Τη συνολική επί της αρχής έγκριση της ΡΑΕ έλαβε το δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξής του ΔΕΣΦΑ (ΔΠΑ 2021-2030), το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 48 έργα, συνολικού προϋπολογισμού άνω των €540 εκατ.

Πρόκειται για σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές που θα αναβαθμίσουν και θα επεκτείνουν το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ), διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας και της ευρύτερης περιοχής.

Στο επίκεντρο του προγράμματος βρίσκονται έργα που θα συμβάλλουν καθοριστικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για την απολιγνιτοποίηση, προετοιμάζοντας ταυτόχρονα το σύστημα για τη μεταφορά και αποθήκευση υδρογόνου, καθώς και άλλων ανανεώσιμων αερίων στο μέλλον.

Έργα €119 εκατ. στη Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία

Κομβικό ρόλο στο πλαίσιο της στρατηγικής για την απολιγνιτοποίηση κατέχει το έργο κατασκευής αγωγού Υψηλής Πίεσης στη Δυτική Μακεδονία, μία επένδυση προϋπολογισμού €110 εκατ., που συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά στο Δεκαετές Πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ. Ο αγωγός, μήκους 122 χλμ., θα ξεκινά από το υφιστάμενο Βαλβιδοστάσιο του ΔΕΣΦΑ στα Τρίκαλα Ημαθίας επιτρέποντας με την ολοκλήρωσή του, την πρόσβαση στο φυσικό αέριο νέων περιοχών, μεταξύ των οποίων η Πτολεμαΐδα, η Κοζάνη και το Αμύνταιο, με τροφοδοσία των σχετικών εγκαταστάσεων τηλεθέρμανσης, καθώς και η Βέροια, η Νάουσα και τα Γρεβενά.

Η ΡΑΕ χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο έργο ως «πολύ σημαντικό για τη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία» και σημειώνει πως η άμεση ένταξη του στο ΕΣΦΑ κρίνεται απαραίτητη «προκειμένου να ξεκινήσει η αδειοδοτική και τεχνική ανάπτυξη του έργου (ωριμότητα του έργου)», καθώς «θεωρεί εξαιρετικά σημαντική τη διείσδυση του φυσικού αερίου στη Δυτική Μακεδονία, περιοχή με χαμηλές θερμοκρασίες και μεγάλη έως τώρα εξάρτηση από τον λιγνίτη».  

Πέραν της στρατηγικής σημασίας του αγωγού για την ομαλή μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας στη μεταλιγνιτική εποχή, σύμφωνα με τις γενικές κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα και του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών, η συγκεκριμένη επέκταση σε μία περιοχή στην οποία προγραμματίζεται η παραγωγή υδρογόνου μέσω του έργου “White Dragon”, θα αποτελέσει, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, «πρότυπο για τον σχεδιασμό δράσεων που αποσκοπούν στην προσαρμογή του ΕΣΦΑ στη μεταφορά υδρογόνου (αρχικά ως μείγματος με φυσικό αέριο)».

Νωρίτερα, από τον Οκτώβριο του 2022, πρόσβαση σε φυσικό αέριο που προέρχεται από τον TAP προβλέπεται να αποκτήσουν αρκετές περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, όπως η Καστοριά, το Άργος Ορεστικό, οι Μανιάκοι, η Φλώρινα, η Σκύδρα, η Έδεσσα και τα Γιαννιτσά, μέσω της δημιουργίας 3 νέων σημείων εξόδου στις περιοχές Πορειά, Άσπρος και Περδίκκα Εορδαίας, με την κατασκευή ισάριθμων νέων Μ/Ρ Σταθμών. Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά στην Ανατολική Μακεδονία, τον προσεχή Σεπτέμβριο αναμένεται να συνδεθεί στο σύστημα ένας νέος Μ/Ρ Σταθμός που θα επιτρέψει την τροφοδοσία της πόλης της Καβάλας, καθώς και κοντινών περιοχών, όπως το Παληό και η Ελευθερούπολη. Ο συνολικός προϋπολογισμός των Μ/Ρ Σταθμών Πορειάς, Άσπρους, Περδίκκας και Καβάλας ξεπερνά τα €9 εκατ.

Έργα €94 εκατ. στη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο

Τη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο θέτει στο επίκεντρο η δεύτερη μεγάλη κατηγορία έργων του προγράμματος, με επενδύσεις συνολικού προϋπολογισμό €94 εκατ. για την τροφοδοσία νέων περιοχών και χρηστών.

Στα έργα αυτά ξεχωρίζει η κατασκευή αγωγού Υψηλής Πίεσης προς την Πάτρα, για τη διασύνδεση της πόλης και της ΒΙ.ΠΕ. Πατρών με το σύστημα, έπειτα από σχετικό αίτημα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Πρόκειται για επένδυση €85 εκατ., με πρόβλεψη και για την κατασκευή μελλοντικών επεκτάσεων για την τροφοδοσία άλλων πόλεων της Περιφέρειας, όπως ο Πύργος και το Αγρίνιο. Με εκτιμώμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης τον Ιούνιο του 2026 και μήκος 120 χλμ., ο αγωγός προβλέπεται να ξεκινά από κατάλληλο σημείο επί του αγωγού υψηλής πίεσης προς τη Μεγαλόπολη και θα καταλήγει σε δύο Μ/Ρ Σταθμούς, έναν για την πόλη της Πάτρας και έναν για την ΒΙ.ΠΕ Πατρών.

Κατά την έγκριση του συγκεκριμένου έργου, η ΡΑΕ υπογραμμίζει τα προφανή οφέλη του, «ιδίως υπό το πρίσμα της περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας θα συνδεθεί με το ΕΣΦΑ και οι κάτοικοι αυτής θα έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο». Επιπλέον, όπως σημειώνει, «μία μεγάλη βιομηχανική περιοχή θα έχει πρόσβαση στο φυσικό αέριο και θα απεξαρτηθεί από τα λοιπά ορυκτά καύσιμα». Στο πλαίσιο αυτό, στη βάση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών και της τεκμηριωμένης σύγκρισης των εναλλακτικών λύσεων τροφοδότησης της περιοχής (όπως η προβλήτα Μικρής Κλίμακας LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα), η ΡΑΕ καλεί τον ΔΕΣΦΑ να παράσχει εντός τριμήνου επιπλέον στοιχεία σχετικά με το κόστος του αγωγού και την εκτιμώμενη ζήτηση φυσικού αερίου, ώστε να εξετάσει περαιτέρω από πλευράς της την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, με σκοπό τη διερεύνηση της επίσπευσης του παρόντος χρονοδιαγράμματος υλοποίησής του.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της επέκτασης της διείσδυσης του φυσικού αερίου στις λιγνιτικές περιοχές, τον Οκτώβριο του 2022 αναμένεται να εισέλθει στο σύστημα ένας νέος Μ/Ρ Σταθμός στη Μεγαλόπολη, ενώ για την ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου, προγραμματίζεται η κατασκευή 3 νέων Μ/Ρ Σταθμών που από Οκτώβριο του 2022 θα καταστήσουν δυνατή την τροφοδοσία των περιοχών της Τρίπολης, του Άργους, του Ναυπλίου και της Κορίνθου. Ο συνολικός προϋπολογισμός των παραπάνω νέων Μ/Ρ Σταθμών αγγίζει τα €9 εκατ.

Ανάπτυξη ολοκληρωμένης εφοδιαστικής αλυσίδας LNG Μικρής Κλίμακας

Νωρίτερα, ωστόσο, η Δυτική Ελλάδα, καθώς και τα νησιά, θα αποκτήσουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο φυσικό αέριο μέσω του Σταθμού Φόρτωσης Βυτιοφόρων LNG που κατασκευάζεται στη Ρεβυθούσα και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2021. Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό €6,5 εκατ. και θα αποτελέσει την πρώτη Εγκατάσταση Μικρής κλίμακας LNG στην Ελλάδα, δίνοντας τη δυνατότητα χρήσης του φυσικού αερίου από καταναλωτές και χρήστες περιοχών όπου δεν έχει αναπτυχθεί το δίκτυο μεταφοράς, καθώς και ως καύσιμο στη ναυτιλία.

Παράλληλα, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εφοδιαστικής αλυσίδας LNG μικρής κλίμακας στη χώρα μας, ο ΔΕΣΦΑ έλαβε πρόσφατα και την Τελική Επενδυτική Απόφαση για την κατασκευή της νέας προβλήτας Μικρής Κλίμακας LNG στη Ρεβυθούσα, με προϋπολογισμό €20,4 εκατ.

Από τον Σεπτέμβριο του 2022 όταν και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία, η προβλήτα θα εξυπηρετεί τη λειτουργία φόρτωσης πλοίων μεταφοράς LNG μικρού μεγέθους (1.000 m3 ως 20.000 m3). Τα μικρότερα εξ αυτών θα ανεφοδιάζουν πλοία που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το LNG, κυρίως στο λιμάνι του Πειραιά και πιθανώς σε άλλα λιμάνια, ενώ τα μεγαλύτερα θα τροφοδοτούν δορυφορικούς σταθμούς αποθήκευσης και διανομής LNG σε άλλα λιμάνια της Ελλάδας, όπως η Πάτρα, καθώς και στα νησιά, μέσω συστημάτων εικονικών αγωγών.

Έργα ενίσχυσης ευελιξίας του συστήματος

Τέλος, σε λειτουργία πρόκειται να τεθεί τον Δεκέμβριο του 2021 το νέο Τεχνικό Εκπαιδευτικό Κέντρο του ΔΕΣΦΑ στη Νέα Μεσήμβρια, μία επένδυση €1,6 εκατ. για την ανάπτυξη ενός πρότυπου Κέντρου για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των τεχνικών φυσικού αερίου πρωταρχικά του ΔΕΣΦΑ και ενδεχομένως άλλων διεθνών Διαχειριστών Μεταφοράς και Διανομής, που θα αποτελέσει την πρώτη υποδομή του είδους της στα Βαλκάνια.

Νέο Τεχνικό Εκπαιδευτικό Κέντρο του ΔΕΣΦΑ στη Νέα Μεσήμβρια

Τέλος, σε λειτουργία πρόκειται να τεθεί τον Δεκέμβριο του 2021 το νέο Τεχνικό Εκπαιδευτικό Κέντρο του ΔΕΣΦΑ στη Νέα Μεσήμβρια, μία επένδυση €1,6 εκατ. για την ανάπτυξη ενός πρότυπου Κέντρου για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των τεχνικών φυσικού αερίου πρωταρχικά του ΔΕΣΦΑ και ενδεχομένως άλλων διεθνών Διαχειριστών Μεταφοράς και Διανομής, που θα αποτελέσει την πρώτη υποδομή του είδους της στα Βαλκάνια.