Καθοριστικός μήνας για τη θέσπιση του πλαφόν στο φυσικό αέριο και την προώθηση του νέου Δείκτη που θα αντικαταστήσει το δείκτη TTF είναι ο Νοέμβριος εν όψει της  έκτακτης συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας στις 24 Νοεμβρίου.

Το μπρα ντε φερ για το πλαφόν για το φυσικό αέριο έχει διχάσει την Ευρώπη με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τον Σαρλ Μισέλ να υποστηρίζει την πρόταση των 15 κρατών μελών για πλαφόν και την Κομισιόν και την Ούρσουλα Φοντ Ντερ Λάιεν από την άλλη μαζί με τη Γερμανία -επικεφαλής των διαφωνούντων- να εναντιώνονται στη θέσπιση ενός πλαφόν. Αίτημα των διαφωνούντων, οι πρόσθετοι όροι,  όπως ότι οποιοδήποτε ανώτατο όριο δε θα μπορούσε να επηρεάσει τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια, να οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης αερίου ή να προκαλέσει οι παραγωγοί να αναδρομολογήσουν τις προμήθειες αλλού.

Τελικά, η  Κομισιόν δεσμεύτηκε χθες Παρασκευή, να καταθέσει νομοθετική πρόταση για την επιβολή ενός προσωρινού πλαφόν στο φυσικό αέριο, σύμφωνα με  κοινή επιστολή της τσεχικής προεδρίας και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, λίγο μετά τη λήξη της  συνάντησης των μόνιμων αντιπροσώπων των κρατών μελών στις Βρυξέλλες.

Σημειώνεται ότι το θέμα του πλαφόν έχει διχάσει τις χώρες της ΕΕ εδώ και μήνες, καθώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν μια οξεία ενεργειακή κρίση που οδηγεί σε υψηλό πληθωρισμό και απειλεί με ύφεση στο μπλοκ.

Η πεισματική αντιπολίτευση της Γερμανίας και της Κομισιόν έχει αναστατώσει όσους αναζητούν ανώτατο όριο, καθώς και τον πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ, Charles Michel, ο οποίος έγραψε επιστολή στην επικεφαλής της επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας «η έγκαιρη παράδοση συγκεκριμένων αποτελεσμάτων στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας θα πρέπει να παραμείνει η ύψιστη προτεραιότητά μας» και ζήτησε από την Κομισιόν να υποβάλει τις απαραίτητες νομικές προτάσεις «το συντομότερο δυνατό».

Αγωνία για τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια και την ενεργειακή ασφάλεια

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα τα κράτη μέλη ανέθεσαν  στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει ένα προσωρινό ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και έναν προσωρινό διάδρομο τιμών για τη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές.

Η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν λίγες ημέρες, είπε ότι πρόκειται να προτείνει έναν «μηχανισμό διόρθωσης» της τιμής του φυσικού αερίου στα 27 κράτη της ΕΕ την Παρασκευή 11/11, ένα μέτρο που στοχεύει στη χαλάρωση των αυξήσεων των τιμών αλλά όχι στο σταθερό ανώτατο όριο που επιδιώκουν πολλές χώρες, σύμφωνα με πηγές και έγγραφα που είδε το Reuters. Τελικά, η χθεσινή της δήλωση, επαναφέρει το θέμα του πλαφόν, μετά από τις πιέσεις των 15 κρατών μελών, με μια πρόταση που θα λαμβάνει υπόψη τις προϋποθέσεις και τις διασφαλίσεις που ζητούν τα κράτη μέλη που ανησυχούν για τις επιπτώσεις ενός πλαφόν στα μακροπρόθεσμα συμβόλαια.

Πάντως, προτεραιότητα της Κομισιόν είναι η κοινή ενεργειακή πλατφόρμα για κοινές αγορές αερίου για το χειμώνα 2023-24  και σύντομα θα παρουσιάσει στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την αξιολόγηση πιθανού κενού στον εφοδιασμό φυσικού αερίου.

«Η βασική πρόκληση είναι να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε αρκετό φυσικό αέριο στη διάθεσή μας πριν από τον χειμώνα του 2023 για να γεμίσουμε τις αποθήκες», τονίζεται στην επιστολή. «Αυτό προϋποθέτει να προσεγγίσουμε τις αγορές με πιο συντονισμένο τρόπο υπό την κοινή ενεργειακή πλατφόρμα μας για τον συμψηφισμό της ζήτησης και τις κοινές αγορές, καθώς θα διατηρούμε τις προσπάθειές μας για μείωση της ζήτησης και θα σταθεροποιούμε τις αγορές και τις τιμές», σημειώνεται επίσης στην κοινή επιστολή. Προς αυτήν την κατεύθυνση, το κείμενο αναφέρει ότι η Επιτροπή συνεχίζει τις προσπάθειές της για διαπραγμάτευση με τους αξιόπιστους ενεργειακούς εταίρους της Ε.Ε., όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, η Νορβηγία, η Αλγερία και το Ισραήλ.

Σύμφωνα με το Reuters, η Κομισιόν είπε στις χώρες της ΕΕ ότι ένα «συνολικό σκληρό» ανώτατο όριο στο TTF, την κύρια αγορά μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου της Ευρώπης που χρησιμοποιείται ως τιμή αναφοράς, θα αποτύχει να μειώσει τις τιμές, ενώ θα εγκυμονούσε νομικούς κινδύνους σύμφωνα με διπλωμάτη της ΕΕ. Αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι η Επιτροπή – σε μια κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση με 27 εθνικούς απεσταλμένους που θα ξεκινήσει στις 08:00 ώρα Ελλάδας την Παρασκευή – θα σκιαγραφήσει τη σκέψη γύρω από έναν «μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς», που θα ισοδυναμούσε με «διάδρομο τιμών» στο TTF.

«Δεν τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια του εφοδιασμού βάζοντας μια σταθερή τιμή κάτω από την αγορά, καθώς βρισκόμαστε σε παγκόσμιο ανταγωνισμό για το LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο)», είπε ο αξιωματούχος. «Δημιουργούμε έναν διάδρομο για το ποιες θα ήταν οι τιμές, ελπίζουμε να μειωθεί η αστάθεια», πρόσθεσε.

Νέος Δείκτης για τις τιμές φυσικού αερίου

Ο ACER, ο Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας παρουσίασε χθες τον τρόπο λειτουργίας του νέου Μηχανισμού Διόρθωσης της Αγοράς στους μόνιμους αντιπροσώπους των 27 χωρών-μελών. Ειδικότερα, στη χθεσινή συνεδρίαση της Coreper, της ειδικής επιτροπής στην Κομισιόν, ο Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών της ΕΕ, ανακοίνωσε ένα προσχέδιο με τις βασικές αρχές του νέου benchmark.

Ο δείκτης  στηρίζεται στη συλλογή στοιχείων από κάθε μια από τις 27 ρυθμιστικές αρχές των χωρών-μελών, βάσει των οποίων και θα προκύπτει ένας μέσος όρος τιμής, αντιπροσωπευτικής της παγκόσμιας αγοράς LNG, που θα καθορίζει και το εύρος των τιμών φυσικού αερίου. Ωστόσο, ο εναλλακτικός αυτός δείκτης (benchmark), δεν θα αφορά υπάρχοντα συμβόλαια.

Το  νέο benchmark θα είναι έτοιμο το αμέσως επόμενο διάστημα, ώστε να μπορεί να τεθεί σε λειτουργία τους πρώτους μήνες του 2023. Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή έχει ζητήσει η δημιουργία του νέου Δείκτη για το φυσικό αέριο να έχει γίνει μέχρι τις 23 Μαρτίου.