Τα κατάλοιπα του ψυχρού πολέμου απειλούν τα σχέδια της Ευρώπης για απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου

Το Βερολίνο κινδυνεύει να ξεμείνει από καύσιμα μετά την απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου, εάν οι Γερμανοί αξιωματούχοι δεν βρουν έναν τρόπο να απομακρύνουν τα κατάλοιπα του ψυχρού πολέμου.

Ένα διυλιστήριο στα πολωνικά σύνορα, το οποίο προμηθεύει τον κύριο όγκο των καυσίμων του αεροδρομίου της γερμανικής πρωτεύουσας και την βενζίνη για τα οχήματα της περιοχής, βρίσκεται εν μέσω της αντιπαράθεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Μόσχα για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το σχέδιο για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του έτους απειλεί να πνίξει τις προμήθειες στις εγκαταστάσεις της μικρής γερμανικής πόλης Schwedt -που βρίσκεται στα πολωνικά σύνορα-, κάτι που θα πλήξει το Βερολίνο και μεγάλο μέρος της ανατολικής Γερμανίας στην πορεία.

Το διυλιστήριο PCK συνδέεται απευθείας με έναν αγωγό που αντλεί ρωσικό αργό από την άλλη πλευρά των Ουραλίων. Επειδή η εγκατάσταση απέχει πολύ από κάποιο μεγάλο λιμάνι, δεν υπάρχει εύκολη εναλλακτική λύση και το γεγονός ότι ελέγχεται από την πρωταθλήτρια πετρελαίου του Κρεμλίνου Rosneft PJSC πολλαπλασιάζει τις δυσκολίες.

Από το Βερολίνο μέχρι τις ακτές της Βαλτικής της Γερμανίας και τμήματα της δυτικής Πολωνίας, «σχεδόν κάθε αεροπλάνο, αστυνομικό, πυροσβεστικό όχημα και ασθενοφόρο τροφοδοτείται με καύσιμα από την Schwedt», δήλωσε η Annekathrin Hoppe, δήμαρχος της πόλης των 34.000 κατοίκων στον ποταμό Oder. Το κλείσιμο του διυλιστηρίου «θα ήταν καταστροφή».

Οι ισχυροί δεσμοί

Η εγκατάσταση, η οποία καλύπτει μια έκταση υπερδιπλάσια από το Central Park της Νέας Υόρκης, χτίστηκε τη δεκαετία του 1960 για να ενισχύσει την εξάρτηση της πρώην κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας από τη Σοβιετική Ένωση. Ο αγώνας για την εξεύρεση λύσης δείχνει ότι αυτοί οι δεσμοί είναι ακόμα ισχυροί, αν και έχουν περάσει πάνω από τρεις δεκαετίες από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Για να συμμορφωθεί με το σχεδιαζόμενο εμπάργκο πετρελαίου της ΕΕ, η κυβέρνηση του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς σταθμίζει ορισμένες δύσκολες στον χειρισμό λύσεις, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου του διυλιστηρίου όπως έκανε με τη γερμανική μονάδα της Gazprom. Αλλά μια αλλαγή ιδιοκτησίας δεν θα έλυνε το κύριο ζήτημα: την αντικατάσταση των 12 εκατομμυρίων τόνων αργού που αντλούνται στο διυλιστήριο κάθε χρόνο μέσω του αγωγού Druzhba, που στα ρωσικά σημαίνει «φιλία».

«Το διυλιστήριο δεν είναι διαμορφωμένο για τίποτα άλλο» παρά για το αργό πετρέλαιο της Ρωσίας με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο, δήλωσε ο Ben Van Beurden, διευθύνων σύμβουλος της Shell, η οποία κατέχει μερίδιο στο PCK, το οποίο προσπαθεί να πουλήσει.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Robert Habeck ταξίδεψε στην πόλη Schwedt την περασμένη εβδομάδα προκειμένου να μετριάσει τις ανησυχίες για το μέλλον του διυλιστηρίου. Με εκατοντάδες εργαζόμενους στο ακροατήριο, ανέβηκε σε ένα τραπέζι για να στείλει καλύτερα το μήνυμά του σχετικά με τις ενέργειες που κάνει η κυβέρνηση προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι εργασίες μπορούν να συνεχιστούν εάν απαγορευτεί το ρωσικό πετρέλαιο.

«Χρειαζόμαστε την παραγωγή σας και τη δουλειά σας για να διαφυλάξουμε τον ανεφοδιασμό της Γερμανίας», είπε ο Habeck στο προσωπικό του διυλιστηρίου PCK, προσθέτοντας ότι πιθανότατα θα υπάρξουν διακοπές. «Δεν θέλω να σας κοροϊδέψω ή να σας παρουσιάσω μία ρόδινη εικόνα».

Οι εναλλακτικές λύσεις

Οι γερμανικές αρχές προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές και έχουν αποφασίσει ότι ένας παλιός αγωγός που συνδέει τη Schwedt με το λιμάνι του Ρόστοκ της Βαλτικής θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παράδοση αργού μέσω δεξαμενόπλοιων. Αλλά το σχετικά μικρό του μέγεθος σημαίνει ότι θα μπορούσε να καλύψει μόνο το 60% των κανονικών όγκων. Για την ενίσχυση των προμηθειών, τα σχέδια για την αύξηση της πίεσης της αντλίας και τον εκσυγχρονισμό της υποδομής βρίσκονται υπό συζήτηση, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα.

Μια άλλη επιλογή θα ήταν να ελλιμενιστούν δεξαμενόπλοια στο Γκντανσκ της Πολωνίας και να αποσταλεί αργό πετρέλαιο μέσω ενός αγωγού που συνδέεται με τον αγωγό Druzhba. Αυτό θα απαιτούσε τη βοήθεια της Βαρσοβίας, η οποία έχει να αντιμετωπίσει τα δικά της ζητήματα εφοδιασμού καθώς καταργεί σταδιακά τη ρωσική ενέργεια.

Η Πολωνή υπουργός για το Κλίμα Anna Moskwa είπε ότι η κυβέρνηση, η οποία ήδη βοηθά στην προμήθεια ενός άλλου γερμανικού διυλιστηρίου στη Leuna, θέλει η Rosneft να μην έχει συμμετοχή στην PCK. Ανέφερε ότι η χώρα μπορεί να αναζητήσει ακόμη περισσότερα ανταλλάγματα.

«Εργαζόμαστε με τη γερμανική πλευρά για ένα νέο κοινό μοντέλο διαχείρισης των διυλιστηρίων, ώστε να είναι το καλύτερο δυνατό τόσο για τις πολωνικές όσο και για τις γερμανικές κοινωνίες», εξήγησε. «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο. Δεν είναι φιλανθρωπία».

Η δυσπιστία των κατοίκων

Οι ντόπιοι στην πόλη Schwedt, είναι δύσπιστοι σχετικά με το κατά πόσο οι συνδέσεις υποδομής δεκαετιών μπορούν να επαναδρομολογηθούν με επιτυχία σε λίγο περισσότερο από έξι μήνες.

«Υπήρξαν αρκετές κρίσεις με τη Ρωσία από την ίδρυση του εργοστασίου, αλλά αυτές δεν επηρέασαν ποτέ τη σχέση προμήθειας», δήλωσε ο Gundolf Schuelke, επικεφαλής του περιφερειακού βιομηχανικού και εμπορικού επιμελητηρίου. «Αυτή η σύγκρουση – με το τεράστιο εύρος και τις κυρώσεις καθώς και τις αντικυρώσεις – είναι άνευ προηγουμένου».

Το Βερολίνο είχε ήδη μια γεύση για το τι θα μπορούσε να συμβεί εάν το ρωσικό αργό στερέψει. Το 2019, οι προμήθειες μέσω του αγωγού Druzhba διαπιστώθηκε ότι ήταν μολυσμένες. Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες, το Βερολίνο είχε ξεμείνει και χρειάστηκε να εξασφαλίσει επείγουσες παραδόσεις πετρελαίου θέρμανσης, ντίζελ και βενζίνης από το Αμβούργο.

Σε εκείνη την περίπτωση, το πρόβλημα ήταν βραχύβιο. Τώρα, μια πιο διαρθρωτική αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη και το διυλιστήριο PCK έχει προετοιμαστεί ελάχιστα για να παραμείνει ένα διάστημα χωρίς πρόσβαση στο φτηνό ρωσικό αργό.

Προσέλκυση startup εταιρειών

Μακροπρόθεσμα, οι αξιωματούχοι της πόλης πιέζουν για αλλαγές όχι μόνο στο διυλιστήριο αλλά και στην τοπική οικονομία δημιουργώντας ένα «campus καινοτομίας» για να προσελκύσουν νεοφυείς επιχειρήσεις και βιώσιμες βιομηχανικές επιχειρήσεις.

Η Verbio Vereinigte BioEnergie AG με έδρα τη Λειψία παράγει ήδη βιοντίζελ, βιοαιθανόλη και βιομεθάνιο στην περιοχή του PCK και μοιράζεται την τεράστια υποδομή αγωγών, σιδηροδρομικών μεταφορών και επεξεργασίας.

Αλλά αυτές οι προσπάθειες δεν αντικαθιστούν άμεσα το διυλιστήριο, το οποίο απασχολεί περίπου 1.200 άτομα και διατηρεί τουλάχιστον άλλες τόσες θέσεις εργασίας σε τοπικούς εταίρους. Επίσης, η θερμότητα που παράγεται από το εργοστάσιο διατηρεί το 80% των σπιτιών της πόλης Schwedt ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

«Εάν το διυλιστήριο PCK σταματήσει την παραγωγή, δεν υπάρχει πλέον καύσιμο στην Ανατολική Γερμανία και καύσιμα στο Βερολίνο», δήλωσε ο Claus Sauter, διευθύνων σύμβουλος της Verbio, σε τηλεδιάσκεψη την περασμένη εβδομάδα. «Μια ολόκληρη περιοχή θα πεθάνει».

Διαβάστε ακόμη:

Πούτιν: Αδύνατο για μερικές ευρωπαϊκές χώρες να απεξαρτηθούν πλήρως από το ρωσικό πετρέλαιο

Γερμανία: Τέλος στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου ακόμα και χωρίς συμφωνία από την ΕΕ