Στην τελική ευθεία μπήκε η μεγάλη μάχη για τους λεγόμενους «έξυπνους μετρητές» της ΔΕΔΔΗΕ, με την είσπραξη των 150 εκατομμυρίων από την Ευρωπαϊκή  Τράπεζα Επενδύσεων.

Άνοιξε συνεπώς ο δρόμος για τους τέσσερις αναδόχους που έχουν επιλεγεί να υλοποιήσουν ένα τεράστιο, για τα ελληνικά δεδομένα έργο.

Πρόκειται για την εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών σε 7,5 εκατομμύρια παροχές στη χαμηλή τάση.

Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 1,2 δισ. ευρώ αλλά όπως γίνεται συνήθως, στην πορεία θα αυξηθεί. Η εκταμίευση θα γίνει σε δύο φάσεις, για την πρώτη από τις οποίες ο ΔΕΔΔΗΕ θα χρησιμοποιήσει το δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Η  πρώτη φάση θα τελειώσει  το 2026 και θα χρειαστεί δαπάνη 550-600 εκατομμυρίων και η δεύτερη περί το τέλος της δεκαετίας.

Το δάνειο επισφραγίστηκε στη  συνάντηση που είχε ο  Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Werner Hoyer, στο Μέγαρο Μαξίμου.

Μετά τη λύση της εκκρεμότητας με το Συμβούλιο της Επικρατείας λόγω προσφυγής της ελβετικής Landis and Gyr, μέχρι το τέλος του μήνα ο ΔΕΔΔΗΕ θα ζητήσει την  κατάθεση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών από τους 4 «μνηστήρες» που πλέον ‘τρέχουν’  στη διαδικασία και θα μοιραστούν το έργο.

Οι 4 ανάδοχοι που θα γίνουν τρεις

Στο παιχνίδι έμειναν τελικά Αμερικανοί και Γάλλοι μετά από έντονο παρασκήνιο που είχε και πολιτικές εκφάνσεις με παρεμβάσεις Πρεσβειών, όπως έχει αποκαλύψει το mononews.gr.

Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού του ΔΕΔΔΗΕ έχουν προκριθεί τέσσερα σχήματα:

  1. Η ισπανική θυγατρική της κορυφαίας αμερικανικής εταιρείας κατασκευής μετρητών Itron Spain SLU, από κοινού με την επίσης ισπανική ZIV Aplicaciones y Tecnologia SL (modems και παρεμφερής εξοπλισμός).
  2. Η ρουμανική θυγατρική της επίσης αμερικανικής εταιρείας παραγωγής μετρητών Elster Rometrics SRL (μέλος του διεθνούς ομίλου Honeywell), μαζί με τις Intracom SA Telecom Solutions και Elster Gmbh.
  3. Η γνωστή στον χώρο σλοβενική εταιρεία κατασκευής μετρητών Iskraemeco d.d., έχει κατέβει στο διαγωνισμό από κοινού με την γαλλική Oracle France SAS.
  4. Και η εντελώς άγνωστη μέχρι τώρα ελληνική Protasis AE, από κοινού με την γαλλική Sagemcom Energy & Telecom SAS, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της γαλλικής Enedis.

Η πρώτη μεγάλη μάχη θα δοθεί στις αρχές του 2024, οπότε ένας στους τέσσερις θα κοπεί για να μείνουν οι άλλοι τρείς.

Υπάρχει όμως μία σημαντική λεπτομέρεια στο διαγωνισμό που θα κρίνει πολλά και εκεί θα δοθεί η δεύτερη μάχη: μετά  την παράδοση των πρώτων 500.000 μετρητών, για κάθε επόμενη «παρτίδα» θα διενεργούνται εσωτερικοί διαγωνισμοί, ανάμεσα στους τρεις αναδόχους που θα μείνουν.

Συνεπώς στους τρείς, ο ένας θα κερδίζει και οι άλλοι δύο θα μένουν εκτός, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Πώς έμειναν έξω οι Ελβετοί

Η  θυγατρική του ελβετικού ομίλου Landis and Gyr έχει προειδοποιήσει ότι θα φύγει από  την Ελλάδα κλείνοντας το εργοστάσιο στην Κόρινθο.

Υπάρχει όμως και η έντονη φημολογία ότι θα «χρυσωθεί το χάπι» με την ανάθεση έργου εν είδει υπεργολάβου στο εργοστάσιο των Ελβετών.

Ο αρχικός  προϋπολογισμός ήταν στα 800 εκατομμύρια, έχει αυξηθεί κατά 400 εκατομμύρια και όπως λένε οι επαίοντες θα αυξηθεί και άλλο και μάλιστα σημαντικά. Αιτία η κατακόρυφη αύξηση στις πρώτες ύλες το 2022 και φέτος, ενώ οι προδοαγραφές του έργου είχαν γίνει με τιμές 2020-2021.

Σύμφωνα με τη μελέτη-εισήγηση της Pricewaterhouse οι νικητές του διαγωνισμού, δεν είναι σχήμα, αλλά τρεις.

Δηλαδή το έργο μοιράζεται σε τρεις και όχι σε έναν ανάδοχο, γεγονός που ασκεί πίεση στις εταιρείες να παράσχουν όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικές τιμές.

«Αυτό θα επιτευχθεί φυσικά εάν δεν συνεννοηθούν μεταξύ τους οι ανάδοχοι και κρατήσουν ψηλά τις τιμές και εδώ είναι η δική μας ευθύνη να τους ελέγξουμε» λέει στέλεχος του Διαχειριστή.

Οι παράλληλες δράσεις του ΔΕΔΔΗΕ

Ο ΔΕΔΔΗΕ προμηθεύεται ήδη ποσότητες μετρητών, τους οποίους εγκαθιστά σε νέες παροχές ή αντικαθιστά αναλογικά «ρολόγια» ρεύματος, τα οποία έχουν παρουσιάσει βλάβες.

Από το Φεβρουάριο του 2024, θα αξιοποιήσει ακόμη πιο εκτεταμένα το πλεονέκτημα που δίνουν οι «έξυπνοι» μετρητές στη δραστική αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών.

Η βασική υπεροχή  των ψηφιακών μετρητών έναντι των συμβατικών, συνίσταται  στο ότι  κάνουν δύσκολη την όποια ‘παρέμβαση’ (π.χ. τεχνητή διακοπή του μετρητή για 2-3 ώρες αιχμής) ώστε να μην καταμετρηθεί παροχή, άρα και να μην πληρωθεί.

Άλλωστε με τους έξυπνους μετρητές, η κατανάλωση παρακολουθείται ψηφιακά σε συνεχή βάση και από απόσταση. Συνεπώς εάν κάποιος κλείσει το μετρητή, η απότομη και μεγάλη πτώση της κατανάλωσης, θα δώσει «σήμα» στον Διαχειριστή για επιτόπιο έλεγχο.

Στον ΔΕΔΔΗΕ θέλουν  από το 2024 να εκμεταλλευτούν όσο μπορούν το νέο σύστημα, ώστε με την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε κατηγορίες εμπορικών επιχειρήσεων, κυρίως σε εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ και νυχτερινά κέντρα να περιορίσουν τα εκτεταμένα  κρούσματα ρευματοκλοπής.

Ρευματοκλοπές και νέα συμβόλαια με τους ψηφιακούς μετρητές

«Οι  ρευματοκλοπές είναι οι ‘μη τεχνικές’ απώλειες, οι οποίες επιβαρύνουν όλους τους προμηθευτές και μετακυλίονται στους συνεπείς καταναλωτές» όπως είπε ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, σε πρόσφατες συνεντεύξεις του.

Μάλιστα σύμφωνα με πηγές του ΔΕΔΔΗΕ, οι «μη τεχνικές απώλειες» κινούνται στο 4% του συνόλου της κατανάλωσης, προκαλώντας ανάλογη προσαύξηση σε όλους τους λογαριασμούς ρεύματος.

«Πολιτική του ΥΠΕΝ είναι η πλέον και η αυστηροποίηση των ποινών για όσους καταναλωτές εντοπίζονται να έχουν παρέμβει ή να έχουν παρακάμψει τον μετρητή τους. Εάν η παρανομία έχει γίνει από ηλεκτρολόγο, τότε θα του αφαιρείται η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος» μας λέει υψηλά ιστάμενη πηγή του Υπουργείου.

Οι «έξυπνοι» μετρητές θα δώσουν επίσης τη δυνατότητα για συμβόλαια δυναμικής τιμολόγησης στην προμήθεια ενέργειας, όπως συμβολαίων με πολυζωνικές χρεώσεις, στα οποία οι τιμές αυξομειώνονται ανά χρονικές περιόδους μέσα στην ημέρα, ανάλογα με τη διακύμανση της ζήτησης. Επιπλέον, με τη δυνατότητα παρακολούθησης της κατανάλωσης ανά πάσα στιγμή, νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα έχουν απτό κίνητρο για ενεργειακή εξοικονόμηση.

Παράλληλα, θα εξαλείψουν την επιτόπια παρουσία συνεργείων του Διαχειριστή για μία σειρά από λειτουργίες, μειώνοντας το λειτουργικό του κόστος. Έτσι, θα περιορίσουν το κόστος λήψης μετρήσεων, διακοπής ηλεκτροδότησης και επανασυνδέσεων παροχών.

Την ίδια στιγμή, θα αναβαθμίσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς για παράδειγμα ο ΔΕΔΔΗΕ θα μπορεί να εντοπίσει εύκολα και άμεσα τις βλάβες στο δίκτυο χαμηλής τάσης, ώστε να τις αποκαταστήσει.

Παράλληλα, θα εξαλείψουν την επιτόπια παρουσία συνεργείων του Διαχειριστή για μία σειρά από λειτουργίες, μειώνοντας το λειτουργικό του κόστος. Έτσι, εκτός από τον άμεσα εντοπισμό των ρευματοκλοπών, θα περιορίσουν το κόστος λήψης μετρήσεων, διακοπής ηλεκτροδότησης και επανασυνδέσεων παροχών.

Την ίδια στιγμή, θα αναβαθμίσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς για παράδειγμα ο ΔΕΔΔΗΕ θα μπορεί να εντοπίσει εύκολα και άμεσα τις βλάβες στο δίκτυο χαμηλής τάσης, ώστε να τις αποκαταστήσει.

«Ξεκολλάει» ένα έργο που είχε… στοιχειώσει

Η υπόθεση των έξυπνων μετρητών είναι ένα… στοιχειωμένο έργο που συζητείται για πάνω από δεκαετία. Η  Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που έχει ακόμη συμβατικά ρολόγια, ενώ ο διαγωνισμός, του 2014, είχε ναυαγήσει μέσα σε ένα μπαράζ προσφυγών καταγγελιών και αναβολών.

Το σχέδιο ξεκίνησε πάλι  στις 14 Δεκεμβρίου 2021, όταν προκηρύχθηκε ο νέος διαγωνισμός, και αφορά την αντικατάσταση των σημερινών απαρχαιωμένων ρολογιών με 7,5 εκατομμύρια καινούργια, τα οποία αν υπήρχαν στην πρόσφατη κακοκαιρία, η δουλειά του ΔΕΔΔΗΕ να αποκαταστήσει τις βλάβες θα ήταν πολύ πιο εύκολη.

Οι έξυπνοι μετρητές είναι ένα σύστημα εντοπισμού ώστε τα συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ να μην δουλεύουν στα τυφλά και  να μεταβαίνουν στο σωστό χρόνο, στα σωστά σημεία, χωρίς καθυστέρηση.

Η έλλειψη  ψηφιοποιημένης εικόνας σε real time, αναγκάζει  το προσωπικό του διαχειριστή στις μεγάλες θεομηνίες, όπως η Daniel ή ο Ιανός, να διατρέχει γραμμές πολλών χιλιομέτρων, άρα να χάνει πολύτιμο χρόνο, προκειμένου να βρει τις ζημιές ανά σπίτι.

Σήμερα  ο διαχειριστής δεν μπορεί ακόμη να εντοπίσει ποιοι πελάτες στην Χαμηλή Τάση έχουν βλάβη, αφού ‘βλέπει’ μόνο ποιες Γραμμές Μέσης Τάσης είναι εκτός.

Σταδιακά μέσα στην επόμενη δεκαετία η εικόνα αυτή θα αλλάξει και κάπου στα μέσα του 2030, θα έχει ολοκληρωθεί στο δίκτυο το σύνολο των νέων μετρητών, αντικαθιστώντας με ψηφιακά τα σημερινά παμπάλαια ρολόγια.

Διαβάστε επίσης:

Έξυπνοι μετρητές: Στα νοικοκυριά ο έλεγχος της κατανάλωσης – Τι προβλέπει το έργο

Werner Lieberherr (Landis+Gyr): To 2023 θα κατασκευάζουμε στην Ελλάδα και φορτιστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων

ΔΕΔΔΗΕ: Οι business του 1 δισ. ευρώ με τους έξυπνους μετρητές- Όλο το παρασκήνιο με ονόματα