Μια νέα διπλωματική προσέγγιση επιχειρεί η ελληνική πλευρά, προκειμένου ξεπεραστούν τα αδιέξοδα, στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου του πρώτου τμήματος του συνολικού έργου της Διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.

Η σημερινή συνάντηση στην Αθήνα των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας  Γιώργου Γεραπετρίτη, της Κύπρου Κωνσταντίνου Κόμπου και   του Ισραήλ Γκίντεον Σαάρ, σηματοδοτεί μια νέα αρχή, καθώς για πρώτη φορά αντιμετωπίζεται το έργο της Διασύνδεσης ως ένα που αφορά και τις τρεις χώρες, και όχι ως δύο έργα, το ένα να αφορά μόνο την Ελλάδα και την Κύπρο και το δεύτερο την Κύπρο και το Ισραήλ.

1

Ουσιαστικά το έργο είναι ένα, αφού αν δεν γίνει το πρώτο μέρος του η Διασύνδεση Ελλάδας Κύπρου, δεν μπορεί να γίνει το δεύτερο η Διασύνδεση με το Ισραήλ. Και ανάλογα το ενδιαφέρον του Ισραήλ που είναι μεγάλο για την ολοκλήρωση του έργου που θα βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση το Ισραήλ, είναι εξίσου μεγάλο για την επιτυχή ολοκλήρωση του πρώτου μέρους του έργου. Με βάση τη νέα προσέγγιση ….ίσως η Διασύνδεση να πρέπει να μετονομαστεί σε Διασύνδεση Ελλάδας-Ισραήλ (μέσω Κύπρου).

Εξάλλου, ενεργοποίηση του Ισραήλ στις διπλωματικές επαφές, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, με δεδομένο τις καλές σχέσεις που διατηρεί το Ισραήλ με το Λευκό Οίκο. Εκτιμάται, ότι η σημερινή τριμερής, αποτελεί την αρχή μιας προσπάθειας, που θα κλιμακωθεί το επόμενο διάστημα, με νέες συναντήσεις ακόμη και σε επίπεδο αρχηγών κρατών, προκειμένου να υπογραμμιστεί η άμεση εμπλοκή του Ισραήλ στο έργο και να φανεί ότι πρόκειται για ένα ενιαίο έργο.

Σύμφωνα με πηγές, κοντά στο έργο,  “ήταν λάθος που η Ελλάδα επιχείρησε να αντιμετωπίσει μόνη της την Τουρκία, καθώς στο σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο παράγοντας Ισραήλ έχει σημαντική δύναμη και έπρεπε να αξιοποιηθεί”.

Το αποτέλεσμα του υποβιβασμού ενός διεθνούς θέματος σε διμερές, ήταν το αδιέξοδο που προέκυψε στις άτυπες επαφές με την Τουρκία και τελικά οι να μην ξεκινήσουν απαραίτητες  έρευνες βυθού σε διεθνή ύδατα για την προετοιμασία της πόντισης του καλωδίου, αφού όπως αποδείχθηκε τελικά  ο γεωπολιτικός κίνδυνος είχε υποτιμηθεί..

Και η παρατεταμένη αβεβαιότητα για το τι θα γίνει με τις έρευνες βυθού οδήγησαν στην απόφαση, ο ΑΔΜΗΕ  να σταματήσει την καταβολή πληρωμών προς τη γαλλική Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο στη Νορβηγία  και να μην καταβάλει τη δόση που όφειλε να πληρώσει στις 28 Φεβρουαρίου.

Η σημερινή συνάντηση

Η συνάντηση των τριών υπουργών εξωτερικών, θα διεξαχθεί στις 1:30 μ.μ. και θα εστιασθεί στην ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας, καθώς και στις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

Ο κ. Γεραπετρίτης θα έχει διμερείς συναντήσεις με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Gideon Sa’ar, στις 12:45 μ.μ. και με τον υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Κόμπο, στις 4:30 μ.μ.

Στις 3:30 μ.μ. θα πραγματοποιηθούν κοινές δηλώσεις των υπουργών Εξωτερικών προς τον Τύπο.

Πηγές αναφέρουν ότι αναμένεται νέα δημόσια δήλωση στήριξης από την πλευρά του Ισραήλ, ενώ προγραμματίζεται νέα τριμερής συνάντηση στις αρχές Απριλίου στην Ιερουσαλήμ. Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ έχει ήδη συνυπογράψει από τον Δεκέμβριο συμφωνία για την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με την Ελλάδα.

Ο ρόλος του Ισραήλ ως μεσολαβητή στις ΗΠΑ

Μια διαμεσολάβηση του Ισραήλ στις ΗΠΑ για να εξασφαλιστεί η στήριξη του έργου από την κυβέρνηση Τραμπ είναι το ζητούμενο, καθώς θα εξασφάλιζε την απαιτούμενη ισορροπία δυνάμεων για να ξεπεραστούν οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες.

Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 23 Δεκεμβρίου του 2024 ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας και Υποδομών Ελι Κοέν, είχε δηλώσει ότι «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να προωθήσουμε την ηλεκτρική διασύνδεση». Τότε μάλιστα σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην Καθημερινή είχε αναφερθεί και στην προεδρεία Τραμπ, λέγοντας ότι η υλοποίηση των ενεργειακών έργων αποτελεί παγκόσμιο συμφέρον ΗΠΑ, Ευρώπης και Ισραήλ. Ο Ισραηλινός αξιωματούχος είχε σημειώσει επίσης ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι  μεγάλος φίλος του Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι η διακυβέρνηση Τραμπ μπορεί να είναι πολύ υποστηρικτική με τους ενεργειακούς στόχους που έχει  θέσει το Τελ α Βιβ.

Τότε στις 23/12/2024 Ελι Κοεν και Θεόδωρος Σκυλακάκης είχαν υπογράψει διακυβερνητική συμφωνία για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας, καθώς και καινοτόμων ενεργειακών έργων που αφορούν στην Ανατολική Μεσόγειο και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η στρατηγική  συμφωνία με το Ισραήλ  περιλάμβανε και τη δημιουργία ενός “πράσινου” διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ προς την ΕΕ, μέσω της Ελλάδας,  το έργο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Ο ισραηλινός Πρέσβης στην Αθήνα, κ. Noam Katz, μίλησε πριν λίγες ημέρες στο GeoTrends, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι το έργο θα υλοποιηθεί: “Δεν έχω συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά υπάρχει ισχυρή δέσμευση από την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο να προωθήσουν αυτή τη συμφωνία. Είναι ένα έργο που θα δημιουργήσει μια πραγματική σύνδεση. Σε σύγκριση με άλλες πρωτοβουλίες διαδρόμου, αυτή είναι πιο κοντά στην υλοποίηση, αν και απομένουν πολλά βήματα. Υπάρχει τόσο κυβερνητική όσο και εμπορική δέσμευση και ελπίζω ότι θα υλοποιηθεί σύντομα”.