Για αινιγματική εταιρεία, με τεράστια επιτυχία, η οποία λειτουργεί, όμως, σαν… βαμπίρ (και, συγκεκριμένα, σαν «καγκουρό βαμπίρ», κατά το «καλαμάρι βαμπίρ», όπως είχε χαρακτηρίσει το 2009 το περιοδικό Rolling Stone την Goldman Sachs, αλλά «καγκουρό» λόγω αυστραλιανής καταγωγής), απομυζώντας τις επιχειρήσεις στις οποίες επενδύει και αφήνοντάς τις με μεγαλύτερα χρέη, κάνουν λόγο οι Financial Times σε εκτενές άρθρο τους για την Macquarie – τον αυστραλιανό όμιλο που έχει επεκταθεί πλέον σχεδόν σε όλο τον κόσμο, επενδύοντας κατά κύριο λόγο σε σημαντικές δημόσιες υποδομές.
Όπως γράφουν οι FT, ακολουθώντας μία συγκεκριμένη στρατηγική (που έγινε τόσο δημοφιλής, ώστε να φτάσει τελικά να καθιερωθεί ως «το μοντέλο Macquarie»), την οποία λάνσαρε τη δεκαετία του 1990, η Macquarie έχει εξελιχθεί σε έναν παγκόσμιο κολοσσό αξίας 71 δισ. δολαρίων Αυστραλίας (48 δισ. δολαρίων ΗΠΑ), με υπό διαχείριση υποδομές 200 δισ. δολαρίων ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο.
Η Macquarie, που παραμένει ο μεγαλύτερος «παίκτης» σε μια αγορά που εξακολουθεί να σφύζει από ευκαιρίες, μπαίνει στον χορό όταν μια κυβέρνηση αποφασίζει να ιδιωτικοποιήσει περιουσιακά στοιχεία για να αποτινάξει από πάνω της τα χρέη τους και επενδύει σε αυτά χρηματοδοτώντας την επένδυσή της με ιδιωτικά κεφάλαια. Με τον τρόπο αυτό, κατάφερε να κάνει τις υποδομές ένα ελκυστικό (και εμπορεύσιμο) επενδυτικό προϊόν, ιδιαίτερα ελκυστικό για τους επενδυτές.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Macquarie χρησιμοποιεί ένα τυπικό μοντέλο private equity. Δημιουργεί funds υποδομών, αντλώντας ρευστό από θεσμικούς επενδυτές, π.χ. συνταξιοδοτικά ταμεία και επενδυτικούς ομίλους. Αυτοί καλύπτουν το κομμάτι της χρηματοδότησης που χρησιμοποιείται για την εξαγορά ενός συγκεκριμένου asset, π.χ. μιας εταιρείας ύδρευσης, ενός αυτοκινητόδρομου ή ενός δικτύου τηλεπικοινωνιών, ενώ το υπόλοιπο το δανείζεται η Macquarie από τις μεγάλες παγκόσμιες τράπεζες ή από private debt funds.
Ως διαχειρίστρια των κεφαλαίων που επενδύονται σε διάφορα περιουσιακά στοιχεία, η Macquarie κερδίζει από τα τέλη διαχείρισης και τις προμήθειες που συνδέονται με τις αποδόσεις του fund. Μετά την απόκτηση κάθε περιουσιακού στοιχείου, οι σταθερές ταμειακές ροές που παράγει η επένδυση επιτρέπουν στη Macquarie να πάρει κι άλλα δάνεια, αυξάνοντας σημαντικά τα χρέη της εταιρείας που απέκτησε. Τα χρήματα από τα δάνεια αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για να επενδύσει στην επιχείρησης είτε για να αυξήσει την απόδοση για τους επενδυτές της, μέσω μερισματικών καταβολών και με την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων που της χορηγήθηκαν από τους επενδυτές στο πλαίσιο του αρχικού deal. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η εταιρεία να επιλέξει να τραβήξει τα χρήματα από την επένδυσή της, αντί να τα επανεπενδύσει στην επιχείρηση που εξαγόρασε, με αποτέλεσμα να μένει κανείς με απαρχαιωμένες και φορτωμένες χρέη υποδομές.
Οι FT παρουσιάζουν μάλιστα την περίπτωση της εταιρείας ύδρευσης South East Water, που εξαγόρασε η Macquarie από την γαλλική Bouygues έναντι 386 εκατ. στερλινών και πούλησε τρία χρόνια αργότερα, ρευστοποιώντας το τελευταίο μερίδιό της έναντι 665 εκατ. στερλινών. Στα τρία αυτά χρόνια, το χρέος της South East Water, μέρος του οποίου αντλήθηκε μέσω θυγατρικής στις Νήσους Κέιμαν, υπερτετραπλασιάστηκε, από 87 εκατ. σε 458 εκατ. στερλίνες.
Η αύξηση του δανεισμού χρησιμοποιήθηκε για να μοιραστούν στους επενδυτές περισσότερα από 60 εκατομμύρια στερλίνες σε μερίσματα, καθώς και για να εξοφληθεί το μεγαλύτερο μέρος του κόστους απόκτησης της εταιρείας, έτσι ώστε η τελική τιμή πώλησης να είναι κυρίως κέρδος. Αν και οι επενδυτές της ίδιας της Macquarie βγήκαν κερδισμένοι από τις εγγυημένες αποδόσεις που εξασφαλίζει η παροχή μιας βασικής καθημερινής υπηρεσίας, οι πελάτες της εταιρείας ύδρευσης αντιθέτως βγήκαν χαμένοι, επειδή το κόστος των τόκων των δανείων πέρασε στους λογαριασμούς.
Το ίδιο συνέβη, όπως γράφουν οι FT, και με την Thames Water, αλλά και την Thames Valley. Σημειώνουν μάλιστα ότι μία από τις πρώτες ενέργειες της κοινοπραξίας που είχε συστήσει η Macquarie για την πρώτη, ήταν να κανονίσει η Thames Water να καταβάλει μέρισμα 656 εκατ. στερλινών σε μια χρονιά όπου τα κέρδη της ήταν μόλις 241 εκατ. στερλίνες! Μέσα σε έξι χρόνια, ο όμιλος εταιρειών που διαχειριζόταν η Macquarie είχε πάρει πίσω όλα τα χρήματα που είχε επενδύσει για την εξαγορά ο ίδιος και οι υπόλοιποι επενδυτές, παίρνοντας δάνεια βάζοντας ως εγγύηση τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας και πληρώνοντας μερίσματα. Το χρέος της Thames Water αυξήθηκε επίσης απότομα από 3,4 δισ. στερλίνες το 2007 σε 10,8 δισ. στερλίνες κατά τον χρόνο πώλησης και του τελευταίου μεριδίου της Macquarie, ποσό που εξακολουθεί να εξοφλείται έντοκα από τους πελάτες πολύ καιρό μετά την αποχώρησή της.
Σήμερα, στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Macquarie περιλαμβάνονται τα πάντα, από αυτοκινητόδρομους και πάρκινγκ, αεροδρόμια, λιμάνια και αεροσκάφη, γέφυρες και αποθήκες ενέργειας, μέχρι ηλιακά και αιολικά πάρκα, δίκτυα οπτικών ινών και data centres, νοσοκομεία και εξειδικευμένα κέντρα για ΑμεΑ.
Στην Ελλάδα, έχει αποκτήσει το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, βρίσκεται μεταξύ των διεκδικητών της Αττικής Οδού, συμμετέχει σε έργα ΑΠΕ, ενώ φαίνεται να σκανάρει τα πάντα αναζητώντας επενδυτικές ευκαιρίες, από την ενέργεια μέχρι τις τηλεπικοινωνίες.
Οι υποστηρικτές της πιστώνουν στην εταιρεία ότι έχει δημιουργήσει ένα πλαίσιο που αντλεί και κατευθύνει απαραίτητα χρηματοδοτικά κεφάλαια σε δομές και υποδομές που βοηθούν την κοινωνία να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά – και, τελευταία, σε ανανεώσιμες πηγές που έχουν τη στήριξη του κράτους, όπως οι αρτιγενείς αγορές του υδρογόνου, της βιοενέργειας και της δέσμευσης άνθρακα. Με ρευστότητα δε 23,7 δισ. δολαρίων ΗΠΑ (τα λεφτά που είναι στην άκρη για τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται), η επιρροή της Macquarie είναι απίθανο να μειωθεί, ιδίως μπροστά στις μεγάλες επενδύσεις που προϋποθέτει η απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Διαβάστε επίσης