Μπορεί τα γενόσημα φάρμακα να κερδίζουν συνεχώς έδαφος τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την απόφαση για δημοσιονομική προσαρμογή και εξορθολογισμό των δαπανών στον κλάδο του φαρμάκου, εντούτοις, η κατανάλωσή τους (σε αξία) στην Ελλάδα παραμένει σε χαμηλά ποσοστά, παρά την αυξανόμενη χρήση τους.

Σύμφωνα με κλαδική μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP, η διείσδυση των γενόσημων φαρμάκων στη συνολική εγχώρια αγορά εκτιμάται σε 18% περίπου (σε αξία) και 23% (σε όγκο) το 2017, ποσοστό που απέχει πολύ από το στόχο (60%).

Το μέγεθος της εγχώριας αγοράς γενόσημων φαρμάκων (σε όγκο) σημείωσε διαχρονική αύξηση τα τελευταία χρόνια (2011-2017), ως αποτέλεσμα της εφαρμογής συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία και το 2017/16 εκτιμάται ότι ενισχύθηκε κατά 4,9%. Αντίθετα, η εν λόγω αγορά σε όρους αξίας ακολουθεί φθίνουσα τάση την ίδια περίοδο, ως αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων μειώσεων των τιμών.

Γενόσημα το 45%-50% των συνολικά εγχωρίως παραγόμενων φαρμάκων

Στην ελληνική αγορά φαρμάκου δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων με μακρόχρονη και ισχυρή παρουσία και δυναμική. Η πλειονότητα αυτών, ασχολούνται είτε με την παρασκευή είτε με την εισαγωγή γενόσημων φαρμάκων.

Οι τιμές των εν λόγω φαρμάκων έχουν υποστεί σημαντικές μεσοσταθμικές μειώσεις μέσω ανατιμολογήσεων τα τελευταία χρόνια, ενώ η περίπτωση νέων μειώσεων στο εξής εξαρτάται από τον όγκο κατανάλωσης.

Παράλληλα με την επιβολή μειώσεων των τιμών, αποφασίστηκε η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, πλήθος φαρμακευτικών επιχειρήσεων να δώσουν μεγαλύτερο βάρος στην ανάπτυξη/διάθεση των γενόσημων φαρμάκων. Αν και τα αποτελέσματα δεν ήταν τα προσδοκώμενα, οι πολυεθνικοί όμιλοι στηρίζουν την παρουσία των θυγατρικών τους εταιρειών και ενισχύουν το χαροφυλάκιό τους με την εξεταζόμενη κατηγορία φαρμάκων, ενώ στους κόλπους της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας υλοποιούνται σημαντικές επενδύσεις ανάπτυξης γενοσήμων φαρμάκων.

O δείκτης βιομηχανικής παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων της ΕΛΣΤΑΤ, αυξήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2018 κατά 18,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Τα εγχωρίως παραγόμενα γενόσημα φάρμακα καλύπτουν ποσοστό μεταξύ 45%-50% περίπου των συνολικά εγχωρίως παραγόμενων φαρμάκων.

Πηγές της αγοράς εκτιμούν, πως το μέγεθος αγοράς των γενοσήμων φαρμάκων (ως ποσοστό επί της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης φαρμάκων) θα ενισχυθεί τα προσεχή έτη, ενώ οι επιχειρήσεις του κλάδου θα συνεχίσουν να διευρύνουν το χαρτοφυλάκιό τους με γενόσημα σκευάσματα. Ο καθορισμός της ανώτατης τιμής τους σε χαμηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα πρωτότυπα φάρμακα, η πρόθεση της Πολιτείας για διείσδυσή τους σε επίπεδα ανάλογα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, σε συνδυασμό με τη λήξη πατέντας σε πρωτότυπα φάρμακα ευρείας κατανάλωσης (blockbusters), αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω την παρουσία της κατηγορίας των γενοσήμων φαρμάκων.

Εκτός των αλλεπάλληλων ανατιμολογήσεων στα γενόσημα φάρμακα, σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι συνεχείς εναλλαγές στο νομικό πλαίσιο που διέπει τόσο τα φάρμακα εν γένει όσο και την εξεταζόμενη κατηγορία των γενοσήμων, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις του κλάδου να αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Ενισχυτικές οι τάσεις

Από τη σύνταξη του ομαδοποιημένου ισολογισμού παραγωγικών επιχειρήσεων γενοσήμων φαρμάκων προκύπτει ότι το σύνολο ενεργητικού των επιχειρήσεων παρουσιάζει ενισχυτικές τάσεις την πενταετία 2013-2017 (αύξηση κατά 3,3%). Ο κύκλος εργασιών εμφάνισε πτώση την τριετία 2013-2015 (κατά 2,6%), ενώ ανέκαμψε τη διετία 2016-2017. Πτωτική πορεία παρουσίασε και το μικτό κέρδος μέχρι και το 2014. Όσον αφορά το τελικό (καθαρό) αποτέλεσμα αυτό ήταν ζημιογόνο μόνο κατά το 2014, ενώ τα υπόλοιπα έτη οι χρήσεις ήταν κερδοφόρες. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν και τα κέρδη EBITDA την εξεταζόμενη περίοδο, καθώς έλαβαν αρνητικό πρόσημο μόνο το 2014.

Η παγκόσμια αγορά γενόσημων φαρμάκων διατηρεί τη δυναμική της και εκτιμάται ότι ανήλθε σε $84 δισ. περίπου το 2017 (συμμετοχή 10,9% επί της συνολικής φαρμακευτικής αγοράς συνταγογραφούμενων φαρμάκων), ενώ το 2022 αναμένεται να ανέλθει σε $112 δισ. Την υψηλότερη διείσδυση γενοσήμων φαρμάκων (σε όγκο) στην Ευρώπη παρουσιάζουν οι Πολωνία (60,4%), Ιταλία (56,1%) και Βουλγαρία (47%).

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Στα «κάγκελα» οι φαρμακοβιομήχανοι: «Οδηγούμαστε σε μια νέα γενιά προβληματικών επιχειρήσεων»

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΕΥ: Πού πρέπει να εστιάσουν οι επιχειρήσεις στον κλάδο της υγείας

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Ολ. Παπαδημητρίου (ΣΦΕΕ): Δυσοίωνες οι προβλέψεις για την φαρμακοβιομηχανία και το 2019