Το πανόραμα των συντελούμενων μετασχηματισμών που συνθέτουν το ψηφιακό αλλά και το «πράσινο» μέλλον του λιανικού εμπορίου αναδεικνύει το διεθνές Συνέδριο «Future of Retail 2022» της ΕΣΕΕ, το οποίο ξεκίνησε χθες, Παρασκευή 27 Μαΐου, στην Αθήνα.

Κατά την 1 η ημέρα των εργασιών στο επίκεντρο του προβληματισμού ομιλητών και συνέδρων βρέθηκαν οι αναγκαίες προσαρμογές στις οποίες οφείλουν να προβούν το ταχύτερο δυνατόν οι ελληνικές εμπορικές επιχειρήσεις προκειμένου να καταστούν βιώσιμες και ανταγωνιστικές.

Την επίσημη έναρξη των εργασιών κήρυξε ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κύριος Άδωνις Γεωργιάδης, εκπροσωπώντας τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη.

Στην ομιλία του ο κ. Γεωργιάδης τόνισε: «Το νέο ΕΣΠΑ θα είναι σύντομα στη διάθεσή μας με σημαντικούς πόρους ώστε να εντάξουμε δράσεις και για το λιανικό εμπόριο όσο μπορούμε ταχύτερα. Με το νέο ΕΣΠΑ θα δώσουμε την ευκαιρία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να εξελιχτούν και να γίνουν πολύ περισσότερο ανταγωνιστικές, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημά σας, τη συμμετοχή σας στα προγράμματα ΕΣΠΑ. Και αυτό θα είναι μία ασπίδα για την ελληνική επιχειρηματικότητα έναντι του μεγάλου κινδύνου του πληθωρισμού. Η βούληση του Πρωθυπουργού είναι δεδομένη υπέρ της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Σκοπός μας είναι όχι απλώς να επιβιώσει η μικρομεσαία επιχείρηση αλλά να ανθίσεικαι ανθίζοντας η μικρομεσαία επιχείρηση να ανθίσει και η ελληνική οικονομία εν τω συνόλω της».

Στο κομβικό θέμα «έρευνα και καινοτομία στην επιχειρηματικότητα» τοποθετήθηκε ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για θέματα έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας κ. Χρίστος Δήμας, σε συζήτηση με τον δημοσιογράφο κύριο Νίκο Υποφάντη. Υποστήριξε πως «όλο και περισσότερες ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις πετυχαίνουν σπουδαίες συνεργασίες με μεγάλες επιχειρήσεις από το εξωτερικό. Πλέον έχουν σύμμαχο την Πολιτεία η οποία μέσω του Elevate Greece διαθέτει σημαντικά εργαλεία όπως κίνητρα για επενδυτικούς αγγέλους, απόκτηση μετοχών προαίρεσης, δράσεις ενίσχυσης ρευστότητας και συνέργειες που ενισχύουν το οικοσύστημα καινοτομίας, υποστηρίζοντας ενεργά τις ιδέες του αύριο».

Ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Γιώργος Καρανίκας τόνισε: «Σε ένα κόσμο που αλλάζει ραγδαία και χαρακτηρίζεται από πολλές αβεβαιότητες και προκλήσεις, μόνο η εμπορική επιχείρηση που είναι σε θέση να οργανώνει το μέλλον της και να μετατρέπει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες, μπορεί «να έχει μέλλον». Για το λόγο αυτό, στην ΕΣΕΕ είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι σήμερα η πλέον κατάλληλη συγκυρία, αν και ιδιαίτερα δύσκολη, για να συζητούμε σε βάθος και με κάθε λεπτομέρεια, το πώς μπορεί το ελληνικό λιανεμπόριο να καταστεί ανταγωνιστικό, με προσεκτικά βήματα, εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Είναι σίγουρο πως ο ψηφιακός και ο πράσινος μετασχηματισμός είναι οι δύο τροχοί που θα κινούν το «όχημα» της ελληνικής επιχειρηματικότητας στο δρόμο της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο το όχημα χρειάζεται κυρίως «καύσιμα» για να κινηθεί, δηλαδή ρευστότητα, είτε με κεφαλαιακή επάρκεια της ίδιας της επιχείρησης, είτε αποκτώντας πρόσβαση στη χρηματοδότηση».

Ανταλλαγή απόψεων για τις τάσεις στο παγκόσμιο λιανεμπόριο

Ο κ. Steve Gurney, Worldwide Head of Retail Industry Amazon Web Services (AWS) αναφέρθηκε στο Cloud native commerce και τα οφέλη για το λιανεμπόριο:  «Τo Cloud native commerce με τη χρήση πλατφορμών αλληλεπίδρασης των πελατών θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και τα ψηφιακά καταστήματα θα βοηθήσουν σε αυτό. Νέες εφαρμογές όπως 100% AWS serverless aplications θα πρωταγωνιστήσουν και θα δούμε πολλά σχετικά παραδείγματα. Επίσης είναι σημαντικό ότι πραγματοποιούνται και θα συνεχίζονται να πραγματοποιούνται εξελίξεις στην αυτοματοποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού και στο ML forecasting. Επίσης σπουδαίο ρόλο έχουν και οι εξελίξεις στην αυτοματοποίηση στο parking και στo delivery. Καθοδηγούμενο από data, το λιανικό εμπόριο, θα ωφεληθεί σημαντικά. Ο νεωτερισμός του cloud native retail, καθορίζει πλέον την αγορά και
επικεντρώνεται στον πελάτη. Το cloud θα συνεχίσει να είναι μια στρατηγική επένδυση που επιτρέπει στους λιανοπωλητές να καινοτομούν».

Για το «λιανικό εμπόριο με ορίζοντα το 2040» αντάλλαξαν απόψεις ο Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Λιανικού Εμπορίου (FIRA) κ. Jacques Creyssel, και η κυρία Christel Delberghe, Γενική Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου (Eurocommerce), με συντονίστρια τη δημοσιογράφο κυρία Μαρία Νικόλτσιου. Ο κ Creyssel τόνισε πως καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσουν η τεχνολογία, η ευρύτερη χρήση πλατφορμών και ψηφιακών υπηρεσιών αλλά και η προσπάθεια για μηδενισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Επισήμανε πως θα επιβιώσουν όσοι λιανέμποροι καταφέρουν να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες αν και σημείωσε πως οι πληθωριστικές πιέσεις είναι εξαιρετικά απειλητικές. Η κυρία Delberghe εστίασε στη μεγάλη σημασία που έχουν οι επενδύσεις για τις επιχειρήσεις ειδικά σε ψηφιακές υπηρεσίες αλλά και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Υπάρχει ανησυχία για το χαμηλό επίπεδο ετοιμότητας του λιανεμπορίου το οποίο πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην αγορά εργασίας. Το κράτος, ανέφερε, πρέπει να παρεμβαίνει αποτελεσματικά και υποστηρικτικά παρέχοντας τον απαραίτητο χώρο ελιγμών.

Ο Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Πολυκαταστημάτων (IADS) κύριος Selvane Mohandas du Menil αναφέρθηκε στα πολυκαταστήματα ως «δεκαθλητές που τρέχουν μαραθώνιο». Επεσήμανε ως κρίσιμες εξελίξεις στο χώρο των πολυκαταστημάτων τον ψηφιακό μετασχηματισμό, το rightsizing και τη βιωσιμότητα. Τόνισε πως σημαντική επίπτωση της πανδημίας στα εμπορικά κέντρα των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων ήταν αφενός η απώλεια τουριστών από την Κίνα και αφετέρου ο περιορισμός πολλών εργαζομένων στις εργάσιμες ώρες στην τηλεργασία. Παρουσίασε μια σειρά από παραδείγματα πολυκαταστημάτων που ανέπτυξαν δραστηριότητα σε τοπικό επίπεδο, αναπτύσσοντας διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα.

Ο κύριος Δημοσθένης Μπούμης, Διευθύνων Σύμβουλος της Attica Πολυκαταστήματα τόνισε συγκεκριμένα στοιχεία της στρατηγικής της επιχείρησης στη βάση της προσεκτικής ιδιοποίησης των μέσων του ψηφιακού μετασχηματισμού. Σημείωσε πως για την εταιρία κρίσιμο στοιχείο είναι η πολύπλευρη αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της, όπως επίσης και η εμπέδωση του ως landmark των πόλεων που δραστηριοποιείται. Συντονίστρια του πάνελ ήταν η διευθύντρια του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ και αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης κυρία Βάλια Αρανίτου.

Ανάλυση της οικονομικής συγκυρίας για λιανεμπόριο, ΜμΕ, εργασία

Στις συνεχείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αναφέρθηκαν η κυρία Lucia Cusmano, Επικεφαλής Οικονομολόγος και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Τμήματος Επιχειρηματικότητας, Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Τουρισμού του Κέντρου Επιχειρηματικότητας, Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, Περιφερειών και Πόλεων του ΟΟΣΑ και ο κύριος Νίκος Βέττας. Γενικός ΔιευθυντήςΙΟΒΕ και Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το συντονισμό της συζήτησης είχε ο δημοσιογράφος κύριος Θανάσης Αδαμόπουλος.

Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παρέμβαση της η κυρία Cusmano, ανάδειξε τον κίνδυνο η κρίση της ρευστότητας να μετατραπεί σε κρίση φερεγγυότητας, καθώς ο ψηφιακός και o πράσινος μετασχηματισμός απαιτούν επενδύσεις σε υλικό και άυλο κεφάλαιο. Στο επίπεδο αυτό απαιτείται, όπως ανέφερε η κα Cusmano, η ανασυγκρότηση του ιδιωτικού χρέους για να δοθεί η δυνατότητα στις ΜμΕ να πετύχουν τη βιώσιμη μετάβαση τους.

Η κα Cusmano ανέδειξε τρεις βασικούς πυλώνες, ως προϋποθέσεις, για την βιώσιμη μετάβαση: (1) Μετάβαση και ανθεκτικότητα για όλες τις επιχειρήσεις, (2) πρόσβαση στους πόρους (τεχνολογία, γνώση, ρευστότητα και ψηφιακές δεξιότητες και (3) βελτίωση της συνοχής διακυβέρνησης. Στο επίπεδο αυτό, η κα Cusmano επισήμανε την αναγκαιότητα δομικών επενδύσεων από το δημόσιο τομέα στο επίπεδο των υποδομών διαδικτύου αλλά και στην εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, υπογράμμισε την ανάγκη δημιουργίας διασποράς των χρηματοδοτικών εργαλείων (business angels, crowdfunding) για μια συνεκτική διαφυγή από την παγίδα της κρίσης που προετοίμασε η πανδημία και
επιτάχυνε η ενεργειακή κρίση.

Ο κος Βέττας, κάνοντας μια ενδιαφέρουσα επισκόπηση της συγκυρίας, σημείωσε ότι ο πληθωρισμός, πέρα από τα προβλήματα που δημιουργεί, έχει και την θετική διάσταση της συρρίκνωσης των συσσωρευμένων χρεών του παρελθόντος. Η χρηματοδότηση είναι ένα σημαντικό πρόβλημα αλλά όχι το πιο κρίσιμο. Άλλωστε, βασική διάσταση της επιχειρηματικότητας είναι το ρίσκο. Έτσι, αν μια επιχείρηση δεν καινοτομήσει θα απονεκρωθεί. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικά τα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ 2021-2027 και Ταμείο Ανάκαμψης) αλλά χρειάζονται σημαντικές παρεμβάσεις στο επίπεδο του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της προσαρμογής στα νέα καταναλωτικά πρότυπα λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Τέλος τόνισε ότι το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να προσαρμοστεί για να χρηματοδοτήσεις τα ρίσκα που συνεπάγονται οι επενδύσεις. Σε ένα εξίσου ενδιαφέρον «fireside chat», τις πυκνές συνέπειες της τελευταίας διετίας στο λιανεμπόριο και την εργασία συζήτησαν ο κύριος Γιάννης Βασιλάκος, Αντιπρόεδρος  Διευθύνων Σύμβουλος της Dixons South East Europe, Κωτσόβολος και ο κύριος Θεόφιλος Βασιλειάδης, CEO & Founder, Kariera.gr με συντονισμό της δημοσιογράφου κυρίας Μαρία Νικόλτσιου

Ο κος Βασιλάκος σημείωσε πως η πανδημία του COVID-19 αποτέλεσε την πλημμυρίδα και τον επιταχυντή μιας πληθώρας αλλαγών. Βασική αλλαγή είναι η μετάβαση σε πολυκαναλικούς οργανισμούς οι οποίοι εδράζονται στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας, δημιουργώντας ζήτηση για νέες δεξιότητες και άρα νέα επαγγέλματα. Σύμφωνα με τον κο Βασιλάκο, οι διαφορές μεταξύ μεγάλης και μικρής λιανικής είναι μικρές, με τις μικρές εμπορικές επιχειρήσεις να έχουν το πλεονέκτημα της εσωτερικής ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων. Ο κος Βασιλάκος, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις στην αγορά εργασίας, σημείωσε πως η αναβάθμιση των δεξιοτήτων είναι απαραίτητη και θα πρέπει οι νέοι εργαζόμενοι, που διαθέτουν εξαιρετικά υψηλές δεξιότητες, να αποκτήσουν την κουλτούρα της συνεργασίας. Τέλος επισήμανε την ανάγκη παρέμβασης, σε επίπεδο χρηματοδότησης, ειδικά για τις ΜμΕ.

Ο Βασιλειάδης ανάδειξε τον εξαιρετικά δυναμικό και ρευστό χαρακτήρα της αγοράς εργασίας παρουσιάζοντας τις διαταραχές τόσο σε επίπεδο προσφοράς όσο και ζήτησης. Σημείωσε πως οι δεξιότητες αναπτύσσονται ταχύτατα ακολουθώντας τους μετασχηματισμούς σε επίπεδο οικονομίας.

Σημείωσε πως η δεξαμενή των διαθέσιμων ειδικευμένων εργαζομένων είναι περιορισμένη γεγονός που εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων. Τόνισε πως το λιανικό εμπόριο πρέπει να καταστεί ένα ελκυστικό περιβάλλον για νέους εργαζόμενους, μιας και η αλληλεπίδραση με τον πελάτη είναι μια μοναδική εμπειρία για κάθε εργαζόμενο. Επισήμανε βέβαια πως βασικές προϋποθέσεις είναι η βελτίωση των μισθών και της εκπαίδευσης.

«Η Αθήνα είναι μία πόλη σε μετάβαση», σημείωσε ο ΔήμαρχοςΑθηναίων κύριος Κώστας Μπακογιάννης. Υποστήριξε πως ήδη το 70% των διοικητικών διαδικασιώνστον Δήμο έχει ψηφιοποιηθεί, ενώ σε εξέλιξη είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του ηλεκτροφωτισμού τηςπόλης η οποία θα, όπως είπε, προσφέρει α) ποιοτικότερο φωτισμό, β) αυτοματισμό και γ) οικονομίες κλίμακας. Ανέφερε πως η έξυπνη πόλη χρειάζεται διάδραση με την κοινωνία και την αγορά και χαρακτήρισε σημαντική πρόκληση τη διαβούλευση για τη διαχείριση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Χρειαζόμαστε ως κοινωνία τις έξυπνες πόλεις», σχολίασε ο Περιφερειάρχης Αττικής κ. ωΓιώργος Πατούλης. Στη συνέχεια τόνισε πως η Περιφέρεια δίνει έμφαση στη διαχείριση στερεών αποβλήτων, ενώ διπλασίασε τους προϋπολογισμούς σχετικά με την ασφάλεια. Υποστήριξε πως σε ωεξέλιξη βρίσκονται 900 μεγάλα ή μικρά έργα για υποδομές και υπογράμμισε πως ήδη 250 διοικητικές ενέργειες πραγματοποιούνται σήμερα ηλεκτρονικά. «Στη δημιουργία έξυπνων πόλεων σημαντική είναι χρηματοδότηση», τόνισε ο CEO της Space Hellas κύριος Ιωάννης Μερτζάνης. Ανέφερε ότι έμφαση πρέπει να δοθεί σε θέματα ασφάλειας και προσωπικών δεδομένων. Είναι προφανές ότι το μέλλον είναι ωψηφιακό και ότι θα επικρατήσει το υβριδικό μοντέλο εργασίας, τόνισε, δεδομένου ότι η πανδημία λειτούργησε επιταχυντικά προς αυτή την κατεύθυνση. Χαρακτήρισε σημαντικό να βελτιωθεί η ποιότητα του διαδικτύου και να υιοθετηθούν συστήματα που διασυνδέονται μεταξύ τους.

«Η έξυπνη πόλη θέλει πολλές αλλαγές και smart εφαρμογές», σχολίασε ο Δήμαρχος Γλυφάδας κύριος Γιώργος Παπανικολάου. Τόνισε πως η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι σημαντική και έχουμε κινηθεί στον Δήμο προς αυτή την κατεύθυνση με τη δημιουργία ολοκληρωμένης πλατφόρμας διαχείρισης αιτημάτων καθώς και με τη ηλεκτρονική προμήθεια εγγράφων. Η πανδημία βοήθησε να κινηθούμε προς τα εκεί τόνισε αλλά χρειάζονται χρήσιμα και έξυπνα εργαλεία και εφαρμογές που να δημιουργούν οικονομίες κλίμακας.

Διαβάστε επίσης:

Ενδιαφέρον ισπανικών εταιρειών για επενδύσεις στην Ελλάδα