισχύει την επαναχρησιμοποίησή τους στην παραγωγή νέων προϊόντων και προωθεί τη χρήση βιοδιασπώμενων πρώτων υλών.
Σε αυτό το πλαίσιο, διαπιστευμένα πρότυπα της TÜV AUSTRIA και εξειδικευμένες υπηρεσίες, όπως:
- «OK Recycled» και EN 15343, που καθορίζει τις απαιτήσεις για τον υπολογισμό και την πιστοποίηση του ανακυκλωμένου πλαστικού, χαρτιού και αλουμινίου σε νέα προϊόντα,
- «Zero Waste to Landfill», που επαληθεύει και πιστοποιεί τις προσπάθειες ενός οργανισμού να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του και την συνεχή μείωση των αποβλήτων του που καταλήγουν για ταφή, αλλά και
- Η οικογένεια των προτύπων «OK Compost», που πιστοποιεί την παραγωγή προϊόντων από βιοαποικοδομήσιμες πρώτες ύλες,
αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την αξιόπιστη μετάβαση του επιχειρείν στην κυκλική οικονομία.
Η μετάβαση επομένως, σε ένα βιώσιμο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα για την προστασία του περιβάλλοντος και την ευημερία των μελλοντικών γενεών. Η ενσωμάτωση αρχών κυκλικής οικονομίας μέσω σχετικών διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων πιστοποίησης αποτελεί βασικό βήμα για την υπεύθυνη διαχείριση των πόρων και τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος. Η ευθύνη ανήκει σε όλους μας, επιχειρήσεις, καταναλωτές και φορείς χάραξης πολιτικής. Ας δράσουμε υπεύθυνα για ένα βιώσιμο αύριο.
