Εγκλωβισμένη στις τιμές φυσικού αερίου του προηγούμενου μήνα, η ελληνική αγορά ενέργειας, δεν απολαμβάνει την πτωτική τάση των τιμών φυσικού αερίου TTF όπως η υπόλοιπη Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι τιμές χονδρικής ενέργειας στην Ελλάδα να διαμορφώνονται στα υψηλότερα επίπεδα ολόκληρης της Ευρώπης.

Έτσι για σήμερα 29/12/2022, οι τιμές χονδρεμπορικής στην Ελλάδα είναι στα 248,24 ευρώ/MWh, όταν στη Γαλλία είναι 31,53 ευρώ/MWh, στην Ελβετία  44,11 ευρώ/MWh, στη Γερμανία 13,58ευρώ/MWh, στην Πολωνία 92,8ευρώ/MWh, στην Ολλανδία 65,44ευρώ/MWh, στη Σλοβακία 47,61 ευρώ/MWh, στην Ουγγαρία 51,75 ευρώ/MWh, στο Βέλγιο 33,22ευρώ/MWh, στη Ρουμανία 94,49ευρώ/MWh, στη Βουλγαρία 94,49 ευρώ/MWh και σε Ισπανία και Πορτογαλία 16,19 ευρώ/MWh.

Η Ελλάδα  είναι μια μικρή ρηχή αγορά, χωρίς διασυνδέσεις και πολλαπλούς τρόπους παραγωγής ενέργειας και δεν μπορεί να έχει τις χαμηλές τιμές ενέργειας που βλέπουμε στην Ευρώπη. Επιπλέον, όμως, οι υψηλές τιμές στην ελληνική αγορά ενέργειας, οφείλονται στο ότι, ενώ η τιμή χονδρεμπορικής διαμορφώνεται από την παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο, οι τιμές του φυσικού αερίου, ακόμη κι αν πέφτει η τιμή φ.α TTF δεν μειώνονται για τους ηλεκτροπαραγωγούς καθώς τιμολογούνται με month ahead δηλαδή με βάση τη μέση τιμή του προηγούμενου μήνα. Πηγές, γνώστες της αγοράς ενέργειας, τονίζουν ότι θα έπρεπε και στην Ελλάδα να τιμολογείται το φυσικό αέριο day ahead ώστε να επωφελείται η ελληνική αγορά ενέργειας από τις πτωτικές τάσεις στην τιμή του φυσικού αερίου.

Προστατεύονται οι ηλεκτροπαραγωγοί;

“Γιατί όμως δεν γίνεται αυτό;” αναρωτιούνται και δείχνουν τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, που επιλέγει την τιμολόγηση με βάση τον μέσο όρο του προηγούμενου μήνα, με αποτέλεσμα η μειωμένη τιμή φυσικού αερίου των τελευταίων ημερών, να μην αντανακλάται στην τιμή της ενέργειας.

Και σημειώνουν ότι ο τρόπος που λειτουργεί η ελληνική αγορά ενέργειας, “προστατεύει” τις μεγάλες εταιρείες φυσικού αερίου και ενέργειας, που λειτουργούν με στόχο να αντιμετωπίζουν το μικρότερο ρίσκο και να εξασφαλίζουν τη μεγαλύτερη κερδοφορία και όχι να μειώνουν τις τιμές ενέργειας, κάτι για το οποίο δεν έχουν κανένα κίνητρο. Κι αυτό γιατί οι υψηλές τιμές ενέργειας δεν φτάνουν στον  καταναλωτή που είναι προστατευμένος από τις υψηλές τιμές με τις υψηλές επιδοτήσεις. Το κόστος αυτής της διπλής προστασίας το πληρώνει το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, δηλαδή ο φορολογούμενος, που καταβάλλει 10 δισ. το χρόνο για να καλύπτει το ρίσκο στην αγορά ενέργειας και την κερδοφόρο λειτουργία των ενεργειακών επιχειρήσεων χωρίς επίπτωση στους λογαριασμούς ρεύματος.

Θα ήταν όμως λύση μια τιμολόγηση του φυσικού αερίου με την ημέρα; Θα έριχνε αυτό τις τιμές; Και γιατί η ΔΕΠΑ δεν το κάνει;

Κωνσταντίνος Ξιφαράς: Κανείς δεν μας έχει ζητήσει τιμολόγηση με day ahead

Το mononews.gr απηύθυνε το ερώτημα αυτό στον επικεφαλής της ΔΕΠΑ Εμπορίας, και ο κ. Κωνσταντίνος Ξιφαράς Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας σημείωσε: “Δεν έχουμε κανένα αίτημα από ηλεκτροπαραγωγό για τιμολόγηση με day ahead. Αν είχαμε θα μπορούσαμε να το κάνουμε, ζητώντας αντίστοιχα τιμολόγηση με day ahead από τους προμηθευτές μας”, ανέφερε. Τόνισε επίσης ότι ήδη όλο και περισσότεροι πελάτες (βιομηχανίες) ζητούν σταθερή τιμή και κάνουν αντιστάθμιση  για ένα μέρος των ποσοτήτων που χρειάζονται, κάτι που δείχνει ότι ωριμάζει η ελληνική αγορά.

Ωστόσο, το βέβαιο είναι ότι οι τιμές ενέργειας δεν πέφτουν, και επειδή δε λειτουργεί με ανταγωνιστικό τρόπο η ελληνική αγορά ενέργειας, δεν υπάρχουν πολλαπλές πηγές και αρκετές διασυνδέσεις για να αυξήσουν την προσφορά και κυρίως….δεν υπάρχει κίνητρο να μειωθούν οι τιμές.

Και οι παραγωγοί ενέργειας δεν επιλέγουν την τιμή day ahead, για να μην αυξήσουν το ρίσκο τους, τις ημέρες που ενδεχομένως η τιμή φυσικού αερίου θα ανέβει. Ούτε επιλέγουν μια σταθερή τιμή αγοράς φυσικού αερίου με αντιστάθμιση κινδύνου, γιατί και αυτή η επιλογή αν και θα μείωνε το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενέχει μεγαλύτερο ρίσκο…και χαμηλότερα περιθώρια κέρδους από αυτό που ισχύει σήμερα.

Σημειώνεται μάλιστα ότι οι παραγωγοί ενέργειας από φυσικό αέριο, που διαμορφώνουν την τιμή χονδρεμπορικής στην αγορά επόμενης μέρας, βασίζουν το κόστος τους στη μεσοσταθμική τιμή φυσικού αερίου του προηγούμενου μήνα (για το Δεκέμβριο είναι 116 ευρώ) ενώ το πραγματικό κόστος τους μπορεί να είναι χαμηλότερο, αφού μπορούν να προμηθεύονται φυσικό αέριο με εκπτώσεις, ή στην spot αγορά σε άλλες τιμές, ή LNG επίσης σε χαμηλότερες τιμές. Εξάλλου, σε όποια τιμή και να διαμορφωθεί η αγορά επόμενης μέρας, οι προμηθευτές θα το αγοράσουν αφού στην πρόβλεψή τους, το έχουν εκτιμήσει ακόμη ψηλότερα, με αποτέλεσμα όλη η αλυσίδα παραγωγής και προμήθειας ενέργειας να βγάζει κέρδη.

Και οι υψηλές τιμές αυτές δε γίνονται αντιληπτές από τους καταναλωτές, αφού λόγω των επιδοτήσεων, πληρώνουν χαμηλούς λογαριασμούς ρεύματος. Γίνονται όμως αντιληπτές από τη βιομηχανία, που βλέπει το ενεργειακό της κόστος να ανεβαίνει πολύ υψηλότερα από τους ευρωπαίους ανταγωνιστές τους, από το Ταμείο Ανάκαμψης που πρέπει να βρίσκει 10 δισ. το χρόνο για να συντηρεί την αγορά, και τον προϋπολογισμό που καταβάλει μέρος από αυτό το ποσό.

Πολιτικό μπρα ντε φερ

Το θέμα των τιμών της ενέργειας, βρέθηκε και στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος & Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Σωκράτης Φάμελλος ανήρτησε πίνακα με την «πρωτιά» της Ελλάδας, συγκρίνοντας τις τιμές με αυτές της Βουλγαρίας. Η διαφορά είναι σημαντική με τη χώρα μας επί οκτώ ημέρες να βρίσκεται στην κορυφή.

«Πρωταθλήτρια» η χώρα μας για όγδοη συνεχόμενη μέρα. Στα 239 ευρώ η χονδρική τιμή ανά μεγαβατώρα τη στιγμή που στη Γαλλία, το Βέλγιο και τη Γερμανία είναι κοντά στα 50 ευρώ.

«Πρέπει να ηττηθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η πολιτική του. Γι’ αυτό παλεύουμε για μια προοδευτική κυβέρνηση που θα βάλει τέλος στην αδικία της αισχροκέρδειας, θα αυξήσει με δίκαιο τρόπο τα εισοδήματα, θα στηρίξει τους συνταξιούχους και θα ρυθμίσει το ιδιωτικό χρέος», είπε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νάσος Ηλιόπουλος.

Απαντώντας στα σχόλια αυτά, πηγές από το ΥΠΕΝ τόνισαν ότι  η επίκληση της τιμής μιας επιλεγμένης περιόδου δεν εξυπηρετεί την αλήθεια ούτε την ενημέρωση των πολιτών, αλλά άλλου είδους επιδιώξεις. Δημοσίευσαν ένα πίνακα με μέσους όρους τιμών χονδρεμπορικής, και στο μέσο όρο η Ελλάδα δεν είναι η ακριβότερη.

“Στα διαγράμματα που ακολουθούν φαίνεται καθαρά ότι για τον Δεκέμβριο είμαστε φθηνότεροι ακόμα κι από χώρες με πυρηνική ενέργεια, όπως λχ η Γαλλία ή από χώρες με οργανωμένες αγορές, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ιταλία κλπ. Συνεπώς, η επίκληση της τιμής μιας επιλεγμένης περιόδου δεν εξυπηρετεί την αλήθεια ούτε την ενημέρωση των πολιτών, αλλά άλλου είδους επιδιώξεις».

«Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η χώρα μας αγοράζει φυσικό αέριο με τιμές του αμέσως προηγούμενου μήνα και να αναζητηθούν οι διακυμάνσεις τις τιμής του, ώστε να διαμορφωθεί μια ρεαλιστική εικόνα. Τέλος, υπενθυμίζεται για ακόμα μια φορά ότι η απόφαση της Κυβέρνησης για διατήρηση των τιμών ενέργειας στη λιανική σε προσιτά επίπεδα για νοικοκυριά, επαγγελματίες και αγρότες ισχύει απολύτως και για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση», ανέφερε το ΥΠΕΝ.