Το επόμενο κεφάλαιο της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης – Οι κίνδυνοι του καλοκαιριού για το φυσικό αέριο

Η Ευρώπη κατάφερε να ξεπεράσει την ενεργειακή κρίση του φετινού χειμώνα που απείλησε να “πνίξει” τον εφοδιασμό της περιοχής και να πλήξει την οικονομία της, ωστόσο, οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι τα προβλήματα μπορεί να μην έχουν τελειώσει ακόμη.

Οι φόβοι για μπλακ άουτ και παγετό στα σπίτια έχουν εξασθενίσει προς το παρόν και τα αποθέματα φυσικού αερίου παραμένουν πιο πολλά από το κανονικό. Η περιοχή εισέρχεται τώρα σε μια κρίσιμη περίοδο αναπλήρωσης αυτών των αποθεμάτων και η αποφυγή μιας κρίσης τον επόμενο χειμώνα εξαρτάται από την επιτυχία της.

Δεν θα μπορεί να βασιστεί, όπως συνήθιζε, στη μαζική προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία και οι αξιωματούχοι της ΕΕ βασίζονται σε εταιρείες προκειμένου να τερματίσουν τις εισαγωγές LNG από τη χώρα.

Οι κίνδυνοι του περασμένου έτους παραμένουν έντονοι στο μυαλό των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, αναφέρει το Bloomberg.

Τα κύματα καύσωνα, η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων αιώνων, οι πυρηνικές διακοπές στη Γαλλία και ο γενικός πανικός για τις φθίνουσες εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας οδήγησαν σε άνοδο ρεκόρ στις τιμές. Έκτοτε έχουν υποχωρήσει πάνω από 80%, ωστόσο υπάρχει κάποια ανησυχία για τους επόμενους μήνες.

Το BloombergNEF βλέπει αρκετές διαθέσιμες προμήθειες για την πλήρωση των αποθεμάτων σύμφωνα με τον στόχο της ΕΕ, δηλαδή κατά 90% μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

Η αγορά παραμένει επιφυλακτική καθώς μία επανάληψη των περυσινών γεγονότων θα ανατρέψει την ισορροπία για ακόμη μια φορά. Υπάρχουν επίσης νέες ανησυχίες σχετικά με την ανάκαμψη της κινεζικής ζήτησης και μια ακόμη βαθύτερη περικοπή των ρωσικών προμηθειών και του υγροποιημένου φυσικού αερίου, δήλωσε ο Andrew Walker, αντιπρόεδρος της μεγάλης εταιρείας παροχής LNG Cheniere Energy Inc.

«Υπάρχουν πολλοί βασικοί κίνδυνοι εκεί έξω», είπε στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για το φυσικό αέριο στη Βιέννη.

Καθώς βαδίζουμε προς το καλοκαίρι, μικροί όγκοι φυσικού αερίου έχουν ήδη αρχίσει να αποστέλλονται σε χώρους αποθήκευσης. Ωστόσο, το bloomberg παραθέτει τις μεγαλύτερες ανησυχίες της Ευρώπης.

Η Κίνα και αγώνας για το LNG

Το ρεκόρ εισαγωγών LNG αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά των προσπαθειών της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της κρίσης τον περασμένο χρόνο. Αλλά ο αγώνας για την εξασφάλιση φορτίων θα μπορούσε να αρχίσει να αυξάνεται.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει προειδοποιήσει ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κίνδυνο έλλειψης εφοδιασμού φέτος, εκτός εάν περιορίσει περαιτέρω την κατανάλωση, με τη ζήτηση LNG από την Κίνα να αποτελεί τον μεγαλύτερο άγνωστο Χ.

Ο οργανισμός έχει διαφορά 40 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων μεταξύ των υψηλότερων και των χαμηλότερων εκτιμήσεών του για τις καθαρές εισαγωγές LNG της χώρας φέτος. Αυτό ισοδυναμεί με το 8% περίπου της συνολικής ζήτησης της Ευρώπης πέρυσι.

Ορισμένοι παρατηρητές του κλάδου, όπως η Wood Mackenzie, δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι, τουλάχιστον προς το παρόν. Η εταιρεία αναμένει ότι η άνθηση της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου της Κίνας και η συνεχιζόμενη αύξηση των προμηθειών από τον αγωγό της Ρωσίας θα περιορίσουν την ανάγκη για εισαγωγές LNG και θα τις διατηρήσει κάτω από το υψηλό του 2021 ακόμη και σε ένα σενάριο υψηλής ανάπτυξης.

Από την άλλη πλευρά, το φθηνότερο LNG επαναφέρει την όρεξη για αγορές από μικρότερους αγοραστές στην Ασία, γεγονός που αυξάνει τον ανταγωνισμό, σύμφωνα με την Vitol Group.

Ανάκαμψη της βιομηχανικής ζήτησης

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση φυσικού αερίου από τη βιομηχανία —η οποία αντιπροσώπευε σχεδόν το ήμισυ της συνολικής μείωσης της ζήτησης στην Ευρώπη πέρυσι— ανακάμπτει.

Ανάκαμψη παρουσιάζεται στις βιομηχανίες διύλισης πετρελαίου και πετροχημικών στην Ισπανία, την Ολλανδία και τη Γαλλία, όπου είναι ευκολότερο να αλλάξουν καύσιμα από ό,τι σε άλλους τομείς.

Οι αναλυτές της Goldman Sachs και της SEB AB έχουν προειδοποιήσει ότι οι τιμές του φυσικού αερίου μπορεί να υπερδιπλασιαστούν από τα τρέχοντα επίπεδα εάν η βιομηχανική ζήτηση επιστρέψει.

Πόσο μεγάλο όμως θα είναι το ριμπάουντ; Πολλοί κατασκευαστές έκλεισαν ή μετέφεραν ορισμένες εργασίες πέρυσι καθώς το κόστος ενέργειας έγινε απαγορευτικό και δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι θα επιστρέψουν.

Μια εκτυλισσόμενη τραπεζική κρίση θα μπορούσε επίσης να πλήξει τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.

Εναλλαγή καυσίμου

Η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου το καθιστά ξανά ελκυστικό για τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης, σε σύγκριση με εναλλακτικές λύσεις όπως ο άνθρακας ή το πετρέλαιο.

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα στην Ευρώπη αυξήθηκε πέρυσι, τερματίζοντας μια σειρά ετών υποχωρήσεων. Ήταν χαμηλότερα μέχρι στιγμής φέτος – όπως και το φυσικό αέριο – λόγω της υψηλότερης παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ωστόσο, η χρήση φυσικού αερίου για ηλεκτρική ενέργεια ξεπέρασε κατά καιρούς τον άνθρακα τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τη εταιρεία Rystad Energy AS. Η μετατόπιση οφείλεται επίσης στις πιο ακριβές άδειες άνθρακα, τις οποίες χρειάζονται οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας για την εκπομπή ρύπων.

Γαλλικά πυρηνικά

Τα προβλήματα της Electricite de France εξελίσσονται σε έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την Ευρώπη που προσπαθεί να αποφύγει άλλη μία κρίση τον επόμενο χειμώνα.

Οι πυρηνικοί σταθμοί της καταπονημένης εταιρείας κοινής ωφελείας έχουν πληγεί από τεχνικά λάθη, με αποτέλεσμα ένας αριθμός ρεκόρ αντιδραστήρων στη Γαλλία να τεθούν πέρυσι εκτός λειτουργίας, ωθώντας την ατομική παραγωγή στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών.

Ως αποτέλεσμα, η ηλεκτρική ενέργεια ήταν ο μόνος τομέας στην Ευρώπη όπου η κατανάλωση φυσικού αερίου παρέμεινε σχετικά σταθερή πέρυσι, παρόλο που η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε, ενώ η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας εκτινάχθηκε.

Η EDF ανακάλυψε νέα προβλήματα που προκάλεσαν αύξηση των τιμών της ενέργειας πολλές φορές αυτόν τον μήνα.

Ενώ η εταιρεία άφησε αμετάβλητη την πρόβλεψή της για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας για το τρέχον έτος, περισσότερα προβλήματα θα καταπονήσουν περαιτέρω τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και θα αυξήσουν τη ζήτηση για φυσικό αέριο.Οι εκτεταμένες απεργίες στη χώρα λειτούργησαν επιβαρυντικά.

Νέα ξηρασία;

Οι μνήμες του ποταμού Ρήνου που στέγνωσε και έγινε αδιάβατος πέρυσι είναι ακόμα νωπές, όπως και η ζέστη-ρεκόρ και οι ξηρασίες που περιόρισαν την υδροηλεκτρική και πυρηνική παραγωγή. Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο πιθανά τα έντονα καιρικά φαινόμενα.

Το υδρολογικό ισοζύγιο στις Άλπεις — ή η ποσότητα ενέργειας που αποθηκεύεται σε δεξαμενές και οι χιονοπτώσεις σε σύγκριση με τα εποχιακά δεδομένα — δείχνει ήδη το μεγαλύτερο έλλειμμα από το 2017 για την συγκεκριμένη εποχή του χρόνου.

Ο ζεστός καιρός θα μπορούσε να ενισχύσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο για ψύξη και εάν ο Ρήνος στεγνώσει ξανά, μπορεί να διαταράξει τη μεταφορά άνθρακα και προϊόντων πετρελαίου προς τη Γερμανία.

Ο κίνδυνος της Ρωσίας

Το μερίδιο της Ρωσίας στη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε σε λιγότερο από 10% μέχρι το τέλος του περασμένου έτους από 40% το 2021, καθώς τα περισσότερα κράτη στράφηκαν σε εναλλακτικές λύσεις όπως το LNG των ΗΠΑ.

Ακόμη και αυτή η μικρή προσφορά, ειδικά το τμήμα που προέρχεται από αγωγούς που διασχίζουν την Ουκρανία, βρίσκεται υπό συνεχή κίνδυνο καθώς ο πόλεμος περνάει στο δεύτερο έτος του.

Ενώ οι ροές των αγωγών έχουν μειωθεί, οι εισαγωγές LNG – οι οποίες δεν υπόκεινται σε περιορισμούς – από τη χώρα έχουν αυξηθεί. Αλλά τώρα υπάρχει αυξανόμενη πίεση στις ευρωπαϊκές εταιρείες να τερματίσουν αυτές τις αγορές. Ορισμένοι, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι χώρες της Βαλτικής, έχουν ήδη απαγορεύσει τις εισαγωγές.

Η ΕΕ αναζητά έναν τρόπο να επιτρέψει στα μέλη να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο παράδειγμα, αλλά δεν εφαρμόζει νέες κυρώσεις ούτε ανακοινώνει συγκεκριμένα μέτρα.

Η Ισπανία, ένας από τους κορυφαίους αγοραστές ρωσικών καυσίμων στην Ευρώπη, προέτρεψε άμεσα τις εταιρείες να μειώσουν αυτές τις αγορές, αλλά μια γενική απαγόρευση θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί.

Η Ρωσία αντιπροσώπευε το 14% των συνολικών ευρωπαϊκών εισαγωγών LNG πέρυσι, δήλωσε ο Leo Kabouche, αναλυτής της Energy Aspects Ltd. Εάν η περιοχή απαγόρευε αυτές τις ροές, η απώλεια θα ήταν «σημαντική και θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να αντικατασταθεί».

Η πιθανότητα πλήρους αποκοπής από τη Μόσχα, οι κίνδυνοι δολιοφθοράς των υποδομών ή οι απρογραμμάτιστες διακοπές σε μεγάλα έργα φέτος —καθώς και ο ανταγωνισμός με την Κίνα— θα μπορούσαν να θέσουν ξανά υπό πίεση την αγορά φυσικού αερίου, δήλωσε ο Matthew Baldwin, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του τμήματος ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέδριο στη Βιέννη.

Διαβάστε ακόμη:

Θέμα χρόνου η επόμενη κρίση στο φυσικό αέριο – Η Ευρώπη δεν κάνει τίποτα

ΕΕ: Δημόσια διαβούλευση για την αλλαγή του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας