Εν αναμονή της έκδοσης νέας Navtex από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και της επανεκκίνησης των ερευνών βυθού για τη Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα υπάρξει και πάλι η τουρκική αντίδραση και αν υπάρξει, τί διαφορετικό θα γίνει αυτή τη φορά, ώστε το έργο να προχωρήσει…

Στη σκιά του παραπάνω ερωτήματος, προχωρά παράλληλα και μια ελληνοτουρκική προσέγγιση με συναντήσεις σε όλα τα επίπεδα. Οι θετικοί οιωνοί που φάνηκαν μετά τη συνάντηση των υπουργών εξωτερικών Γιώργου  Γεραπετρίτη- Χακίν Φιντάν την προηγούμενη εβδομάδα, φέρνουν την ελληνοτουρκική επιχειρηματική συνάντηση στις 8-9 Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη καθώς επιχειρείται να υπάρξει και θετική προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών πέρα από τα σημεία των διαφωνιών.

1

Σχετικά με τα επόμενα βήματα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, αποφασίστηκε το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί μετά το Πάσχα, σε χρόνο που θα καθορισθεί, βάσει προγραμμάτων των δύο ηγετών. Η επόμενη συνάντηση των δύο υπουργών, η οποία θα γίνει  στην άτυπη Σύνοδο ΥΠΕΞ των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, στις 14-15 Μαΐου και αποφασίστηκε και η διοργάνωση ελληνικής επιχειρηματικής αποστολής στην Κωνσταντινούπολη στις 8-9 Μαΐου 2025.

Στο παραπάνω πλαίσιο το επόμενο δίμηνο αναμένεται κρίσιμο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς παράλληλα με τις συναντήσεις που έχουν προγραμματιστεί μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών το ελληνοτουρκικού επιχειρηματικό forum και της συνάντησης Μητσοτάκης-Ερντογάν το Μάιο, έχει ξεκινήσει η  αντίστροφη μέτρηση για την επανεκκίνηση των μελετών βυθού στα διεθνή ύδατα για να ξεπαγώσει το έργο της Διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου.

H συνάντηση Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών

Στο πλαίσιο της πολιτικής για δημιουργία θετικής ατζέντα και ενίσχυσης  διαρκώς της πολυδιάστατης συνεργασίας σε τομείς εμπορίου, τουρισμού, πολιτισμού αποφασίστηκε η συνάντηση των Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών που θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη στις 8 και 9 Μαΐου.

Μιλώντας στο mononews.gr ο  Υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου, υπεύθυνος για την Οικονομική Διπλωματία, ο οποίος συντονίζει τις ενέργειες για την ελληνοτουρκική επιχειρηματική συνάντηση, σημειώνει ότι υπάρχει έντονο ελληνικό ενδιαφέρον για δραστηριοποίηση στην Τουρκία:  “Υπάρχει καλή σχέση και αμοιβαίο ενδιαφέρον μεταξύ των επιχειρηματιών Ελλάδας και Τουρκίας, και έχει ληφθεί απόφαση με την ευθύνη και την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών να οργανώσουμε την επιχειρηματική αποστολή στην Κωνσταντινούπολη. Το ενδιαφέρον των Ελλήνων επιχειρηματιών είναι έντονο και από την ελληνική πλευρά θα συμμετέχουν στη διοργάνωση της αποστολής ΕΒΕΑ, ΣΕΒ, ΣΕΒΕ, Σύνδεσμος Εξαγωγών, το Enterprise Greece, το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη και το Επιμελητήριο Κωνσταντινούπολης. Οι τομείς που θα επικεντρωθούμε είναι η τεχνολογία, πληροφορική, δίκτυα, διαχείριση απορριμμάτων, τηλεπικοινωνίες και υποδομές”.

Ωστόσο, μέχρι την ημέρα της επιχειρηματικής αποστολής,  θα έχουν προχωρήσει και οι έρευνες βυθού για το Great Sea Interconnector…

Τα επόμενα βήματα για τη Διασύνδεση Great Sea Interconnector

Απόλυτη θέση της ελληνικής πλευράς είναι ότι οι έρευνες βυθού που απαιτούνται για να προχωρήσει το έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος Great sea Interconnector, θα γίνουν. Υπενθυμίζεται ότι το έργο πάγωσε στα μέσα Φεβρουαρίου, λόγω του αδιεξόδου που δημιουργήθηκε στις έρευνες βυθού λόγω των τουρκικών αντιδράσεων. Από τότε ακολούθησε ένας διπλωματικός πυρετός με σημαντικές συναντήσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου και τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν, που, όπως λέγεται, έφεραν αποτέλεσμα. Τις προηγούμενες μέρες πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση του Επιτρόπου Γιόρκενσεν με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας Μπαϊρακτάρ αλλά και η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου  Γεραπετρίτη- Χακίν Φιντάν.

Στρατηγική της Αθήνας είναι  να αναβαθμίσει την εμπλοκή του Ισραήλ στο πρότζεκτ, με δεδομένο ότι το δεύτερο σκέλος του Great Sea Interconnector προβλέπει τη διασύνδεση της Κύπρου με το Ισραήλ, να ενεργοποιήσει την Κομισιόν, να λάβει στήριξη από τη Γαλλία   και τονίζει σε όλους τους τόνους ότι το έργο θα ολοκληρωθεί.

Έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για να επιστρέψει το ερευνητικό σκάφος «NG Worker» για την πραγματοποίηση των μελετών βυθού στα διεθνή ύδατα, ανατολικά της περιοχής Κάσου – Καρπάθου,  καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, η πλοιοκτήτρια εταιρεία έχει υποβάλει αίτημα για την έκδοση σχετικής NAVTEX στο υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να πραγματοποιηθούν έρευνες και  στο τελευταίο τμήμα που απομένει για να ολοκληρωθούν οι μελέτες για το σύνολο της χάραξης του καλωδίου.

Τα επόμενα βήματα πλέον είναι η έκδοση NAVTEX που θα καθορίσει πότε θα βγει το ερευνητικό πλοίο και πάλι στα διεθνή ύδατα, με ερωτηματικό για το τί θα ακολουθήσει, αν θα υπάρξει και πάλι τουρκική αντίδραση. Και οι εξελίξεις θα δείξουν, που έχουν οδηγήσει  οι διπλωματικές  κινήσεις που έχει κάνει το τελευταίο διάστημα η ελληνική πλευρά, ενισχύοντας τη συμμαχία με Ισραήλ και Γαλλία, κάτι που μπορεί να φανεί για παράδειγμα από το ποια πλοία θα συνοδεύουν το ιταλικό ερευνητικό πλοίο, στα διεθνή ύδατα.

Υπενθυμίζεται ότι το «NG Worker» μαζί με το «Ievoli Relume» έχουν ολοκληρώσει τη «σάρωση» των θαλάσσιων περιοχών στα χωρικά ύδατα Ελλάδας και Κύπρου, από τις οποίες θα περάσει το καλώδιο.

Τι έγινε το Φεβρουάριο και οδήγησε στο πάγωμα του έργου

Οι έρευνες στα διεθνή ύδατα είχαν παγώσει στα τέλη Φεβρουαρίου, όταν το ιταλικό ερευνητικό πλοίο «NG WORKER» είχε βγει στα βόρεια της Κρήτης, 7 ναυτικά μίλια από της ακτές του Αγίου Νικολάου, πραγματοποιώντας εργασίες για την πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Τότε η Τουρκία έχει στείλει στο σημείο κορβέτα, η οποία απέπλευσε νωρίτερα από τον ναύσταθμο του Ακσάζ, η οποία ήταν σε απόσταση 20 ναυτικών μιλίων σύμφωνα με ναυτικές πηγές,   μεταδίδοντας ηχογραφημένο μήνυμα που αναφέρει: «πραγματοποιείτε έρευνες εκτός των χωρικών σας υδάτων χωρίς άδεια. Σταματήστε αμέσως». «Σκιά» του ιταλικού ερευνητικού «NG WORKER» ήταν μια φρεγάτα κλάσης “S” του Πολεμικού μας Ναυτικού που εκτελούσε χρέη σκοπούντος πλοίου κοντά στην Κάρπαθο. Ακολούθησε  το σταμάτημα των ερευνών και λίγο μετά και το πάγωμα και των πληρωμών προς τη γαλλική Nexans, η οποία κατασκευάζει το καλώδιο.

Υπενθυμίζεται, ότι αντίστοιχη αντίδραση είχε η Τουρκία και το καλοκαίρι όταν το ιταλικό πλοίο έκανε έρευνες βυθού στην Κάσο. Κι αυτό γιατί αν  και για την πραγματοποίηση ερευνών βυθού δεν χρειάζεται να γίνονται μόνο σε ΑΟΖ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ο λόγος αντίδραση της Τουρκίας σχετίζεται με την προσπάθειά της να νομιμοποιήσει το τουρκολιβυικό μνημόνιο.

Η Άγκυρα υποστηρίζει πως παραβιάζονται τα τουρκικά κυριαρχικά δικαιώματα, στη βάση του παράνομου τουρκολυβικού μνημονίου και θα ήθελε τα ερευνητικά πλοία να ζητήσουν την έκδοση navtex από τις τουρκικές αρχές, γεγονός το οποίο θα σήμαινε πως η Αθήνα αναγνωρίζει το μνημόνιο.