Θετικό πρόσιμο και ένα πλαίσιο συμφωνίας είναι το αποτέλεσμα των μέχρι σήμερα επαφών Ελλάδας και Κύπρου για τη Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου. Πολλά θέματα  φαίνεται πως έχουν γεφυρωθεί, το ρυθμιστικό πλαίσιο ολοκληρώνεται σήμερα με τις αποφάσεις της ΡΑΕΚ που αναμένονται και «δρομολογείται» και η συμμετοχή της Κύπρου στο έργο.

Στη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου ο Έλληνας πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κύπριος πρόεδρος, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, επιβεβαίωσαν πολιτικά την προσήλωση των δύο χωρών στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Όσο για τη συμμετοχή της Κύπρου στο project,  η κυπριακή πλευρά δεσμεύεται πολιτικά ότι θα συμμετάσχει, αλλά θα το κάνει αφού γνωμοδοτήσει σχετικά ο Ανεξάρτητος Σύμβουλος στον οποίο θέλει να αναθέσει τον έλεγχο της Μελέτης Κόστους Οφέλους του ΑΔΜΗΕ.

Οι συστηματικές επαφές που είχαν το τελευταίο διάστημα τα υπουργεία Ενέργειας των δύο χωρών γεφύρωσαν τις διαφορές που υπήρχαν. Εφόσον σήμερα όπως αναμένεται δημοσιευθούν οι ρυθμιστικές αποφάσεις από την ΡΑΕΚ, το ρυθμιστικό πλαίσιο ολοκληρώνεται και μπορεί η Nexans, να συνεχίσει την κατασκευή του καλωδίου.

Οι εκκρεμότητες που λύθηκαν και η εξέλιξη των συζητήσεων

Μια από τις αγωνίες της Κύπρου είναι το κόστος του έργου να μην αυξηθεί. Σημειώνεται ότι το συνολικό κόστος του έργου ανέρχεται στα 1,94 δις ευρώ, εκ των οποίων η μερίδα του λέοντος, 1,43 δις ευρώ είναι η αμοιβή της Nexans για την κατασκευή και την πόντιση του καλωδίου.

Η Nexans φέρεται να έδωσε διαβεβαιώσεις στη σύσκεψη της Λευκωσίας ότι το κόστος του έργου είναι καλά μελετημένο και δεν πρόκειται να αυξηθεί. Άλλα 400 εκατ. ευρώ είναι το ποσό που θα λάβει η Siemens για να κατασκευάσει τους μετατροπείς τάσης σε Κύπρο και Κρήτη.

Δεύτερη εκκρεμότητα ήταν το γεωπολιτικό ρίσκο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, τόνισε πως ούτε υφίσταται ούτε θα υπάρξει πρόβλημα σε αυτό που ονομάζεται γεωπολιτικό ρίσκο. Άλλωστε, όπως έχει επισημάνει πριν λίγες ημέρες στη Βουλή ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Γιώργος Γεραπετρίτης «η  έρευνα, όπως επίσης και η πόντιση ηλεκτρικού καλωδίου, επιτρέπεται και διασφαλίζεται απολύτως από το Διεθνές Δίκαιο και άρα δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να υπάρξει η οποιαδήποτε παρεμπόδιση εκ μέρους άλλου κράτους».

Το κόστος του έργου επιμερίζεται κατά 63% στην Κύπρο και κατά 37% στην Ελλάδα καθώς η Κύπρος είναι αυτή που θα ωφεληθεί περισσότερο. Εάν το έργο δεν πραγματοποιηθεί τελικά, όχι με ευθύνη του φορέα υλοποίησης, δηλαδή λόγω της αντίδρασης της Τουρκίας, η συμμετοχή στη ζημιά θα είναι 50%-50%.

Επίσης εαν το κόστος του έργου υπερβεί το 1,94 δις ευρώ, για το υπερβάλλον ποσό το κόστος θα επιμερισθεί ισομερώς στις δύο χώρες.

Θέμα που ήδη λύθηκε είναι η ανάκτηση του κόστους του έργου, που θα ξεκινήσει από 1/1/2025. Στην περίπτωση της Ελλάδας θα το επιβαρυνθούν οι καταναλωτές, όπως αποφάσισε η ΡΑΑΕΥ με βάση το WACC 7,2%. Στην περίπτωση της Κύπρου το ποσό υπολογίζεται στα 25 εκατ. ευρώ κατ’ έτος από το 2025 έως και το 2029, συνολικά 125 εκατ. ευρώ, και θα το καταβάλλει το Κυπριακό κράτος από τα δικαιώματα ρύπων.

Εκκρεμότητα που παραμένει και η ελληνική πλευρά θέλει να αφαιρεθεί είναι η λέξη «μπορεί» από την απόφαση της Κυπριακής κυβέρνησης, η οποία αναφέρει ότι «μπορεί» το ποσό να ανέλθει έως τα 125 εκατ. ευρώ. Η ελληνική πλευρά ζητεί να απαλειφθεί το «μπορεί».

Τέλος, απομένει η απόφαση για τη μετοχική συμμετοχή της Κύπρου στο φορέα υλοποίησης όπου σήμερα αποκλειστικός μέτοχος είναι ο ΑΔΜΗΕ. Οι Κύπριοι φέρονται να έχουν εξασφαλίσει 100 εκατ. ευρώ από το Κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης (Ταμείο Ανάκαμψης), τα οποία θα αποφασίσουν έως το τέλος του έτους, κι αφού πρώτα λάβουν τη μελέτη κόστους-οφέλους που έχουν αναθέσει, εάν θα τα χρησιμοποιήσουν για να εισέλθουν μετοχικά στο φορέα υλοποίησης ή για να χρηματοδοτήσουν το έργο, χωρίς συμμετοχή στο φορέα υλοποίησης.

Ο ΑΔΜΗΕ κρίνει απαραίτητο να έχουν μετοχική εμπλοκή στο έργο -και να την ανακοινώσουν σε πρώτο χρόνο- προκειμένου να σταλεί θετικό μήνυμα στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για τη βιωσιμότητα του έργου καθώς και τη στήριξή του από την κυπριακή πλευρά.

Επόμενος στόχος για το έργο είναι να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Το έργο ήδη χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με 657 εκατ. ευρώ. Η Κύπρος έχει υποβάλλει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να δανειοδοτήσει το project με 500 εκατ. ευρώ με ευνοϊκούς όρους. Ο ΑΔΜΗΕ εκτιμά ότι η μετοχική συμμετοχή της Κύπρου στο φορέα υλοποίησης θα αξιολογηθεί θετικά από την ΕΤΕπ.

Τη συμμετοχή τους στο φορέα υλοποίησης εξετάζουν η εθνική εταιρεία ενέργειας του Αμπού Ντάμπι, TAQA και το κρατικό αμερικανικό fund DFC των ΗΠΑ.

Διαβάστε επίσης:

Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Έγινε ένα πρώτο βήμα για το έργο, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Zikos Energy-Enercoplan: Αιτήσεις άδειες 450MW για έργα αντλησιοταμίευσης – Σχεδιάζει επιπλέον 2GW με κοινοπραξίες

ΔΕΔΔΗΕ: Ζητά ανανέωση εγγυητικών χωρίς να δίνει όρους σύνδεσης- Τι γίνεται με το διαγωνισμό «φάντασμα» για τα 400 KV στην Πελοπόννησο