Θεόδωρος Σκυλακάκης, υπουργός Ενέργειας
Στα 600 εκ. ευρώ εκτιμά η ΡΑΑΕΥ σύμφωνα με πληροφορίες το έλλειμμα του λογαριασμού των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για τη διετία 2023-2024 και προτείνει να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το πρόβλημα της τρύπας των ΥΚΩ και την ανάγκη να πληρωθούν οι οφειλές στους προμηθευτές, επεσήμανε χθες με επιστολή του ο Σύνδεσμος των Προμηθευτών (ΕΣΠΕΝ) στη ΡΑΕΕΥ καθώς τα έσοδα του λογαριασμού για 8 μήνες του 2023, κατευθύνθηκαν σε άλλους σκοπούς, με αποτέλεσμα να υπάρχει τρύπα 252 εκ. ευρώ. Ειδικότερα, μόνο προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης κατευθύνθηκαν 460 εκ. ευρώ το 2023.
Οι προμηθευτές ζητούν την παρέμβαση των εμπλεκόμενων φορέων και της Πολιτείας, είτε για την αναπροσαρμογή των μοναδιαίων χρεώσεων ΥΚΩ εάν αυτό απαιτείται ή την ενίσχυση του ΕΛΥΚΩ μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. Επίσης, ζητούν να υπάρξει κανονιστική πρόβλεψη που να προβλέπει ότι όσο οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν τις επαχθείς συνέπειες του ελλειμματικού ΕΛΥΚΩ, θα αποζημιώνονται έναντι του χρηματοοικονομικού κόστους που αναλαμβάνουν.
Το δρομολόγιο των ΥΚΩ
Οι χρεώσεις ΥΚΩ, εισπράττονται από τις εταιρείες προμήθειας με τους λογαριασμούς ρεύματος και κατευθύνονται στον ειδικό λογαριασμό ΕΛΥΚΩ. Από εκεί μοιράζονται στους προμηθευτές ανάλογα με τα σχετικά κόστη που έχουν καταβάλει για την παραγωγή ρεύματος στα νησιά και τις κατηγορίες ευάλωτων πελατών που έχουν στα πελατολόγιά τους. Τα έσοδα από τα ΥΚΩ καλύπτουν τις παρακάτω δαπάνες:
- Παροχή ρεύματος σε χαμηλές τιμές για ευάλωτες κατηγορίες καταναλωτών, όπως άτομα με ειδικές ανάγκες, τρίτεκνοι με χαμηλό εισόδημα, μακροχρόνια άνεργοι κλπ, που εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).
- Παροχή ρεύματος σε πολύ χαμηλές τιμές στις πολύτεκνες οικογένειες.
- Παροχή ρεύματος για τους κατοίκους των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, σε ίδιες τιμές με αυτές των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας, παρά το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά είναι κατά πολύ υψηλότερο.
Ωστόσο, το 2023 από τη μια το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά ήταν αυξημένο λόγω της αύξησης της τιμής του πετρελαίου, αυξάνοντας τις απαιτήσεις των προμηθευτών και από την άλλη ο λογαριασμός ΥΚΩ χρησιμοποιήθηκε για την ενίσχυση του Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Το αποτέλεσμα είναι να έχει διογκωθεί το έλλειμμα του λογαριασμού και να μην μπορούν να πληρωθούν οι απαιτήσεις των προμηθευτών.
Σημειώνεται ότι οι χρεώσεις ΥΚΩ είναι πολύ υψηλές για τους καταναλωτές του Διασυνδεδεμένου Συστήματος της ηπειρωτικής Ελλάδας κυρίως λόγω του κόστους της τρίτης υποκατηγορίας από τις παραπάνω – αυτά που πληρώνουν για την ηλεκτροδότηση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
Τα περισσότερα νησιά σήμερα στην Ελλάδα (κυρίως στο Αιγαίο) ηλεκτροδοτούνται από αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα µε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά κύριο λόγο από τοπικούς θερμικούς σταθμούς παραγωγής, οι οποίοι λειτουργούν µε καύσιμο πετρέλαιο, βαρύ (µαζούτ) ή και ελαφρύ (ντίζελ), και τους σταθμούς Α.Π.Ε. (αιολικούς και φωτοβολταϊκούς). Τα νησιά αυτά δεν έχουν διασυνδεθεί μέχρι σήμερα µε το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, λόγω κυρίως τεχνικών και τεχνολογικών δυσκολιών, που υφίσταντο μέχρι πρότινος, αλλά και λόγω οικονομικών δυσκολιών, καθώς οι διασυνδέσεις είναι έργα μεγάλης έντασης κεφαλαίου.
Στις απομονωμένες νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας η χρήση συμβατικών καυσίμων και η ανάγκη συνεχούς ενίσχυσης του συμβατικού δυναμικού παραγωγής των νησιών αυτών λόγω της μεγάλης εποχιακής διακύμανσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από την έντονη τουριστική δραστηριότητα, δημιουργεί σημαντικά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι το κόστος ανά παραγόμενη kWh στα νησιά αυτά να λαμβάνει πολύ υψηλές τιμές.
Η επιστολή ΕΣΠΕΝ στη ΡΑΑΕΥ
Ο ΕΣΠΕΝ σε επιστολή του προς τη ΡΑΑΕΥ, τονίζει την επιτακτική ανάγκη της άμεσης αντιμετώπισης του διαρκώς διογκούμενου ελλείμματος του ΕΛΥΚΩ καθώς και της απόδοσης των οφειλόμενων ανταλλαγμάτων για την παροχή των από τον Απρίλιο του 2023 έως σήμερα, τονίζει.
Αναλυτικά, στην επιστολή των προμηθευτών αναφέρεται:
Η απομείωση του μηνιαίου ανταλλάγματος τον Ιούνιο του 2023 ανήλθε σε 45% και έκτοτε υπερβαίνει συστηματικά το 40%, ενώ το συνολικό οφειλόμενο -προς τους προμηθευτές- αντάλλαγμα για την περίοδο Απρίλιος-Νοέμβριος 2023 ανέρχεται πλέον σε € 252 εκ. περίπου.
Σημειώνεται ότι στον Κώδικα Διαχείρισης του Δικτύου Διανομής (αρθ. 153) και στον Ν. 4067/2012 όπως ισχύει (αρθ. 36) περιλαμβάνονται ρητές αναφορές στην ανάγκη μέριμνας για την «έγκαιρη λήψη μέτρων αντιμετώπισης τυχόν αρνητικού οικονομικού αποτελέσματος ΕΛΥΚΩ» καθώς και για την «τήρηση ενός αποθέματος ασφαλείας» αντίστοιχα.
Παρά τις ανωτέρω διατάξεις, από τον Απρίλιο του 2023 και έπειτα, οι προμηθευτές έχουν επί της ουσίας κληθεί να αναλάβουν το κόστος χρηματοδότησης των μηνιαίων ελλειμμάτων του ΕΛΥΚΩ, εξασφαλίζοντας με ίδια μέσα το απαιτούμενο κεφάλαιο κίνησης για την παροχή των ΥΚΩ έως ότου καταστεί εφικτή η εξόφληση των οφειλόμενων ποσών από τον Λογαριασμό.
Η παροχή των ΥΚΩ αποτελεί αδιαμφισβήτητα κοινωνική πολιτική για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στο αγαθό της ενέργειας, ωστόσο το κόστος της δεν είναι αποδεκτό να μετατίθεται στους προμηθευτές, δυσχεραίνοντας τη δυνατότητα τους να ανταπεξέλθουν στην υποχρέωση παροχής των εν λόγω υπηρεσιών και υπονομεύοντας εν τέλει τον ίδιο τον σκοπό της συγκεκριμένης κοινωνικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε αυτονόητο ότι, για όσο διάστημα οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν τις επαχθείς συνέπειες του ελλειμματικού ΕΛΥΚΩ, θα πρέπει να αποζημιώνονται έναντι του χρηματοοικονομικού κόστους που αναλαμβάνουν και για τον σκοπό αυτό προτείνεται να υπάρξει άμεσα σχετική κανονιστική πρόβλεψη.
Κλείνοντας, επισημαίνουμε και πάλι ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση στην αναγκαία μέριμνα εκ μέρους των εμπλεκόμενων φορέων και της Πολιτείας, για την αναπροσαρμογή των μοναδιαίων χρεώσεων ΥΚΩ εάν αυτό απαιτείται ή την ενίσχυση του ΕΛΥΚΩ μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.
