Μια σειρά από κομβικές αποφάσεις και έρευνες για ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία του ανταγωνισμού σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας αναμένονται στο επόμενο διάστημα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Από την έρευνα στις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και ασφάλισης μέχρι τα επιτόκια των τραπεζικών καταθέσεων και από τη ζωοτροφών  κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων μέχρι τον κλάδο των πετρελαιοειδών. Και παράλληλα είναι σε εξέλιξη έρευνες για αντιανταγωνιστικές πρακτικές που έχουν ξεκινήσει αυτεπαγγέλτως σε διάφορους κλάδους όπως οι αγορές καφέ, σοκολάτας και βρεφικής διατροφής, δημητριακών, ζωοτροφών για  κατοικίδια, ή ακόμη και για τους διαγωνισμούς των έργων πληροφορικής στον δημόσιο τομέα.

«Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αποτελεί τον βασικό θεματοφύλακα της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, παρεμβαίνοντας σε περιπτώσεις που επιχειρηματικές πρακτικές υπονομεύουν τον υγιή ανταγωνισμό. Η αποστολή μας είναι να διασφαλίσουμε ότι η αγορά λειτουργεί προς όφελος των καταναλωτών και των υγιών επιχειρήσεων» σημειώνει στο mononews,  η επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής, Ειρήνη Σαρπ.

1

Τα όπλα στη φαρέτρα της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Ποια όμως είναι τα «όπλα» που έχει στη φαρέτρα της η Επιτροπή για να είναι πιο αποτελεσματικό το έργο της;

«Οι χαρτογραφήσεις της αγοράς, οι κλαδικές μελέτες και οι κανονιστικές παρεμβάσεις αποτελούν βασικά εργαλεία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, επιτρέποντάς της να αναλύει τη δομή και τη λειτουργία των αγορών, να εντοπίζει δυνητικές στρεβλώσεις και να προτείνει κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα για τη διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού».

Ο κατασταλτικός ρόλος υπάρχει και παραμένει ισχυρός, φαίνεται άλλωστε από τους συνεχιζόμενους ελέγχους και τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί, με την επιβολή προστίμων είτε για αντιανταγωνιστικές πρακτικές είτε για παρακώλυση αιφνίδιου ελέγχου, που τον τελευταίο χρόνο ξεπερνούν τα 11 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι η μια παράμετρος. Οι παρεμβάσεις με συστηματικό και αποτρεπτικό τρόπο ενώ η δεύτερη εξίσου σημαντική είναι η παράμετρος της πρόληψης.

«Δρούμε κατασταλτικά, βρίσκουμε μια παράβαση και την τιμωρούμε βάζοντας ένα πρόστιμο. Το όφελος όμως για τον καταναλωτή δεν είναι μόνο το πρόστιμο. Υπάρχουν άλλα πιο ευέλικτα εργαλεία που χρησιμοποιούμε, όπως για παράδειγμα η κλαδική έρευνα για τα επιτόκια καταθέσεων και ενημερώνουμε τον καταναλωτή για αυτά που συμβαίνουν στην αγορά και παράλληλα δείχνουμε στις επιχειρήσεις ότι είμαστε εδώ. Και δίνουμε έμφαση σε τομείς που αφορούν τον καταναλωτή, όπως για παράδειγμα ο χρηματοπιστωτικός τομέας».

Τέσσερις κομβικές αποφάσεις στο πρώτο εξάμηνο

Ετσι, στις άμεσες προτεραιότητες της Επιτροπής είναι στο πρώτο εξάμηνο φέτος να έχουν ολοκληρωθεί:

  1. Η τελική έκθεση της κλαδικής έρευνας στην παροχή ιδιωτικών υπηρεσιών Υγείας και συναφών υπηρεσιών Ασφάλισης, η οποία μάλιστα είναι ιδιαίτερη επίκαιρη μετά το ζήτημα που ανέκυψε με τις υπέρογκες αυξήσεις στα ιδιωτικά ασφάλιστρα υγείας και που οδήγησε σε αλλαγή του δείκτη υπολογισμού της με νομοθετική παρέμβαση του υπουργού Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκου.
  2. Η κλαδική έρευνα για τα τραπεζικά επιτόκια καταθέσεων. Ερευνα ξεκίνησε η Επιτροπή το περασμένο καλοκαίρι λαμβάνοντας υπόψη τη δομή του εγχώριου τραπεζικού κλάδου και την παρατηρούμενη διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των επιτοκίων καταθέσεων των ελληνικών τραπεζών σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
  3. Η κανονιστική παρέμβαση στον κλάδο των πετρελαιοειδών, που βασίζεται στα πορίσματα της χαρτογράφησης της αγοράς και η οποία κάλυψε επιλεκτικά την αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων, το πετρέλαιο κίνησης και το πετρέλαιο θέρμανσης- τρία βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης με χαμηλή ανελαστική ζήτηση ως προς την τιμή.  Και εξέτασε τη μετακύλιση τιμών (pass through) στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής πετρελαιοειδών προϊόντων στην ελληνική αγορά.
  4. Η  χαρτογράφηση της αγοράς κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων που ξεκίνησε με έναυσμα την παρατηρούμενη αύξηση των δεικτών κόστους στον κλάδο της κτηνοτροφίας τα τελευταία έτη και τον αντίκτυπο που η αύξηση αυτή έχει στην αλυσίδα αξίας παραγωγής τροφίμων από προϊόντα ζωικής προέλευσης.

Πολλές φορές ιδιαίτερα στην περίοδο που οι πληθωριστικές πιέσεις δοκίμαζαν τις αντοχές των καταναλωτών, η Επιτροπή Ανταγωνισμού βρέθηκε στο επίκεντρο επικρίσεων ότι δεν υπήρχαν απτά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την ακρίβεια.

«Η αύξηση των τιμών συχνά ερμηνεύεται ως ένδειξη δυσλειτουργίας του ανταγωνισμού, ωστόσο δεν είναι απαραίτητο.  Οι διακυμάνσεις των τιμών μπορεί να οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες, όπως οι μεταβολές στο κόστος των πρώτων υλών, οι διακυμάνσεις στη ζήτηση και προσφορά, καθώς και οι συνθήκες της διεθνούς αγοράς, χωρίς να συνιστούν απαραίτητα αποτέλεσμα αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών» τονίζει η κ. Σαρπ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού στον κλάδο ζωοτροφών και συγκεκριμένα στις ζωοτροφές για αιγοπρόβατα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, διαπιστώνονται αυξητικές τάσεις, αλλά όχι ταύτιση τιμών μεταξύ των επιχειρήσεων.

Όπως αναφέρει η πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού «πολλές φορές περιμένουν από εμάς να μεταπηδούμε από το ένα ζήτημα στο άλλο δεν μπορούμε όμως να το κάνουμε αυτό και να είμαστε αποτελεσματικοί. Μας ενδιαφέρει το πώς θα φανούμε περισσότερο χρήσιμοι στην κοινωνία. Και για να μεγιστοποιήσουμε τη χρησιμότητά μας είναι απαραίτητο να λειτουργούμε με στρατηγική εστίαση, αντί να διασκορπίζουμε τους πόρους μας σε πολλαπλά ζητήματα ταυτόχρονα. Η αποτελεσματικότητα προϋποθέτει προτεραιοποίηση των παρεμβάσεών μας, επιλέγοντας να επικεντρωθούμε σε θέματα που έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στην αγορά και την καθημερινότητα των πολιτών».

«Αγκάθι» η υποστελέχωση

Αλλωστε η υποστελέχωση της Επιτροπής με τις μισές και πλέον θέσεις που προβλέπει το οργανόγραμμα να είναι κενές, αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα και το μεγάλο «αγκάθι» για την ταχύτερη απονομή του δικαίου του ανταγωνισμού. Από τις 230 θέσεις που προβλέπονται στον Οργανισμό η Επιτροπή λειτουργεί σήμερα με 100 άτομα προσωπικό. «Η έλλειψη προσωπικού έχει εκ των πραγμάτων ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των στελεχών της Επιτροπής, αλλά και δυσκολίες στις έρευνες» σημειώνει η κ. Σαρπ.

Η διαδικασία ενίσχυσης με πρόσθετο εξειδικευμένο προσωπικό που «τρέχει» από το περασμένο καλοκαίρι είναι ακόμη σε εξέλιξη. Στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να δημοσιευτεί η σχετική προκήρυξη για την πλήρωση 50 θέσεων. Βελτιώσεις ωστόσο χρειάζονται και στην ίδια τη λειτουργία της Επιτροπής με δεδομένο ότι μεταβάλλονται οι συνθήκες και απαιτούνται σύγχρονα και ευέλικτα εργαλεία αξιοποιώντας ακόμη και την τεχνητή νοημοσύνη για να γίνει πιο αποτελεσματικό το έργο της. Στην κατεύθυνση αυτή γίνεται επεξεργασία σειράς προτάσεων που αφορούν τόσο στον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπής όσο και στη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της σε τεχνικό επίπεδο.

Διαβάστε επίσης:

Thenamaris: Μυστήριο με εκρήξεις σε δεξαμενόπλοιο της ναυτιλιακής της οικογένειας Μαρτίνου
ΗΠΑ – Ρωσία: Αυτές είναι 4 αρχές για το Ουκρανικό που συμφωνήθηκαν σύμφωνα με τον Ρούμπιο – «Θετικές» οι συζητήσεις, λέει η Ρωσία
Μαρία Αγγελικούση: H νεοαποκτηθείσα Altera Shuttle Tankers μετονομάστηκε σε Maran Shuttle Tankers