Δεν υπάρχουν συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού στις κατασκευές σύμφωνα τις προκαταρκτικές απόψεις που δημοσιοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ), χθες αργά το βράδυ,  στο πλαίσιο της κανονιστικής παρέμβασης στον κλάδο που ξεκίνησε 08.01.2021.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού παράλληλα τοποθετείται με σαφήνεια κατά της συμμετοχής της ολλανδικής Reggeborgh στο μετοχικό κεφάλαιο και των δύο μεγαλύτερων κατασκευαστικών ομίλων, ΓΕΚ Τέρνα και Ελλάκτωρ.

Διαπιστώνει επίσης ότι υπήρξε σημαντική συγκέντρωση του κλάδου των κατασκευών τη τελευταία δεκαετία με αύξηση των φραγμών εισόδου σε ορισμένες από τις επί μέρους αγορές, θέτει ζητήματα που άπτονται του θεσμικού πλαισίου καθώς και προβληματισμό σχετικά με τα ΣΔΙΤ.

Παρά το γεγονός ότι η Reggeborgh έχει δηλώσει ότι θα πάψει να είναι μέτοχος στη ΓΕΚ Τέρνα, έχει ενδιαφέρον η άποψη που διατυπώνει η ΕΑ και η οποία πιθανότατα έπαιξε ρόλο στις αποφάσεις που έλαβε η ολλανδική εταιρεία.

Σύμφωνα με την ΕΑ και το κείμενο που έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση «η κοινή οριζόντια συμμετοχή συγκεκριμένου fund στις δύο μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες, δύναται να οδηγήσει στις ακόλουθες θεωρίες βλάβης:

Μη συντονισμένα μονομερή αποτελέσματα μείωσης ή μετριασμού των κινήτρων για ανταγωνισμό και συντονισμένα αποτελέσματα εναρμονισμένης συμπεριφοράς».

Προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα της ύπαρξης των κοινών μετόχων στις δύο εταιρείες, η ΕΑ ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης σε ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εν λόγω σχετική αγορά των δημοσίων έργων και τον ανταγωνισμό όπως εκδηλώνεται στις σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες των δημοσίων συμβάσεων.

Όπως αναφέρεται στο κείμενο της διαβούλευσης «η ποσοτική ανάλυση των αντι-ανταγωνιστικών κινδύνων από τις κοινές συμμετοχές μειοψηφίας στην περίπτωση των εταιρειών ΓΕΚ Τέρνα – Ελλάκτωρ, ως εκπονήθηκε από την ομάδα των εμπειρογνωμόνων είχε στόχο να καταδείξει ότι δύναται ελλείψει της κοινής ιδιοκτησίας να προκύψει αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται στην αγορά που συνεπακόλουθα θα προκαλούσε αύξηση του αριθμού των συμμετεχόντων η οποία δύναται να έχει θετικά αποτελέσματα για τις διαγωνιστικές διαδικασίες των δημοσίων διαγωνισμών».

Επίσης, τα ζητήματα που εντοπίστηκαν στο νομοθετικό πλαίσιο, λαμβανομένων υπόψη και των προβληματισμών που εξέφρασαν εταιρείες του κλάδου για τις επιπτώσεις τους στις ανταγωνιστικές συνθήκες είναι:

Το θέμα της ρύθμισης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών.

Το ζήτημα της επαναφοράς του θεσμού της κατασκευαστικής κοινοπραξίας μετά την επιλογή αναδόχου του έργου.

Οι αλλαγές στα κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων.

Ο τρόπος οργάνωσης και ιδίως τα κριτήρια κατάταξης του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Δημοσίων Έργων (ΜΗ.ΕΕ.Δ.Ε).

H εντατικότερη και ευρύτερη χρήση των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων χωρίς προηγούμενη συστηματική ανάλυση των (πιθανών) επιπτώσεών τους στον ανταγωνισμό.

Ειδικά ως προς τα ΣΔΙΤ, την ώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί αξίας πολλών δις. ευρώ, η ΕΑ επαναφέρει στο προσκήνιο την ειδική έκθεση (09/2018) που διεξήγαγε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και αφορούσε 12 συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαική Ένωση συμβάσεις ΣΔΙΤ στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Ισπανία κυρίως στους τομείς των οδικών μεταφορών (και των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών).

Συνολικά, στην προαναφερόμενη ειδική έκθεση διαπιστώθηκε ότι οι συμβάσεις ΣΔΙΤ παρέχουν στις δημόσιες αρχές τη δυνατότητα να συνάπτουν συμβάσεις για υποδομές μεγάλης κλίμακας μέσω μιας ενιαίας διαδικασίας, αυξάνοντας όμως τον κίνδυνο ανεπαρκούς ανταγωνισμού και, αποδυναμώνοντας, συνεπώς, τη διαπραγματευτική θέση των αναθετουσών αρχών.

Για την Ελλάδα όμως σημείωνε ότι η ανάθεση μεγάλων έργων ΣΔΙΤ αύξησε τον κίνδυνο ανεπαρκούς ανταγωνισμού και συνοδεύθηκε από σημαντικές καθυστερήσεις.

Σύμφωνα με το σκεπτικό που επαναλαμβάνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού «ενώ τα παραδοσιακά κατασκευαστικά έργα μπορούν να υποδιαιρούνται σε παρτίδες, ώστε να προσελκύονται περισσότεροι προσφέροντες, τα έργα ΣΔΙΤ προϋποθέτουν ένα ελάχιστο μέγεθος ώστε να δικαιολογείται το κόστος της διαδικασίας και να διευκολύνεται η επίτευξη των οικονομιών κλίμακας που είναι αναγκαίες για την αποδοτική λειτουργία και συντήρηση της υποδομής. Ωστόσο, η πολύ μεγάλη κλίμακα ενός έργου μπορεί ενίοτε να μειώσει το επίπεδο του ανταγωνισμού, καθώς κατά κανόνα είναι λιγοστές οι εταιρείες που έχουν την ανάλογη οικονομική επιφάνεια και είναι σε θέση να υποβάλουν προσφορά».

Η διαβούλευση ξεκίνησε σήμερα και θα διαρκέσει έως 07-05-2021.

Διαβάστε επίσης

Επιτροπή Ανταγωνισμού: Στις 27 Μαΐου η συνεδρίαση για τo εκπρόθεσμο της γνωστοποίησης εξαγοράς της Stoiximan από τον ΟΠΑΠ