Ευρωπαϊκή βιομηχανία χωρίς επιδοτήσεις: Από το φιλόδοξο Ταμείο Κυριαρχίας των δισ… στην πλατφόρμα STEP

Το φιλόδοξο σχέδιο της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη δημιουργία ενός ισχυρού Fund για τη βιομηχανία αναμενόταν να ανακοινωθεί αυτό το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι ήρθε, όχι όμως και το Ταμείο Κυριαρχίας, που φαίνεται πως έπεσε θύμα του πληθωρισμού και της δυσκολίας των κρατών – μελών να αποδεχτούν ότι πρέπει να χρηματοδοτηθεί ένα πραγματικά μεγάλο fund για τη βιομηχανία τους.

Αντ’ αυτού, πριν λίγες ημέρες η Κομισιόν ανακοίνωσε τη «Στρατηγική Τεχνολογική Πλατφόρμα για την Ευρώπη» STEP, μια ειδική πλατφόρμα χρηματοδότησης που ανακυκλώνει χρήματα του προϋπολογισμού ενισχυμένα κατά 10 δισ. τα οποία αναμένει να μοχλεύσουν επενδύσεις 160 δισ.

Ο πήχης μπήκε εξαιρετικά χαμηλά και όπως σχολιάζεται, αποτέλεσμα, της διστακτικής ευρωπαϊκής πολιτικής ο νόμος Net-Zero Industry διατρέχει τον κίνδυνο να μην είναι τίποτα περισσότερο από ένα άδειο κέλυφος.

Η πλατφόρμα STEP θα βασιστεί σε υφιστάμενα προγράμματα: InvestEU, Ταμείο Καινοτομίας, Ορίζων Ευρώπη, Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, EU4Health, Ψηφιακή Ευρώπη και Ταμεία Συνοχής. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια καινοτόμος και δυναμική δομή που θα κατευθύνει την υφιστάμενη χρηματοδότηση σε έργα της STEP και θα επιταχύνει την εφαρμογή σε τομείς οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως ζωτικής σημασίας για την πρωτοκαθεδρία της Ευρώπης.

Σε όλα τα προγράμματα, η Επιτροπή προτείνει μια «σφραγίδα κυριαρχίας» που θα επιτρέπει καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε όλα τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ μέσα.

Για να τονωθούν οι επενδύσεις στην ανάπτυξη και την κατασκευή κρίσιμων ψηφιακών, υπερπροηγμένων και καθαρών τεχνολογιών και βιοτεχνολογιών, καθώς και στις αντίστοιχες αξιακές αλυσίδες τους, η Επιτροπή προτείνει επίσης να διατεθούν επιπλέον 10 δισ. ευρώ σε στοχευμένα προγράμματα: 3 δισ. ευρώ για το InvestEU, 0,5 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», 5 δισ. ευρώ για το Ταμείο Καινοτομίας και 1,5 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας.

Οι εν λόγω προσαυξήσεις, σε συνδυασμό με τα κίνητρα της πολιτικής συνοχής και του ΜΑΑ, μπορούν, όπως εκτιμά,  να οδηγήσουν σε επενδύσεις ύψους περίπου 160 δισ. ευρώ από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σε έργα που προωθούν την ευρωπαϊκή κυριαρχία.

Τέλος, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας νέας «υπηρεσίας μίας στάσης» και μιας νέας ειδικής διαδικτυακής πύλης κυριαρχίας για τη στήριξη των φορέων υλοποίησης έργων και των χωρών της ΕΕ στις επενδύσεις τους στο πλαίσιο της STEP που υποστηρίζονται από τα διάφορα ταμεία της ΕΕ.

Αντί για Ταμείο Κυριαρχίας, ευχολόγια και αύξηση στα υπάρχοντα προγράμματα

Αν και έχει εκφραστεί επανειλημμένα ότι είναι ζωτικής σημασίας είναι για την Ευρώπη να διασφαλίσει την ανεξαρτησία των αλυσίδων εφοδιασμού ενέργειας και τεχνολογίας  χωρίς να εξαρτάται από τη Μόσχα ή το Πεκίνο, τα λόγια δεν τα ακολούθησαν πράξεις.

Η αρχική ιδέα της Von der Leyen, όταν πρότεινε κατά τη διάρκεια ομιλίας για την κατάσταση της Ένωσης το περασμένο φθινόπωρο, το EU Sovereignty Fund, το Ταμείο Κυριαρχίας της ΕΕ, ήταν να διασφαλίσει ότι «το μέλλον της βιομηχανίας φτιάχνεται στην Ευρώπη» και να επιδοτεί από την παραγωγή μικροτσίπ και τις  κρίσιμες πρώτες ύλες έως τη χρήση υδρογόνου.

Ακολούθησαν μέτρα, όπως ο νόμος για τα τσιπ, που στοχεύουν στην κάλυψη της έλλειψης κατασκευής τσιπ, και ο νόμος Net-Zero Industry, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να κλιμακώσει την παραγωγή καθαρών τεχνολογιών με βάση την ΕΕ.

Οι Βρυξέλλες έχουν επίσης κινηθεί για να χαλαρώσουν προσωρινά τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για να επιτρέψουν στις χώρες να ενισχύουν στρατηγικά τις εγχώριες εταιρείες.

Όμως… δεν «έβαλαν λεφτά στο τραπέζι»,  δηλαδή περιορίστηκε σε κατευθυντήριες οδηγίες και επέτρεψαν και στα κράτη μέλη να επιδοτούν από τους προϋπολογισμούς τους τη βιομηχανία, χωρίς περαιτέρω ευρωπαϊκή στήριξη από νέο Fund.

Κι ενώ το καλοκαίρι έχει φτάσει, αντί για κάποιο σχέδιο για το περίφημο Ταμείο,  που κάποιες χώρες το ζητούν ενώ κάποιες άλλες παραμένουν επιφυλακτικές, ήρθε η νέα πλατφόρμα χρηματοδότησης «STEP» που ουσιαστικά αυξάνει κατά 10 δισ. τους προϋπολογισμούς στα υπάρχοντα προγράμματα. Και η μόνη ευρωπαϊκή πολιτική για τη βιομηχανία, είναι τελικά η χαλάρωση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, με αποτέλεσμα οι επενδύσεις της βιομηχανίας κάθε χώρας εξαρτάται από τη δημοσιονομική της δυνατότητα και αυτό μπορεί να δημιουργήσει κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς.

Κίνδυνος κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς

Η νέα πλατφόρμα χρηματοδότησης «STEP» της ΕΕ δεν είναι φιλόδοξη και διατρέχει τον κίνδυνο κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς, δήλωσε σε συνέντευξή της στην EURACTIV η Γαλλίδα κεντρώα ευρωβουλευτής Βαλερί Χάγιερ.

Η Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP), που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη 20 Ιουνίου δεν έλαβε θερμής υποδοχής, αφού το εύρος της είναι περιορισμένο, η χρηματοδότησή της λείπει και το σήμα  που στέλνει στις ευρωπαϊκές εταιρείες «δεν είναι καλό», όπως η Γαλλίδα Ευρωβουλευτής.

Το STEP, το οποίο αντικαθιστά το «Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας», θα είναι μια ειδική πλατφόρμα χρηματοδότησης, με στόχο να τροφοδοτήσει καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις και να δώσει στις εταιρείες της ΕΕ τα μετρητά που χρειάζονται για να απελευθερώσουν τις δυνατότητές τους στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Στην τελική της πρόταση, η Επιτροπή εστίασε στην αναδρομολόγηση των χρημάτων του προϋπολογισμού που υπήρχαν ήδη, με συμπλήρωση 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα κράτη μέλη. «Οι ΗΠΑ έβαλαν 370 δισεκατομμύρια ευρώ στο τραπέζι και η απάντησή μας είναι επιπλέον 10 δισεκατομμύρια ευρώ [στον προϋπολογισμό] -αυτό είναι πολύ, πολύ απογοητευτικό», τόνισε η Hayer.

Το Ταμείο Κυριαρχίας υποτίθεται ότι θα ήταν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, παράλληλα με περισσότερη κρατική βοήθεια, και η ισχύς του θα ανερχόταν σε εκατοντάδες δισ. ευρώ.

Αντίθετα, το «STEP» ως έχει εγκυμονεί κινδύνους: με τη χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, που θεσπίστηκαν νωρίτερα φέτος, οι χώρες με ουσιαστική δημοσιονομική δύναμη μπορούν να επενδύουν στη βιομηχανία τους, εις βάρος των φτωχότερων κρατών μελών.

Οι προτάσεις της Κομισιόν, συζητιούνται μεταξύ των κρατών μελών, και οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν μέχρι τα τέλη του έτους.

Διαβάστε επίσης

Cenergy: Η Hellenic Cables προμηθευτής στη μεγαλύτερη υπεράκτια αιολική ζώνη στον κόσμο

Κομισιόν: Καταγγέλλονται 17 αεροπορικές εταιρείες για προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας

Τάκης Κάππος (C&M Engineering): Ενεργειακός κόμβος με γεωπολιτική σημασία η Ελλάδα

──────────────────

Εκλογές 2023