Επιβεβαιώνονται οι ανησυχίες των Ελλήνων βιομηχάνων, οι οποίοι είχαν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο του ανεξέλεγκτου ενεργειακού κόστους για τον επιχειρηματικό κλάδο, καθώς η ενεργειακή κρίση φέρνει αύξηση των τιμών ενέργειας σε όλη την αλυσίδα αξίας. Οι επιπτώσεις αυτές έχουν γίνει αισθητές τόσο για τη βιομηχανία όσο και για τους καταναλωτές, ενώ για την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν δεχθεί πυρά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οι οποίες άφησαν ελεύθερες τις αγορές ενέργειας, εμπιστευόμενες το αόρατο χέρι να φροντίσει τον θερμοστάτη.

Επιβεβαιώνονται οι Έλληνες επιχειρηματίες για τους κινδύνους της ενεργειακής κρίσης

Ο αντίκτυπος στη βιομηχανία ήταν ηχηρός με εργοστάσια ανά τον κόσμο να αναγκάζονται να μειώσουν τις ώρες λειτουργίας τους, να απειλούνται με λουκέτο ή  να κλείνουν εντελώς. Οι Έλληνες βιομήχανοί είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους της ενεργειακής κρίσης για τον επιχειρηματικό κλάδο και είχαν τονίσει την ανάγκη κινητοποίησης των κυβερνήσεων για τη στήριξη της βιομηχανίας.

Συγκεκριμένα, ο Μιχάλης Στασινόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Παραγωγής και μέλος του ΔΣ της ΒΙΟΧΑΛΚΟ αναφερόμενος στο ρόλο του κράτους για τη διασφάλιση ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας είπε:

«Όταν έχουμε μια αγορά ενέργειας που έχει στρεβλώσεις, δεν αφήνει τις επιχειρήσεις να έχουν ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας. Υπάρχουν εταιρείες που κινδυνεύουν να κλείσουν αυτή τη στιγμή. Το κράτος πρέπει να προσέξει και να έχει και αντανακλαστικά».

Επιπλέον ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, μιλώντας στη  7η Ετήσια Οικονομική Διάσκεψη Ε.ΕΝ.Ε. είχε πει ότι:

«Για να φτάσουμε στο “νιρβάνα”, για να φτάσουμε να έχουμε καθαρή και πολλή ενέργεια και σε ανταγωνιστική τιμή θα περάσουμε αρκετά χρόνια που θα είναι δύσκολα. Πρέπει να επενδύσουμε νωρίς και πολύ, να δεχθούμε ότι στη μετάβαση θα υπάρχει μεγαλύτερο κόστος και ότι θα υπάρχουν και κίνδυνοι και σκαμπανεβάσματα όπως η ενεργειακή κρίση που περνάμε αυτή την εποχή».

Η κινητοποίηση της κυβέρνησης

Στην κορύφωση λοιπόν της ενεργειακής κρίσης, οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι φαίνονται πλέον να κινητοποιούνται με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα να ανακοινώνει μέτρα για την προστασία των καταναλωτών από τις αυξανόμενες τιμές.

«Συνεργαζόμαστε στενά με τη ΔΕΠΑ Εμπορίας από την έναρξη της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, προκειμένου να προστατέψουμε όλα τα νοικοκυριά της χώρας από τις πρωτοφανείς ανατιμήσεις στο φυσικό αέριο».

Για συντονισμένη δράση απέναντι στην ενεργειακή κρίση μίλησε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης στο Twitter κάνοντας παράλληλα λόγο για πρωτοφανές γεωπολιτικό παιχνίδι με το φυσικό αέριο :

«Οι Τιμές της Ενέργειας έχουν ξεφύγει σε βαθμό αδιανόητο. Ένα προφανές γεωπολιτικό παιχνίδι με το Φυσικό Αέριο, οδηγεί την Οικονομία της ΕΕ σε κρίση. Η Ελλάδα δεν έχει τις ακριβότερες τιμές, όπως βλέπετε, αλλά αυτό σε αυτό το ύψος μικρή σημασία έχει. Χρειάζεται συντονισμένη δράση».

Τα Ευρωπαϊκά συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα

Σε νέα υψηλά έχει οδηγηθεί το ενεργειακό κόστος από την ραγδαία αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου οι οποίες έχουν σημειώσει αύξηση μεγαλύτερη του 800% το 2021. Καθώς η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη επιδεινώνεται, με τον υδράργυρο να πέφτει όλο και πιο χαμηλά όσο μπαίνουμε βαθύτερα στον χειμώνα, η παγκόσμια ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται.

Την ίδια στιγμή η γεωπολιτική συγκυρία με τη Ρωσία παραμένει τεταμένη επηρεάζοντας την προμήθεια ενώ ο ανταγωνισμός με την Ασία οξύνεται. Οι διακοπές λειτουργίας των πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Γαλλία συνέβαλαν και αυτές στην άνοδο των τιμών, ενώ σημειώνεται ότι η Γερμανία πρόκειται να κλείσει σχεδόν το ήμισυ της πυρηνικής της ισχύος πριν από το τέλος του έτους. Η γαλλική και η γερμανική ημερήσια ενέργεια spot διαμορφώθηκαν σε τιμές πάνω από τα 400 ευρώ/MWh για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα σύμφωνα με τα στοιχεία της Epex Spot ενώ η Platts Analytics μείωσε τις προβλέψεις της για την γαλλική πυρηνική ηλεκτροπαραγωγή στο χαμηλό ρεκόρ των 48,8 GW για τον Ιανουάριο και 47,9 GW για τον Φεβρουάριο.

Σε μια τέτοια συγκυρία όπου οι τιμές του αερίου στην Ευρώπη συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, τα τάνκερ υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που κατευθύνονταν προς την Ασία άλλαξαν πλεύση προς τα ευρωπαϊκά λιμάνια προκειμένου να καλύψουν την ζήτηση. ‘Ωστόσο δεν μπόρεσαν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στις τιμές με το φυσικό αέριο για παράδοση τον επόμενο μήνα στην Ευρώπη να σημειώνει άλμα ανώτερο του 20% την Τρίτη κλείνοντας στα 181 ευρώ/MWh. Αυτή η αύξηση του φυσικού αερίου σε ετήσια βάση και μόνο πρόσθεσε περίπου 330 Eur/MWh στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου για τον Ιανουάριο του 2022.

Ρωσία και Gazprom σφίγγουν τον κλοιό γύρω από την προμήθεια αερίου

Το τελευταίο ράλι των τιμών ήρθε μετά τη διακοπή των ροών μέσω του αγωγού Γιαμάλ-Ευρώπη, μία από τις τρεις οδούς που χρησιμοποιεί η Gazprom για την προμήθεια φυσικού αερίου στη βορειοδυτική Ευρώπη. Περισσότερο από το ένα τρίτο των προμηθειών φυσικού αερίου της ΕΕ προέρχεται από τη Ρωσία, αλλά φέτος οι εισροές μειώθηκαν καθώς η ρωσική Gazprom αποφάσισε να μην κλείσει εξαγωγική ικανότητα.

Συγκεκριμένα, η Gazprom έχει αρνηθεί να προμηθεύσει την Ευρώπη με ποσότητες αερίου πέραν αυτών που καλύπτονται από μακροπρόθεσμα συμβόλαια, ενώ παράλληλα τα αποθέματα στις αποθηκευτικές της εγκαταστάσεις στην Ευρώπη διατηρήθηκαν σε ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν ελαφρώς τον Νοέμβριο αλλά ακόμη τα Ευρωπαϊκά αποθέματα παραμένουν πολύ χαμηλότερα από ό,τι ήταν το 2019 και το 2020.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί και εμπειρογνώμονες του κλάδου έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία για εσκεμμένη παρακράτηση της προμήθειας προκειμένου να πιέσει τους ηγέτες της ΕΕ να εγκρίνουν τον αμφιλεγόμενο αγωγό Nord Stream 2. Η Gazprom έχει απορρίψει τον ισχυρισμό και έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι έχει τηρήσει όλες τις συμβάσεις της με τους Ευρωπαίους αγοραστές.

«Δεν υπάρχει καμία απολύτως σχέση (με τον Nord Stream 2). Πρόκειται για μια καθαρά εμπορική κατάσταση», δήλωσε την Τρίτη ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, όταν ρωτήθηκε σχετικά με την παύση της προμήθειας από τον αγωγό Γιαμάλ.

Οι υψηλές τιμές υπήρξαν ωστόσο ευλογία για την ρωσική εταιρία καθώς ο αντιπρόεδρος της Famil Sadygov, δήλωσε την Τρίτη ότι ο όμιλος αναμένει να δημιουργήσει καθαρό εισόδημα ρεκόρ άνω των Rbs2tn ($27 δισ.) για το 2021 και να καταβάλει μέρισμα άνω των Rbs45 ανά μετοχή. Η πληρωμή θα αποφέρει σημαντικά κέρδη στο Κρεμλίνο, το οποίο κατέχει 38% των μετοχών της εταιρείας, ενώ ένα επιπλέον 12% ανήκει και αυτό σε δύο κρατικές εταιρίες.

Η απόφαση της Ευρώπης για αέριο και πυρηνικά στις πράσινες επενδύσεις αναβάλλεται για το επόμενο έτος

“Όσο γρηγορότερα περάσουμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τόσο λιγότερο εκτεθειμένοι θα είμαστε στις αιχμές των τιμών που οφείλονται στα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα”, είπε η Margrethe Vestager, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπλέον δήλωσε ότι η ενεργειακή κρίση είναι ένας ακόμη λόγος για την επιτάχυνση των επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε η ΕΕ να αποκτήσει αυτοδυναμία.

Το πέρασμα στην καθαρή ενέργεια, έχει τεθεί ως προτεραιότητα στην Ευρώπη χωρίς όμως μέριμνα για τη διασφάλιση μιας σίγουρης πηγής ενέργειας για την κάλυψη της ζήτησης κατά τη μετάβαση, με την απόφαση για την ένταξη του αερίου στο Ευρωπαϊκό taxonomy να αναβάλλεται για το 2022. Ειδικότερα η απόφαση της Κομισιόν σχετικά με το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά στο taxonomy αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις από τις χώρες της ΕΕ, οι οποίες είναι διχασμένες.

Tο Reuters αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ξεκινήσει τη διαδικασία διαβούλευσης πριν από το τέλος του έτους, πράγμα που σημαίνει ότι η ίδια η πρόταση δεν θα δημοσιευθεί πριν από τον Ιανουάριο του 2022.