Σε μια μάχη ισχυρών με υψηλό ανταγωνισμό για την πιο χαμηλή ταρίφα αναμένεται να εξελιχθεί ο τρίτος και τελευταίος διαγωνισμός για  αποθήκευση ενέργειας με επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση.

Ο υψηλός ανταγωνισμός και οι απαιτητικές επενδύσεις, αναμένεται να πιέσουν τις ταρίφες,   και κερδισμένοι θα βγουν, οι ισχυρότεροι όμιλοι,  αυτοί δηλαδή που θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα έργα ζητώντας τη μικρότερη ενίσχυση.

1

Σημειώνεται, σύμφωνα με την Aurora Energy Research, ότι η επένδυση που απαιτείται για τις 4ωρες μπαταρίες είναι σημαντικά υψηλότερη από ότι για τις 2ωρες και η επένδυση εκτιμάται σε 1 εκ. ευρώ/MW ενώ για τις δίωρες ήταν 600.00/MW,  κάτι που σημαίνει μεγαλύτερες επενδύσεις και ισχυρότεροι όμιλοι.

Μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου 2024, σύμφωνα με την προκήρυξη της ΡΑΑΕΥ, που δημοσιεύτηκε χθες,  θα πρέπει να έχουν κατατεθούν τις αιτήσεις τους οι ενεργειακοί όμιλοι που διεκδικούν  να λάβουν ενίσχυση  για τα έργα   αποθήκευση ενέργειας , στο πλαίσιο του τρίτου και τελευταίου διαγωνισμού της ΡΑΑΕΥ.

Σημειώνεται ότι συνολικά οι άδειες για 4ωρες μπαταρίες, που έχουν εκδοθεί,  αντιστοιχούν σε περισσότερα από 4,5GW ενώ ο 3ος διαγωνισμός  αφορά σε 200 MW αυτόνομων συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας 4h. ΔΕΗ, Helleniq Energy, Principia (Macquarie και Enel) αλλά και όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι πρόκειται να διεκδικήσουν, σύμφωνα με πληροφορίες, την είσοδό τους στην αγορά των τετράωρων μπαταριών με επιδότηση στην επένδυση και στη λειτουργία.

“Τα στοιχεία της ΡΑΕ δείχνουν ότι οι άδειες παραγωγής για συστήματα αποθήκευσης 3h και 4h υπερβαίνουν το 30% των συνολικών αδειών παραγωγής για την εν λόγω τεχνολογία. Συνεπώς, υπάρχει σημαντική πιθανότητα και ο 3ος διαγωνισμός να είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστικός, με συμμετοχή εγχώριων αλλά και ξένων επενδυτών, κατά αναλογία με τους δυο πρώτους διαγωνισμούς”, αναφέρει ο Σταύρος Σκαρλής,  Research Associate στην Aurora Energy Research

Η ανώτατη επιτρεπόμενη τιμή προσφοράς είναι 145.000 EUR/MW/έτος, ενώ σύμφωνα με την ανάλυση της Aurora Energy Research, προκειμένου ένα έργο να επιτύχει IRR υψηλότερο του 8%, η σχετική προσφορά λειτουργικής ενίσχυσης που θα κατατεθεί στον διαγωνισμό θα πρέπει να υπερβεί τα 105,000 EUR/MW/year.

Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι προσφορές δεν μπορεί να κινηθούν και χαμηλότερα, στο βαθμό που τα επιχειρηματικά σχέδια  και η οικονομική ισχύς των ενδιαφερόμενων ομίλων μπορεί να το υποστηρίξει.

Οι νικητές του διαγωνισμού θα λάβουν ενίσχυση που θα χορηγηθεί, σωρευτικά, υπό μορφή: επενδυτικής επιχορήγησης, η οποία θα καταβληθεί κατά τη φάση κατασκευής των υποστηριζόμενων έργων και θα είναι ύψους 200,000 EUR/MW, καθώς και λειτουργική ενίσχυση το ύψος της οποίας θα καθοριστεί από το ύψος της προσφοράς που έχει υποβάλλει κάθε νικητής του διαγωνισμού.
Η συνολική δυναμικότητα αποθήκευσης που λαμβάνει ενίσχυση με τους τρεις διαγωνισμούς ορίζεται σε 900 MW,από τα οποία τα 200 MW θα διατεθούν στον τρίτο.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για τον πρώτο διαγωνισμό στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που αφορά μπαταρίες μεγάλης διάρκειας 4 ωρών, και ανταγωνισμός για τις ταρίφες αναμένεται υψηλός. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός αναμένεται να προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον καθώς επιδοτεί τόσο το κεφάλαιο όσο και τη λειτουργία ενώ άλλοι αντίστοιχοι διαγωνισμοί σε γειτονικές χώρες επιδοτούν μόνο το κεφάλαιο της επένδυσης.

Για πρώτη φορά γεωγραφικοί περιορισμοί

 Στα πλαίσια της δημοπρασίας, τίθενται για πρώτη φορά γεωγραφικοί περιορισμοί, καθώς τα έργα που θα επιδοτηθούν θα εγκατασταθούν σε πρώην λιγνιτικές περιοχές και ειδικότερα στη Δυτική Μακεδονία, την Μεγαλόπολη, την Τρίπολη, την Γορτυνία και την Οιχαλία. Να σημειωθεί ότι για τις περιοχές της  Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας, η συνολική κατακυρούμενη ισχύς δεν μπορεί να υπερβεί τα 50 MW.

Αυτό προσδιόρισε πρόσφατη ΚΥΑ από την οποία προκύπτουν τα εξής δύο, βασικά οφέλη:

  • Σε περιοχές της Πελοποννήσου, όπου το δίκτυο έχει χαρακτηριστεί με αποφάσεις της ΡΑΑΕΥ ως κορεσμένο και στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, όπου λειτουργούν και αναπτύσσονται περισσότερα από 4.000 MW σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), θα καταστεί δυνατή η εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, που θα βοηθήσει στην άρση του κορεσμού και στην αποδοτική ενσωμάτωση και λειτουργία των σταθμών ΑΠΕ.
  • Ενισχύεται η δυναμική της επικείμενης, ανταγωνιστικής διαδικασίας, καθώς αναμένεται να συμμετάσχουν σε αυτήν περισσότεροι σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα σχετικά έργα θα πρέπει να είναι έτοιμα προς λειτουργία έως τις 30 Απριλίου 2026.

Σημειώνεται ότι το μέγιστο όριο Ισχύος Συμμετοχής κάθε διαγωνιζόμενου   στην Ανταγωνιστική Διαδικασία, αν συμμετέχει με ένα έργο, οποίο ορίζεται στα 100 ΜW. Εφόσον όμως ένας Συμμετέχων συμμετέχει στην Ανταγωνιστική Διαδικασία με περισσότερους του ενός έργου, η συνολική ισχύς  των έργων το δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50MW.

Προτεραιότητα η αποθήκευση

Στα 4,3 GW προβλέπει το νέο ΕΣΕΚ,   ότι θα ανέλθει έως το 2030 η συνολική ισχύς των συστημάτων αποθήκευσης με μπαταρίες. Για το 2050, προβλέπει ότι θα ανέλθει σε 12 περίπου GW. Επίσης, αναφορικά με την αντλησιοταμίευση, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ προβλέπει ότι η συνολική ισχύς των συστημάτων θα ανέλθει σε 1,7 GW έως το έτος 2030 για να αυξηθεί σημαντικά, στα 5,5 GW, έως το 2050. Αθροιστικά και για τις δύο τεχνολογίες η εγκατεστημένη ισχύς των έργων αποθήκευσης θα φτάσει περίπου τα 17,5 GW το 2050.

Η αποθήκευση ενέργειας περιλαμβάνεται στις βασικές προτεραιότητες του νέου ΕΣΕΚ, καθώς η υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ θα απαιτήσει τη χρονική μετατόπιση της πλεονάζουσας ενέργειας ΑΠΕ, παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης/παροχή υπηρεσιών ευελιξίας (π.χ. υπηρεσίες ταχείας αύξησης/μείωσης ισχύος) και σταθεροποίησης του συστήματος, που προσφέρει η αποθήκευση, η οποία, παράλληλα, συμβάλλει στην επάρκεια ισχύος, ενώ παρέχει και υπηρεσίες αποσυμφόρησης δικτύου.

Σημαντικός είναι ο ρόλος της αποθήκευσης ενέργειας στην εξέλιξη της μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα (net zero), την οποία  το ΕΣΕΚ διακρίνει σε τρεις περιόδους:

Η 1η περίοδος, από το 2025 έως το 2030, έχει ως βασική παράμετρο την απoανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής, μέσω της ταχεία διείσδυσης των ΑΠΕ και της κατασκευής υποδομών εξηλεκτρισμού της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Κατά την περίοδο αυτή, προβλέπεται να υπάρξει ταχεία ανάπτυξη της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (κυρίως ηλιακή και αιολική ενέργεια), τεχνολογίες δηλαδή που ήδη έχουν ωριμάσει και παράγουν ηλεκτρισμό με ανταγωνιστικό κόστος έναντι των ορυκτών καυσίμων. Λόγω της στοχαστικότητας των ΑΠΕ όμως, αναπτύσσονται και υδροηλεκτρικά, καθώς και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες, αντλησιοταμιευτικά) – ενώ δρομολογείται και η επέκταση της δυναμικότητας των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες, ώστε να διασφαλιστεί ένα αρκούντως διαφοροποιημένο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής που δεν εξαρτάται από διαταραχές (εγγενείς ή έκτακτες) στην παραγωγική ικανότητα μεμονωμένων τεχνολογιών.

Παράλληλα το ΥΠΕΝ προωθεί την αποθήκευση ενέργειας σε υφιστάμενα φωτοβολταϊκά πάρκα, στα οποία θα δοθεί προθεσμία έως τις 14 Μαρτίου 2025 να υποβάλουν αίτημα για προσθήκη συσσωρευτών.

Επίσης, επιταχύνει τις διαδικασίες για την εγκατάσταση μπαταριών στο ηλεκτρικό σύστημα χωρίς ενίσχυση αλλά με ισχυρό κίνητρο την ταχεία αδειοδότηση των έργων με βάση τις ρυθμίσεις που προβλέπονται στο πρόσφατο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ.

Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται να δοθεί η δυνατότητα να παραμείνουν σε ισχύ και να μετατραπούν σε άδειες αποθήκευσης, οι άδειες παραγωγής των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα (αέριο και λιγνίτη), οι οποίες είναι συνδεδεμένες με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας του ΑΔΜΗΕ αλλά έχουν πάψει να λειτουργούν από την 1 η Ιανουαρίου 2024 ή θα πάψουν να λειτουργούν μελλοντικά.

Στόχος του ΥΠΕΝ είναι να αναπτυχθούν έργα συνολικής ισχύος έως 2 GW. Με τα νέα έργα αλλά και με τον τρίτο κύκλο των standalone μπαταριών, το σύνολο των έργων αποθήκευσης θα ανέλθει στα 3,5 GW  καλύπτοντας μεγάλο μέρος του εθνικού στόχου   για 4,3 GW, ως το 2030.