Σε κλίμα αισιοδοξίας, ότι τα εμπόδια ξεπερνιούνται, πραγματοποιείται σήμερα κρίσιμη συνάντηση των Υπουργών Eνέργειας Ελλάδας Θεόδωρου Σκυλακάκη και Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίου, για να λυθούν οι εκκρεμότητες σχετικά με τα προαπαιτούμενα που είχε θέσει η κυπριακή πλευρά για τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο του “ GREAT SEA INTERCONNECTOR”, της εταιρείας του ΑΔΜΗΕ που έχει αναλάβει την υλοποίηση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου.

Εν όψει της σημερινής συνάντησης αυτής, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θέοδωρος Σκυλακάκης έστειλε προχθές την επιστολή με τις δεσμεύσεις που χρειάζεται η κυπριακή πλευρά για να μπορέσει να συμμετέχει και μετοχικά στο έργο.  Το βασικό προαπαιτούμενο για την Κύπρο είναι η μεταβίβαση των παγίων στο φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης, στον Great Sea Interconnector και τη δέσμευση ότι αυτό θα γίνει αργότερα, αφού δεν μπορεί  να γίνει τώρα.

1

Κι αυτό, γιατί όπως εξηγήθηκε στην κυπριακή πλευρά στην προηγούμενη συνάντηση των δύο υπουργών στις 27/12/2024 τα πάγια θα παραμείνουν στον ΑΔΜΗΕ έως ότου διαμορφωθεί το μετοχικό του κεφάλαιο και πιστοποιηθεί ως Διαχειριστής ο GSI. Αμέσως μετά την πιστοποίηση τα πάγια θα μεταβιβαστούν στον GSI, κάτι που θα αναφέρεται ρητά στη συμφωνία για την είσοδο της Κύπρου στο έργο, όταν λάβει την απόφαση, και σε όλα τα ενδιάμεσα κείμενα.

Οι δύο υπουργοί συναντήθηκαν χθες σε πάνελ του Athens Energy Summit, και στο περιθώριο του συνεδρίου ο Υπουργός ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου τόνισε τη μεγάλη σημασία και αξία του έργου αλλά και τις επιφυλάξεις της κυπριακής πλευράς.

Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες

Ειδικότερα, ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε: “Για την Κύπρο είναι πολύ σημαντικό να συμμετέχει στο GSI, γιατί είναι πολύ σημαντικό έργο γεωπολιτικά, αλλά πρέπει να γίνει με όρους τέτοιους ώστε να μπορούμε να το εξηγήσουμε και στους πολίτες. Γιατί ενώ ένα επενδυτικό ταμείο ενδιαφέρεται για την απόδοση κεφαλαίου η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να μειώσει το κόστος ηλεκτρισμού για τον πολίτη της. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψιν από το Φορέα Υλοποίησης.

 Οι ανησυχίες οι δικές μας για τη βιωσιμότητα του έργου  δε διαφέρουν από αυτές ενός άλλου επενδυτή, απλά εμείς τις αναφέρουμε.

Σήμερα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες και νομίζω ότι είμαστε στην είσοδο για να εισέλθουμε μετοχικά στο έργο. Αφού διαβάσουμε την επιστολή της Ελλάδας, θα αξιολογήσουμε ταυτόχρονα το οικονομικό το τεχνικό και το γεωπολιτικό ρίσκο, θα συνεδριάσει το Υπουργικό Συμβούλιο και η κυπριακή κυβέρνηση θα λάβει την απόφασή της.

Γεωπολιτικό ρίσκο και γεωπολιτική αξία: Ο GSI είναι άρμα

Ο Κύπριος Υπουργός Ενέργειας τόνισε ότι το έργο έχει ταυτόχρονα γεωπολιτικό ρίσκο αλλά και γεωπολιτική αξία. “Το γεωπολιτικό ρίσκο μπορεί να αντιμετωπιστεί ή με φυσική παρουσία πλοίων ή μέσω διπλωματίας είτε μέσω συμμαχιών με ισχυρά επενδυτικά ταμεία”, σημείωσε.

Σχετικά με τη γεωπολιτική αξία του έργου είπε: “To έργο αυτό είναι ευρωπαϊκό γιατί αφορά μια ευρωπαϊκή διασύνδεση και για αυτό και στηρίζεται με 657 εκ. ευρώ από την Ευρώπη για να διασυνδεθεί και η Κύπρος στο ευρωπαϊκό δίκτυο. Από την άλλη το Ισραήλ βλέπει μια διέξοδο μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας στην Ευρώπη και αυτό δημιουργεί.  Σε αυτή τη συγκυρία λοιπόν τα άστρα έχουν ευθυγραμμιστεί και πρέπει να αξιοποιηθεί το παράθυρο ευκαιρίας από τις δύο χώρες”.

“Η Ελλάδα κινείται στη σωστή κατεύθυνση δημιουργώντας διασυνδέσεις που την κάνουν ενεργειακό κόμβο. Η ενέργεια είναι το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή και οι χώρες που λειτουργούν ως κόμβοι έχουν πλεονέκτημα. Επίσης, η ενέργεια δημιουργεί σχέσεις που φέρνουν σταθερότητα σε μια περιοχή.

Τέλος, σχετικά με τη γεωπολιτική αξία του έργου αναρωτήθηκε αν πρέπει να υπολογίζεται με στενούς οικονομικούς όρους, φέρνοντας σαν παράδειγμα τις επενδύσεις στα άρματα, που γίνονται χωρίς μελέτες βιωσιμότητας της επένδυσης, τονίζοντας “ο GSI είναι άρμα”.

Νέα επιστολή ΡΑΕΚ στον ΑΔΜΗΕ

Σήμερα θα πραγματοποιηθεί και συνάντηση των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών και θα αναζητηθεί κοινός τόπος για την έκδοση της κοινής ρυθμιστικής απόφασης για την έγκριση των λειτουργικών δαπανών που έχει εισηγηθεί ο ΑΔΜΗΕ

Υπενθυμίζεται ότι υπάρχει διαφωνία για τις δαπάνες που έχουν ζητηθεί από τον ΑΑΗ ΡΑΕΚ πάντως φαίνεται να έχει ζητήσει με νέα επιστολή της χθες προς τον ΑΔΜΗΕ επιπλέον διευκρινήσεις για μέρος των δαπανών, τις οποίες αμφισβητεί.

Υπενθυμίζεται ότι η ΡΑΕΚ  δεν έχει εγκρίνει για τις λειτουργικές δαπάνες, ύψους 8 εκ. για 2024-2025, που  αποτελεί πολύμηνη, πλέον, εκκρεμότητα,  η οποία θα πρέπει να διευθετηθεί προκειμένου ο Διαχειριστής να μπορέσει να προχωρήσει στην έκδοση τιμολογίων.

Η ΡΑΕΚ έχει ζητήσει από τον ΑΔΜΗΕ,  διευκρινίσεις για να επανεξετάσει την έγκρισή τους, δηλαδή στοιχεία για τις δαπάνες,  τα οποία ωστόσο δεν έχει λάβει.

Μια ακόμη εκκρεμότητα αφορά την έγκριση του συνόλου του CAPEX– καθώς μέχρι στιγμής υπάρχει έγκριση μόνο για ένα μέρος για τα 12 εκ.  – των 48 εκατ. ευρώ (CAPEX) που έχει καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ στον προηγούμενο φορέα υλοποίησης, την Euroasia. H ΡΑΕΚ αρνείται να καλύψει το υπόλοιπο ποσό, των 36 εκ. ευρώ, ενώ η ελληνική ΡΑΑΕΥ το εξετάζει και προσανατολίζεται να καλύψει και τα 3 εκ. ευρώ.