Είναι το φαγητό μόδα; Μπορεί να προβλέψει κανείς τι θα τρώμε και τι θα πίνουμε σε δέκα χρόνια; Πόση σημασία έχει η υφή, το χρώμα, η γεύση για την επιτυχία ενός προϊόντος και πώς μπορεί η βιομηχανία τροφίμων να διαβλέψει τι είναι αυτό που τελικά θα κερδίσει το ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού, που είναι και το ζητούμενο.

Τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα δώσει σήμερα στις επιχειρήσεις -μέλη του ΕΒΕΑ, η δρ Morgaine Gaye, η μελλοντολόγος, που πληρώνεται από τις ισχυρές πολυεθνικές στον χώρο των τροφίμων για την ανάπτυξη των προϊόντων του μέλλοντος.

1

Η κ. Gaye στο πλαίσιο  του “CEO Breakfast” με θέμα “The Future of Food”,  που διοργανώνει το ΕΒΕΑ σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμούτου θα αναδείξει όλες τις νέες τάσεις  στον κλάδο τροφίμων και ποτών για τα επόμενα χρόνια.

H δρ Morgaine Gaye, που έχει συνεργαστεί με εταιρείες όπως η Mondelez,  η Mars, η Unilever και η Nestle, ειδικεύεται στην ανάπτυξη και τη διαμόρφωση concept προϊόντων μαζί με στελέχη του κλάδου τροφίμων από όλο τον κόσμο, καθώς και καινοτόμους σεφ.

Εξετάζει τις τάσεις που εκτείνονται σε βάθος δεκαετίας, με βάση τους παράγοντες που διαμορφώνουν την υφή, το branding, τη συσκευασία και τις καταναλωτικές συνήθειες.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο mononews.gr η κ. Gaye αναφέρεται στην πολυπλοκότητα του φαγητού. Το τι τρώμε δεν σχετίζεται μόνο με τη γεύση αλλά με την αισθητική, τον πολιτισμό την ιστορία, την παράδοση, το μάρκετινγκ και πολλούς άλλους κρίσιμους παράγοντες που πρέπει να λάβει η υπόψη της η βιομηχανία τροφίμων στο σχεδιασμό της.

 «Το τι τρώμε σχετίζεται με το πώς έχουμε μεγαλώσει, με το φαγητό της μαμάς, με τον πολιτισμό μας, με τις κοινωνικές συναναστροφές. Εχουμε πολύ συχνά τις ίδιες διατροφικές συνήθειες με τον περίγυρό μας. Για παράδειγμα οι βίγκαν συνηθίζουν να κάνουν παρέα με βίγκαν. Και φυσικά έχουμε επιρροές» επισημαίνει.

Το τι τρώμε διαρκώς μεταβάλλεται και καθορίζεται από τις τάσεις

H γεύση, σύμφωνα με την κ. Gaye γίνεται συχνά αντιληπτή ως βιολογική εμπειρία, μπορεί επίσης να είναι ένα κοινωνικό ή πολιτισμικό φαινόμενο- μια αισθητική, κοινωνιολογική, οικονομική και ανθρωπολογική έννοια που αναφέρεται σε πολιτισμικά πρότυπα επιλογής και προτίμησης.

Μπορεί όμως να είναι και μόδα; «Η μόδα και το φαγητό πάνε μαζί. Και τα δύο είναι κοινωνικοί δείκτες, δημιουργούν προσδοκίες, δείχνουν το πώς θέλουμε να φαινόμαστε απέναντι στους άλλους. Ετσι, συχνά κρίνουμε τους ανθρώπους όχι μόνο από το τι φορούν αλλά και από τι τρώνε».

Όπως η ίδια λέει «υπάρχουν, τάσεις που καθορίζουν γιατί  μας αρέσει αυτό που μας αρέσει, πώς ευθυγραμμιζόμαστε με την κοινωνική μας ομάδα και αν είμαστε ηγέτες ή οπαδοί. Το φαγητό δεν διαφέρει. Είναι προσδοκώμενο και παρόλο που μπορεί να νομίζετε ότι τρώτε ό,τι σας αρέσει … ξανασκεφτείτε το! Από τα εμπορικά σήματα μέχρι τα βιβλία μαγειρικής, από τις τηλεοπτικές εκπομπές μέχρι τις συσκευασίες- η επιχείρηση του φαγητού είναι συναρπαστική, διαρκώς μεταβαλλόμενη και καθοδηγούμενη από τις τάσεις».

Εδώ έρχονται οι food  futurologists  που εξετάζουν όλες αυτές τις πτυχές προκειμένου να προτείνουν στη βιομηχανία τροφίμων νέες ιδέες για ανάπτυξη τροφίμων, συστατικών αλλά και συσκευασιών προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικά  για τους καταναλωτές.

H Morgaine Gayen έχει συνεργαστεί με πολλές εταιρείες για τον σχεδιασμό νέων προϊόντων. Τη ρωτάμε ποιες είναι οι ανησυχίες που διατυπώνουν συχνότερα αλλά και να μας περιγράψει κάποια project που έχουν δρομολογηθεί με τη συμβολή της.

Αυτό που ενδιαφέρει και τη βιομηχανία τροφίμων όπως και όλες τις εταιρείες είναι πώς θα έχουν κέρδος και πώς θα παράγουν προϊόντα που ενδιαφέρουν τους καταναλωτές.   Πιστεύω ότι πάντα αυτή ήταν η μεγαλύτερη ανησυχία, πως θα καταλάβουν τι πραγματικά ενδιαφέρει τον καταναλωτή και πιστεύω ότι γι’ αυτό δουλεύω σε πολλά πρότζεκτ με αυτές τις εταιρείες. Υπάρχουν πολλά πρότζεκτ στα οποία έχω συμμετάσχει, στα οποία υπογράφουμε σύμβαση εμπιστευτικότητας, οπότε δεν μπορώ να συζητήσω πολλά από αυτά που έχω κάνει. Έτσι δεν μπορώ να απαντήσω αυτή την ερώτηση, αλλά μπορώ να σας πω ότι υπάρχουν πολλά προϊόντα στα ράφια στα οποία έχω συμβάλει με διάφορους τρόπους. 

Η διατροφική τάση έχει διάρκεια, η διατροφική μόδα έρχεται και παρέρχεται

Πόσο εύκολο είναι για μια εταιρεία να παρακολουθήσει τις τάσεις. Να κυκλοφορήσει στην αγορά εγκαίρως ένα προϊόν και να πιάσει τον σφυγμό της αγοράς όταν οι διαδικασίες που απαιτούνται για την έρευνα, τον σχεδιασμό και την παραγωγή είναι χρονοβόρες. Και εν τέλει πώς μπορεί μια βιομηχανία που θα επενδύσει στα τρόφιμα του μέλλοντος να περιορίσει το ρίσκο;

«Υπάρχει μια μεγάλη παρανόηση μεταξύ του τι είναι “διατροφική τάση” και τι “διατροφική μόδα”. Συνήθως τα περισσότερα από αυτά που είναι μόδα, αποτελούν μια αντίδραση στις τάσεις που διαμορφώνονται. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι εταιρίες συχνά επιθυμούν να παράγουν ένα προϊόν που να ακολουθεί μια διατροφική μόδα, αλλά μέχρι να γίνει αυτό τελικά είναι αργά. Και αυτό γιατί η παραγωγή και η τυποποίηση ενός προϊόντος είναι μια διαδικασία που μπορεί να πάρει χρόνια, ενώ η μόδα έρχεται και παρέρχεται. Οι τάσεις διαρκούν 8, 12, μπορεί και 100 χρόνια. Οπότε το κύριο ερώτημα δεν αφορά τόσο το τι τρώμε, αλλά γιατί τρώμε αυτά που τελικά τρώμε. Οι λόγοι μπορεί να είναι κοινωνικοί, οικονομικοί, πολιτισμικοί, ακόμα και γεωπολιτικοί.» 

Η κ. Gaye δίνει μεγάλη βαρύτητα στη συσκευασία των τροφίμων. Επισημαίνει όμως ότι παρόλο που είμαστε στο 2023, δεν έχει αλλάξει αυτό, η συσκευασία και η υφή παραμένουν σημαντικά χαρακτηριστικά. Πάντως, υπάρχουν όντως νέες τάσεις, όπως η οικολογία, το «αποτύπωμα άνθρακα», επαναπληρώσιμες αντί για ανακυκλώσιμες συσκευασίες και γενικά οτιδήποτε είναι φτιαγμένο από υπολείμματα, έτσι ώστε οι συσκευασίες αλλά και το φαγητό να γίνουν φιλικά προς το περιβάλλον σε όλα τα επίπεδα.

Η αγορά ελληνικών προϊόντων είναι συχνά σαν εξαγωγή τουριστικής υπηρεσίας

Αναφερόμενη στις ελληνικές επιχειρήσεις και στο πλεονέκτημα της μεσογειακής διατροφής, που θεωρείται από τις καλύτερες στον κόσμο εξηγεί το πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις δυνατότητες της χώρας.

Αυτό που νομίζω πως έχει ιδιαίτερη σημασία για τη μεσογειακή τροφή είναι το που θα αποφασίσουν να στραφούν οι ελληνικές επιχειρήσεις, σε ποιους καταναλωτές. Είναι θέμα μάρκετινγκ και συνολικής αντίληψης του προϊόντος. Όταν αγοράζεις ένα ελληνικό προϊόν είναι συχνά σαν μια εξαγωγή τουριστικής υπηρεσίας, μπορεί να νιώθεις ότι κάνεις διακοπές τη στιγμή που αγοράζεις πχ ελληνικό ελαιόλαδο. Είναι ζήτημα αντίληψης αν η έμφαση θα δοθεί στο ελληνικό στοιχείο ή στην ποιότητα του εκάστοτε προϊόντος ή σε κάτι άλλο που μπορεί να θέλει ο καταναλωτής.   

Είναι όμως εφικτό  για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν τις τάσεις; Η κ. Gaye εκτιμά ότι οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις ανταποκρίνονται πολύ πιο γρήγορα στην αγορά και στις τάσεις. Γι’ αυτό, με τη στοχευμένη ανταπόκρισή τους,  είναι συνήθως πιο «κουλ» και πιο συνδεδεμένες με τον καταναλωτή τους. «Το μέλλον για τις μικρές επιχειρήσεις είναι λαμπρό, αρκεί να μπορούν να καταλάβουν την αγορά και να παράγουν κάτι που συμβαδίζει με ότι έχω πει προηγουμένως».

Αναφερόμενη στο πώς θα περιοριστεί η σπατάλη φαγητού τονίζει ότι ήδη η οικονομική κρίση έχει συμβάλλει σε αυτό: «Όταν οι τιμές ανεβαίνουν και η τροφή γίνεται ακριβότερη, έχουμε την τάση να πετάμε λιγότερο φαγητό, ακριβώς γιατί μειώνεται το πραγματικό μας εισόδημα και δεν αντέχουμε οικονομικά να συνεχίσουμε να το κάνουμε. Ενας άλλος λόγος έχει να κάνει με την ημερομηνία λήξης των τροφών. Η σύντομη ημερομηνία λήξης ωθεί τον κόσμο στο να πετάξει φαγητό το οποίο στην πραγματικότητα δεν είναι χαλασμένο. Αυτό σταδιακά αλλάζει. Σήμερα έχουν δημιουργηθεί επίσης πολλές εφαρμογές που ωθούν τον κόσμο να αγοράσει φαγητό στο τέλος της μέρας, στη μισή τιμή. Πρόκειται για φαγητό που διαφορετικά θα πεταγόταν. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε επίσης συσκευασίες με ανακυκλώσιμα υλικά, ή υλικά που είναι προϊόν 3D printing, καθώς και πολλά εστιατόρια να σερβίρουν αποκλειστικά πιάτα στη λογική του food waste».

Διαβάστε επίσης

Από τα ράφια του σούπερ μάρκετ στο real estate